پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1396
پدیدآور: ملیحه انصاری
استاد راهنما: جواد دیواندری
موسسه آموزش عالی علامه فیض کاشانی
چکیده

مکان‌ها واجد ارزش‌هایی هستند که به آن‌ اصالت بخشیده و نخستین قرارگاه ارتباط مستقیم با محل زندگی انسان‌ها به شمار می‌آیند. به لحاظ مفهومی مکان از مهم‌ترین موضوعاتی است که هم در زمینه تاثیرات متقابل انسان و محیط و هم در روند برنامه‌ریزی و توسعه مکان‌های تاریخی نقش مهمی ایفا می‌کند. هویت فرد مستلزم هویت مکان است و مکان بدون در اختیار داشتن ارزش‌های درونی، فاقد این ویژگی خواهد بود. مکان‌های با هویت دارای بار معنایی و مفهومی هستند و باعث هویت بخشی به افراد می‌گردد. از این‌رو شناخت عمیق حس مکان منجر به توسعه محیط و زمینه‌ساز رضایتمندی و احساس تعلق و تغییر مفهوم "جا" به "مکان" خواهد شد. با توجه به اهمیت موضوع مکان در اصالت بخشی، مهم‌ترین پرسشی که مطرح می‌گردد آن است که مؤلفه‌های اثرگذار در ایجاد حس مکان به فضاهای تاریخی کدام‌اند؟. در راستای پاسخ به این سوال و بر مبنای این فرضیه که از طریق انشاء مؤلفه‌های اصالت، زمینه هویت بخشی در خانه‌های تاریخی بیشتر فراهم می گردد، پژوهش حاضر به صورت کیفی، مبتنی بر بازخوانی اسناد به استخراج عوامل اثرگذار در ارتقاء مکان پرداخته و سپس با تکیه بر پرسشنامه و به صورت مورد پژوهی در خانه ملاصدرا، با نظر سنجی از افراد متخصص و آزمون داده‌ها در نرم افزار SPSS، انجام پذیرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهد، اصالت که از متغیرهای تاثیر گذار بر عوامل «ادراکی-شناختی» است، در شکل‌گیری حس مکان‌ بسیار مؤثر بوده و نقش انتقال دهنده ارزش‌ها را برعهده دارد و شامل هفت مؤلفه اصالتمندی اسنادی تاریخی، اصالتمندی فرهنگی اجتماعی، اصالت در مصالح، اصالت در کیفیت استقرار، اصالت در طراحی، اصالت در ساخت و ارزش‌های هنری و جنبه ساخت است که زمینه هویت بخشی به مکان را فراهم می‌کنند.