شمس الدین امیرعلایی - فرزند علی اکبر خان نجدالسلطنه در 1279ش در تهران متولد شد. پس از پایان تحصیلات ابتدایی و متوسطه در مدرسه سن لویی و دارالفنون به مدرسه حقوق راه یافت. در 1309 برای ادامه تحصیل به اروپا رفت و لیسانس خود را در رشته علوم مالی و اداری کسب کرد.

در بازگشت به ایران ابتدا به استخدام وزارت پست درآمد و مدتی بعد در وزارت دادگستری استخدام شد و تا سال 1324 در این وزارت خانه بود. در دولت قوام السلطنه در 1324 کفیل وزارت کشاورزی و سپس وزیر کشاورزی بود. او از اعضای مؤسس حزب ایران بود. در 1329 در دوران نخست وزیری رزم آرا استاندار گیلان بود و پس از ترور رزم آرا در دولت حسین علاء به وزارت دادگستری منصوب شد. او که از اعضای جبهه ملی بود در دولت دکتر مصدق به وزارت اقتصاد ملی منصوب و پس از چندی نیز با حفظ سمت به استانداری خوزستان منصوب شد. در مرداد 1330 نیز به وزیر مشاوری و معاونت نخست وزیر ارتقاء یافت. او همچنین بازرس دولت در بانک ملی بود.

در 1331 از مناصب دولتی کنار گذاشته شد و به سفارت ایران در بلژیک منصوب شد. پس از کودتای آمریکایی از این سمت استعفا داد اما از سوی دولت زاهدی این استعفا پذیرفته نشد ولی امیرعلایی بر استعفای خود اصرار داشت و دولت بالاجبار آن را پذیرفت.

پس از بازگشت به ایران فعالیت سیاسی خود را از سر گرفت ولی در دولت زاهدی توقیف و محبوس شد. او از بنیانگذاران جبهه ملی دوم بود و برای فعالیتهای سیاسی اش بارها در حکومت محمدرضا پهلوی دستگیر و محبوس بود.

در 1343 به منظور ادامه تحصیل به فرانسه رفت و دکترای خود را در رشته علوم سیاسی اخذ کرد. با آغاز انقلاب اسلامی فعالیت سیاسی خود را در جبهه ملی چهارم از سر گرفت و پس از پیروزی انقلاب در اردیبهشت 1358 از سوی دولت موقت مهندس مهدی بازرگان به سفارت ایران در فرانسه منصوب شد. اما در 1359 پس از اختلاف نظر با وزیر امور خارجه وقت صادق قطب زاده استعفا داد و به تهران بازگشت. دکتر شمس الدین امیرعلایی در 1373 درگذشت.

منابع:

1. http://www.iichs.org نوشته فاطمه معزّی