آندره دیمیترویچ ساخاروف، فیزیکدان هسته‌ای شوروی، مخالف حکومت و فعال در زمینه خلع سلاح هسته‌ای بود که پدر بمب هیدروژنی شوروی نیز لقب گرفته‌بود.
ساخاروف در ۲۱ مه ۱۹۲۱ در مسکو به دنیا آمد. او از همان دوران کودکی علاقه زیادی به علم داشت و در دبیرستان به تحصیل در رشته فیزیک پرداخت. در سال ۱۹۴۱، با شروع جنگ جهانی دوم، ساخاروف به ارتش شوروی پیوست و در بخش رادار مشغول به کار شد. پس از پایان جنگ، او به تحصیل در دانشگاه دولتی مسکو بازگشت و در سال ۱۹۴۸ با مدرک دکتری فیزیک فارغ‌التحصیل شد.
ساخاروف پس از فارغ‌التحصیلی، به مؤسسه فیزیک و فناوری مسکو (FIAN) پیوست و در آنجا به تحقیق در زمینه فیزیک هسته‌ای پرداخت. او در سال ۱۹۵۰، به همراه یک تیم از دانشمندان شوروی، موفق به طراحی و ساخت اولین بمب هیدروژنی شوروی شد. این بمب که با نام RDS-37 شناخته می‌شود، در سال ۱۹۵۵ آزمایش شد و به شوروی برتری نظامی در برابر ایالات متحده داد.
ساخاروف پس از ساخت بمب هیدروژنی، به مخالفت با سیاست‌های حکومت شوروی در زمینه جنگ سرد پرداخت. او در نامه‌ای سرگشاده به رهبر شوروی، نیکیتا خروشچف، به خطرات ناشی از تسلیحات هسته‌ای و لزوم خلع سلاح هسته‌ای اشاره کرد. این نامه باعث شد که ساخاروف در سال ۱۹۶۸ به تبعید در شهر گورکی محکوم شود.
ساخاروف در دوران تبعید، به فعالیت‌های خود در زمینه حقوق بشر و دموکراسی ادامه داد. او در سال ۱۹۷۵، به همراه همسرش، یلنا بونر، برنده جایزه صلح نوبل شد. این جایزه به دلیل تلاش‌های آنها در زمینه دفاع از حقوق بشر و خلع سلاح هسته‌ای به آنها اعطا شد.
ساخاروف در سال ۱۹۸۶، پس از ده سال تبعید، به مسکو بازگشت. او در سال ۱۹۸۹، در سن ۶۸ سالگی درگذشت.
ساخاروف یکی از برجسته‌ترین دانشمندان و فعالان حقوق بشر در قرن بیستم بود. او با تلاش‌های خود، نقش مهمی در کاهش تنش‌های بین‌المللی و پیشبرد اهداف صلح و دموکراسی ایفا کرد.
مهم‌ترین دستاوردهای آندره ساخاروف عبارتند از:

طراحی و ساخت اولین بمب هیدروژنی شوروی
تلاش‌های بی‌وقفه برای خلع سلاح هسته‌ای
دفاع از حقوق بشر و دموکراسی در شوروی
دریافت جایزه صلح نوبل

ساخاروف در تاریخ به عنوان یکی از قهرمانان صلح و حقوق بشر شناخته می‌شود.