اصالت وجود و وحدت تشکیکی آن، دو مفهوم اساسی در فلسفه صدرالمتألهین شیرازی هستند. اصالت وجود، به معنای آن است که وجود، در ذات خود، اصیل است و ماهیت، امری عرضی و عارض بر وجود است. وحدت تشکیکی وجود، به معنای آن است که وجود، دارای مراتب متعددی است که هر مرتبه، از مرتبه قبل، غنی‌تر و کامل‌تر است.
صدرالمتألهین، برای اثبات اصالت وجود، به چند دلیل استناد می‌کند:

دلیل اول: دلیل ضرورت وجود است. او معتقد است که وجود، ذاتاً ضروری است و ماهیت، امری عرضی است. بنابراین، وجود، اصیل است و ماهیت، عرضی است.
دلیل دوم: دلیل حرکت جوهری است. او معتقد است که حرکت، به معنای تحرک، تغییر و تحول است. حرکت، امری وجودی است و نمی‌تواند در ماهیت باشد. بنابراین، وجود، اصیل است و ماهیت، عرضی است.
دلیل سوم: دلیل وحدت وجود است. او معتقد است که وجود، یک حقیقت واحد است و مراتب مختلف وجود، از یک حقیقت واحد سرچشمه می‌گیرند. بنابراین، وجود، اصیل است و ماهیت، عرضی است.

صدرالمتألهین، برای اثبات وحدت تشکیکی وجود، به چند دلیل استناد می‌کند:

دلیل اول: دلیل سلسله مراتب وجود است. او معتقد است که وجود، دارای مراتب متعددی است که هر مرتبه، از مرتبه قبل، غنی‌تر و کامل‌تر است. این مراتب، از یک حقیقت واحد سرچشمه می‌گیرند. بنابراین، وجود، وحدت تشکیکی دارد.
دلیل دوم: دلیل حلول ماهیت در وجود است. او معتقد است که ماهیت، امری عرضی است و نمی‌تواند وجود مستقل داشته باشد. بنابراین، ماهیت، در وجود حلول می‌کند. این حلول، به معنای آن است که ماهیت، مراتب مختلف وجود را به وجود می‌آورد. بنابراین، وجود، وحدت تشکیکی دارد.

آثار اصالت وجود و وحدت تشکیکی وجود
اصالت وجود و وحدت تشکیکی وجود، آثار متعددی در فلسفه صدرالمتألهین و سایر مکاتب فلسفی داشته‌اند. برخی از این آثار عبارتند از:

تأکید بر اهمیت وجود

اصالت وجود، به معنای آن است که وجود، در ذات خود، اصیل است و ماهیت، امری عرضی و عارض بر وجود است. این امر، به معنای آن است که وجود، اهمیت بیشتری از ماهیت دارد.

تأکید بر وحدت وجود

وحدت تشکیکی وجود، به معنای آن است که وجود، دارای مراتب متعددی است که هر مرتبه، از مرتبه قبل، غنی‌تر و کامل‌تر است. این امر، به معنای آن است که وجود، یک حقیقت واحد است که در مراتب مختلف ظهور می‌کند.

تأکید بر فاعلیت وجود

اصالت وجود، به معنای آن است که وجود، در ذات خود، اصیل است. این امر، به معنای آن است که وجود، دارای فاعلیت است و می‌تواند موجب پیدایش و ظهور ماهیت شود.

تأکید بر حرکت جوهری

اصالت وجود، به معنای آن است که وجود، در ذات خود، اصیل است. این امر، به معنای آن است که وجود، دارای حرکت است.

تأکید بر وحدت واجب و ممکن

وحدت تشکیکی وجود، به معنای آن است که وجود، دارای مراتب متعددی است که هر مرتبه، از مرتبه قبل، غنی‌تر و کامل‌تر است. این امر، به معنای آن است که واجب الوجود و ممکن الوجود، از یک حقیقت واحد سرچشمه می‌گیرند.
نتیجه‌گیری
اصالت وجود و وحدت تشکیکی وجود، دو مفهوم اساسی در فلسفه صدرالمتألهین شیرازی هستند. این دو مفهوم، آثار متعددی در فلسفه صدرالمتألهین و سایر مکاتب فلسفی داشته‌اند.