کارشناسی ارشد 1392
موضوع: معماری
پدیدآور: میثم ضیایی 
استاد راهنما: احمد صالحی کاخکی 
ستاد راهنما: حسین پورنادری
دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده معماری و شهرسازی
چکیده

یکی از عوامل میم نگارش تاریخ اجتماعی ایران، درگرو این است که روستاها و بخشهای کوچک و بزرگ این کشور بهصورت دقیق و منظم و در سطحی گسترده مورد بررسی قرار گیرد و نتایج این بررسی چاپ و منتشر شود. در راستای نیل به این هدف، پژوهش حاضر به بررسی معماری مساجد تاریخی حاجی و جامع روستای کفران میپردازد که در منطقه رویدشت در انتیای شرقی استان اصفیان قرارگرفته است. مساجد جامع و حاجی در روستای کفران، تنیا مساجد دارای قدمت تاریخی در این روستا هستند که هردو در مجاورت مادی روستا و در یال جنوبی آن به فاصله حدوداً دویست متر از یکدیگر واقعشدهاند. پرسشیای پژوهش حاضر عبارتند از؛ سیر تحول تاریخی مسجد جامع کفران چگونه بوده است؟ کاربری مسجد حاجی کفران چه بوده است؟ و ساخت هرکدام از این مساجد را به کدام دوره تاریخی میتوان نسبت داد؟ در همین راستا اهداف پژوهش شامل معرفی کامل معماری مساجد یاد شده با کمک پلانهای برداشتشده و تصاویر تییهشده توسط نگارنده برمبنای وضع موجود؛ مطالعه سیر تحول تاریخی مسجد جامع؛ بررسی کاربری مسجد حاجی در گذشته و تاریخ گذاری نسبی مساجد یاد شده است. رویکرد پژوهش تاریخی ـ تطبیقی است و از روشهای کتابخانهای و میدانی برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که ساخت مسجد جامع در دورههای مختلف تاریخی از قرون اولیه اسلامی تا دوره صفویه انجام شده و در مورد سیر تحول آن سه فرضیه پیشنیاد میشود. دیگر یافته میم این تحقیق نشان میدهد که مسجد حاجی از ابتدا به عنوان مسجد مورد استفاده بوده و ساخت آن را میتوان به دوره صفویه نسبت داد.