درآمدی بر سندشناسی و سندپژوهی در منابع آرشیوی کتابی است نوشتهٔ ابوالفضل حسن آبادی که در سال 1402 توسط انتشارات سمت منتشر شده است. این کتاب به بررسی دو مفهوم سندشناسی و سندپژوهی در منابع آرشیوی می‌پردازد.
سندشناسی به مطالعهٔ سند به عنوان یک شیء تاریخی می‌پردازد. این دانش به بررسی ویژگی‌های ظاهری، محتوایی و تاریخی سند می‌پردازد.
سندپژوهی به مطالعهٔ سند به عنوان یک منبع اطلاعاتی می‌پردازد. این دانش به بررسی ارزش سند برای پژوهش‌های تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و غیره می‌پردازد.
کتاب درآمدی بر سندشناسی و سندپژوهی در منابع آرشیوی در شش فصل تنظیم شده است:

فصل اول: مقدمه و تعریف سند
فصل دوم: تاریخچه سندشناسی و سندپژوهی
فصل سوم: عناصر ساختاری سند
فصل چهارم: محتوای سند
فصل پنجم: ارزش سند
فصل ششم: روش‌های پژوهش اسنادی

این کتاب منبعی مناسب برای دانشجویان رشته‌های تاریخ، علم اطلاعات، کتابداری و سایر رشته‌هایی که با منابع آرشیوی سر و کار دارند، محسوب می‌شود.
در ادامه به بررسی برخی از مباحث مطرح شده در این کتاب می‌پردازیم.
تعریف سند
سند در لغت به معنای «ثابت کردن، اثبات کردن، گواهی دادن، مدرک، دلیل و نشانه» است. در علم اسنادشناسی، سند به هر نوشته‌ای که حاوی اطلاعات تاریخی باشد، اطلاق می‌شود.
سندها انواع مختلفی دارند که از جمله آنها می‌توان به اسناد دولتی، اسناد شخصی، اسناد تجاری، اسناد مذهبی و اسناد فرهنگی اشاره کرد.
تاریخچه سندشناسی و سندپژوهی
سندشناسی و سندپژوهی به عنوان دو دانش مستقل، از اواخر قرن نوزدهم میلادی در اروپا شکل گرفتند. در ایران نیز این دو دانش از اوایل قرن بیستم میلادی مورد توجه قرار گرفتند.
عناصر ساختاری سند
سندها از نظر ساختاری دارای عناصر مختلفی هستند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مقدمات سند: مقدمات سند معمولاً شامل اطلاعات مربوط به تاریخ، محل و مضمون سند است.
متن سند: متن سند حاوی اطلاعات اصلی سند است.
پایان‌نامه سند: پایان‌نامه سند معمولاً شامل امضای نگارنده سند و مهر و امضاهای مربوطه است.

محتوای سند
محتوای سند شامل اطلاعات تاریخی است که در سند ثبت شده است. این اطلاعات می‌تواند شامل موارد مختلفی مانند وقایع تاریخی، افراد، مکان‌ها، نهادها و رویدادهای اجتماعی و فرهنگی باشد.
ارزش سند
ارزش سند به میزان اطلاعات تاریخی ثبت شده در آن بستگی دارد. سندهایی که حاوی اطلاعات دقیق، جدید و ارزشمند باشند، دارای ارزش بیشتری هستند.
روش‌های پژوهش اسنادی
پژوهش اسنادی فرآیندی است که به منظور گردآوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات موجود در اسناد انجام می‌شود. این فرآیند شامل مراحل مختلفی مانند تعیین موضوع پژوهش، انتخاب منابع اسنادی، جمع‌آوری اطلاعات، سازماندهی اطلاعات و تحلیل و تفسیر اطلاعات است.
کتاب درآمدی بر سندشناسی و سندپژوهی در منابع آرشیوی منبعی ارزشمند برای آشنایی با مفاهیم و روش‌های سندشناسی و سندپژوهی است. این کتاب با زبانی ساده و روان نوشته شده است و برای مخاطبان دانشگاهی و غیر دانشگاهی قابل فهم است.