پیشنهاده کارشناسی ارشد 1397
پدیدآور: شبنم امدادی 
استاد راهنما: محمدصادق لبانی مطلق
دانشگاه خاتم، دانشکده علوم انسانی

چکیده

کشتیرانی از کارامدترین ومقرون به صرفه ترین راه های حمل ونقل بین المللی است که امکان تجارت قابل اعتماد وکم هزینه را درسراسرجهان فراهم میسازد . تجارت بین المللی نفت جنبه مهمی از فعالیت اقتصادی جهانی است که عمدتا ازطریق کشتیرانی منتقل میشود. روزانه میلیون ها بشکه نفت خام و محصولات نفتی در حال عبور از اقیانوس هاست که حجم این تجارت در آینده به دلیل افزایش تقاضا برای این منبع توسط دنیای صنعتی افزایش خواهد یافت. با این حال،این پیشرفتها، پیامدهای فوقالعادهای را برای محیط زیست جوامع ساحلی، اقیانوسها و منابع موجود در آنها و همچنین سلامت بشریت خواهد داشت. این به این دلیل است که نفت خود یک عامل آلاینده است و به عنوان عامل اصلی آلودگی دریایی به سایر آلودگی های عمده مانند زباله و مواد زائدخطرناک پیوسته. برای پیشگیری از ورود این الاینده های نفتی به دریا ها وجبران مسولیت مدنی در صورت ورود الودگی ها کنوانسیون های بین المللی ومنطقه ای مهمی تهیه وتدوین شده است .درسطح بین المللی سازمان جهانی دریانوردی IMO مسئول نظارت وپیگیری وبروزآوری مفاد کنوانسیون ها وهمچنین وظیفه تدوین مقررات جدید رابرعهده دارند. آلودگی دریا توسط روغن می تواند شامل هر یک از موارد زیر باشد : 1)ریختن ناخواسته نفت به اقیانوس توسط کشتی؛ عمدتا پمپاژ نفت در اقیانوس توسط کشتی های دریایی 2)نشت نفت ناشی از حوادث و تلفات حمل و نقل 3) نشت نفت به علت حوادث و سهل انگاری در تاسیسات نفتی در خشکی 4)نشت نفت ناشی از حوادث یا غفلت در ایستگاه های حفاری دریایی؛ و انفجارهای متفرقه پس ورود این الودگی ها ممکن درنتیجه ریختن الودگی مستقیم یا غیرمستقیم و درنتیجه عمدیاغیرعمدی (سهل انگاری ) یادرنتیجه تصادم کشتی ها ونشت به دریا یانتیجه انفجار باشد .این قبیل سوانح از دو جهت قابل بررسی هستند .قسمت اول) مسئولیت امداد و نجات دولت های ساحلی و کشتی های صاحبِ پرچم حاضردر محل حادثه و همکاری با یکدیگر جهت امدادرسانی به کشتی حادثه دیده و پرسنل آن. قسمت دوم )مسئولیت فعالان کشتیرانی که اعم است از صاحب پرچم یامسبب حادثه در ورود این آلودگی ها یامالک کشتی یامدیر یا مستاجرکشتی است. در این نوشتار ،ما به مباحث قسمت دوم می پردازیم و با بررسی قوانین وکنوانسیون های منطقه ای وبین المللی مبانی نظری مسئولیت مدنی فعالان کشتیرانی را تبیین نماییم .