موضوع : دانشنامه | ج

عبدالله جوادى آملى


عبد‌الله جوادى آملى در سال 1312 هـ . ش در آمل متولد شد. پدرش میرزا ابوالحسن جوادى از عالمان و واعظان پرهیزکار شهر بود و اجدادش نیز تا چند نسل، از واعظان و روحانیان‌ آنجا بودند.
پس از پایان دروس دوره ابتدایى در سال 1325 شوق آموختن معارف اسلامى و علوم الهى وى را به حوزه علمیه آمل کشاند. در این حوزه، ادبیات، شرح‌لمعه، قوانین، شرایع، امالى شیخ صدوق و ... را از محضر استادانى چون آیة‌الله فرسیو، آیة‌الله غروى، شیخ عزیز‌الله طبرسى، آقا ضیاء آملى، شیخ احمد اعتمادى، حاج شیخ ابوالقاسم رجایى، شیخ شعبان‌نورى و پدرش میرزا ابوالحسن جوادى آموخت.
در سال 1329 به تهران رفت و با راهنمایى آیة‌الله حاج شیخ محمّد‌تقى آملى، تحصیلات خود را در مدرسه مروى تهران ادامه داد. در آنجا رسائل و مکاسب را از محضر استادان شیخ اسماعیل جاپلقى، حاج سیّد عباس فشارکى و شیخ محمّد‌رضا محقّق فرا گرفت و از درس هیئت، طبیعیّات اشارات، بخش‌هایى از اسفار و شرح منظومه آیة‌الله شعرانى بهره برد. همچنین در درس تفسیر قرآن، بخشى از شرح‌منظومه، بخش‌هاى الهیات و عرفان اشارات و مبحث نفس اسفار آیة‌الله الهى قمشه‌اى شرکت کرد و شرح‌فصوص‌الحکم را از محضر آیة‌الله فاضل تونى و درس خارج فقه و اصول را از محضر آیة‌الله محمّد‌تقى آملى آموخت.
درسال 1334 با تشویق آیة‌الله محمّد‌تقى آملى، براى تکمیل تحصیلات به حوزه علمیه قم هجرت کرد. در آنجا مدتى از درس خارج فقه آیة‌الله‌العظمى بروجردى استفاده کرد و بیش از دوازده سال در درس خارج فقه آیة‌الله محقّق داماد و حدود هفت سال در درس خارج اصول حضرت امام‌خمینى «ره» حضور یافت. وى همچنین حدود پنج‌سال در درس خارج آیة‌الله میرزا هاشم آملى شرکت کرد. امّا به دلیل علاقه وافر به علوم عقلى و قرآنى، از همان ابتداى ورود به قم رابطه علمى خود را با فیلسوف و مفسّر بزرگ قرن، علامه طباطبایى آغاز کرد که این ارتباط تا آخرین لحظات عمر پُربرکت آن بزرگوار ادامه یافت و در این مدت بخش‌هاى نفس و معاد اسفار، درس خارج اسفار، الهیّات و برهان شفا، تمهید‌القواعد، علم حدیث، تفسیر قرآن کریم، شرح اشعار حافظ، تطبیق فلسفه شرق و غرب و بررسى فلسفه‌هاى مادّى را نزد علامه آموخت.
پس از اتمام تحصیلات، فعالیت‌هاى ایشان بر تدریس و نشر معارف الهى متمرکز گردید و در سطوح و دوره‌هاى مختلف، شرح‌اشارات، شرح‌تجرید، شرح‌منظومه، شواهد‌الربوبیّه، التحصیل، شفا، دوره کامل اسفار، تمهید‌القواعد، شرح‌فصوص‌الحکم، مصباح‌الأنس، درس خارج فقه، تفسیر موضوعى قرآن، تفسیر ترتیبى قرآن و ... را تدریس نمود. اکنون نیز درس‌هاى تفسیر قرآن، خارج فقه و خارج اسفار ایشان ادامه دارد.
او در سال‌هاى پیش از پیروزى انقلاب اسلامى، به شکل بنیادین به کار فرهنگى و تقویت بنیه اعتقادى مردم مى‌پرداخت و در جلسات مذهبى عمومى و کلاس‌ها، اندیشه‌هاى امام‌خمینى «ره» را بیان مى‌کرد؛ با ذکر نام و فتواهاى امام، به تبلیغ مرجعیت ایشان مى‌پرداخت و اعلامیه‌ها و سخنان روشنگر امام را به گوش مردم مى‌رساند. این فعالیت‌ها، حساسیت رژیم را برانگیخت و موجب شد بارها به ساواک و کلانترى احضار شده و در آخر از سخنرانی در محافل عمومی منع گردید. در آستانه پیروزى انقلاب نیز با تعطیلی درس‌هاى حوزه، به آمل رفت و رهبرى مردم را در مبارزه با رژیم طاغوت بر عهده گرفت. در اثر هدایت‌ها و تلاش‌هاى ایشان، مردم آمل مأموران رژیم پهلوى را به تسلیم واداشتند و خود تأمین امنیّت و نظم شهر را عهده‌دارشدند.
پس از پیروزى انقلاب، مسئولیت دادگاه انقلاب و حاکمیت شرع آمل از سوى امام‌خمینى «ره» به ایشان واگذار شد و ایشان ضمن تدریس نظام قضایى اسلام براى طلاب و روحانیان، در جهت تثبیت و تحکیم ارکان نظام نوپاى جمهورى اسلامى ایران همّت گماشت.
پس از آن، در سال‌هاى 1358 و 1359 به عضویت شوراى عالى قضایى درآمد و به تهیه و تدوین لوایح قضایى اسلامى و آموزش آن به قضات پرداخت. همچنین ایشان یکى از اعضاى فعال مجلس خبرگان قانون اساسى و خبرگان رهبرى بوده و اکنون نیز منصب امامت جمعه قم را بر عهده دارد و افزون بر بیان معارف اسلام و نکات علمى گوناگون، به تحلیل و تبیین مسایل سیاسى داخلى و خارجى مى‌پردازد.
آیت الله جوادی آملی در حال حاضر در شهر مقدس قم به تدریس علوم و معارف قرآنی مشغول است که سلسله دروس تفسیر قرآن ایشان مشتاقان بسیاری را به خود جلب کرده است.

از جمله آثار ایشان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1) تفسیر ترتیبی قرآن کریم با عنوان " تسنیم"
2) تفسیر موضوعی قرآن کریم با موضوعات:
- سرچشمه اندیشه
- قرآن در قرآن
- وحی و نبوت
- مبادی اخلاق در قرآن
- فطرت در قرآن
- صورت و سیرت انسان در قرآن
- معاد در قرآن
- سیره پیامبران در قرآن
- سیره‌ رسول اکرم در قرآن
- مراحل اخلاق در قرآن
- معرفت شناسی در قرآن
- حیات حقیقی انسان
3) ادب فنای مقربان
4) حماسه و عرفان
5) گنجور عشق
6) مراثی اهل بیت
7) عید ولایت( برگرفته از آثار)
8) ولایت در قرآن( برگرفته از‌ آثار)
9) ولایت علوی(برگرفته از آثار)
10) تجلی ولایت در آیه تطهیر(برگرفته از آثار)
11) علی مظهر اسمای حسنای الهی(برگرفته از آثار)
12) شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی
13) علی بن موسی الرضا در قرآن(عربی)
14) شمیم ولایت ( برگرفته از آثار)
15) قران حکیم از منظر امام رضا
16) ظهور ولایت در صحنه‌ی غدیر ( برگرفته از آثار)
17) تبیین براهین اثبات خدا
18) علی بن موسی الرضا و الفلسفه الالهیه
19) رحیق مختوم( شرح حکمت متعالیه)
20) شریعت در آینه معرفت
21) انتظار بشر از دین
22) دین شناسی
23) نسبت دین و دنیا
24) ولایت فقیه
25) حیات عارفانه امام علی
26) صهبای حج
27) حکمت نظری و عملی در نهج البلاغه
28) حکمت عبادات
29) اسرار الصلاه
30) کتاب الخمس( تقریرات فقه)
31) کتاب الحج( تقریرات فقه)
32) فلسفه حقوق بشر
33) بنیان مرصوص امام خمینی
34) مهر استاد
35) سروش هدایت
36) زن در آیینه جمال و جلال
37) دنیا شناسی و دنیا گرایی در نهج البلاغه(برگرفته از آثار)
38) قران در کلام امام علی (برگرفته از آثار)
39) وحدت جوامع در نهج البلاغه (برگرفته از آثار)
40) حکمت علوی (برگرفته از آثار)
41) عصاره خلقت( درباره امام زمان علیه السلام) (برگرفته از آثار)

منابع:
1. www.esraco.net

نظر شما