نويسنده : معصومه سلیمی

استاد راهنما : احمدی طایفه مریم

استاد مشاور : ایروانی محمدحسین

دانشگاه : حوزه علمیه خراسان

واحد : مدرسه علمیه فاطمةالزهراء(س) - اسفراین

کلمات کليدي : زن- خانواده- اجتماع- شخصیت

موضوع تحقیق : بررسی نقش زن خانواده و اجتماع می باشد . هدف از این تحقیق بیان این مطلب است که زن ، در جامعه اسلامی وظایف پر اهمیتی دارد و عدم رعایت آنها موجب وارد شدن صدماتی بر شئون حیات اجتماعی و خانوادگی است . از این رو زنان ، مهم ترین و حساس ترین وظیفه را در تربیت فرزندان به عهده دارند که اگر مادران به وظیفه سنگین و مقدس خود آشنا باشند و نونهالان اجتماع را با برنامه صحیح ، پرورش دهند ، می توانند اوضاع عمومی اجتماع ، بلکه جهان را به طور کلی دگرگون سازند ؛ از این جهت ، ترقی و تنزل ، و پیشرفت و عقب ماندگی اجتماع در دست زنان و به اختیار آنها ست. به گواه بسیاری از آیات قرآن ، خداوند هدف از خلقت زن را آرامش و آسایش مردان بیان کرده است . که زنان با محبت و مهربانی های خود در کنار مردان و فرزندان موجب صمیمیت اعضای خانواده می شوند و همه آنها می توانند با امنیت خاطر و با آسودگی و آرامش در کنار هم زندگی کنند . بنابراین ، خانواده مناسب ترین بستر برای ظاهر شدن رفتارهای مذهبی است . خمیر مایه شخصیت کودک در کانون خانواده و با تاثیر پذیری از نقش الگوهای بزرگسال شکل می گیرد و آنچه کودک می آموزد ، اساس زندگی و تلاش او را در آینده تشکیل می دهد . از این رو ، مادر می تواند با گفتار و افعال صحیح ، شخصیت قوی و انسانی خود تجربیات و آگاهی هایش و ... انسان بسازد ، زنان و مردان بزرگ و موثر به حیات اجتماعی ، رو به تاریخ بشری و انسانی تقدیم کند و نقش غیر مستقیم خود را در صحنه های سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی ایفا نماید ، جوانان و دختران صحیح ، نیرومند و با اخلاق انسانی ، و با فضیلت و دانش به جامعه تحویل دهد و در تکامل اجتماع خویش سهم خود را در این بعد انجام دهد. دامنه این تحقیق در محدوده قرآن و سنت و ادیان و مکاتب دیگر می باشد که شامل پنج فصل می باشد که عبارتند از : فصل اول : در این فصل سعی شده است کلیات تحقیق از جمله ( تعریف و تبین موضوع، ضرورت و اهداف تحقیق، پیشینه موضوع، فرضیه یا سوالات اصلی و فرعی ، روش تحقیق ، ساختار و محدوده تحقیق، مشکلات و موانع تحقیق) مورد بررسی قرار گیرد . فصل دوم : شخصیت زن در قرآن و اسلام ؛ که دراین فصل سعی شده است هدف از آفرینش زن در قرآن و شخصیت او از دیدگاه قرآن و اسلام را مورد بررسی قرار داده و بیان کرده که اسلام چگونه با ظهور خود خط بطلان بر بسیاری از خرافات و ظلم هایی کشیده که به زنان روا می شد. کشیده است . و نظرات تحقیر آمیز و عقاید خرافی را که افراد گمراه در مورد زن بیان کرده اند را در تحقیق خود مطرح کرده و با استناد به آیات و روایات و کتب تفاسیر به آنها پاسخ قاطعی داده و نظرات آنها را با توجه به قرآن و روایات رد کرده تا زمینه هر نوع انحراف و تحریف را در مورد مقام و شخصیت زن منتفی ساخته . فصل سوم : مقایسه شخصیت زن در اسلام و دیگر مکاتب ؛در این فصل سعی شده است که یک دیدگاه مقایسه ای بین خلقت زن در اسلام و دیگر ادیان ، موقعیت زن در اسلام و دیگر مکاتب ، دیدگاه اسلام و غرب در مورد زن ، و دیدگاه فمینیسم ها در مورد زن را مورد بررسی قرار داده و بیان کرده که غرب و ادیان دیگر چه تفکر و دیدگاهی زشت و ناپسند در مورد مقام و شخصیت زن دارند و برای او هیچ ارزشی قائل نیستند و به دیده حقارت به او می نگرند . و در مقابل اسلام به زن ارزش و مقام داده و به شخصیت او احترام گذاشته و حقوق و مقام او را هم مانند مردان می داند و او را عضو کامل و مستقلی در جامعه می داند . فصل چهارم : نقش زن در خانواده و اجتماع ؛ در این فصل نقش زن را در فضایل اخلاقی خانواده و اجتماع مورد بررسی قرار داده ، و بیان کرده که چگونه یک زن با تربیت فرزندان شایسته می تواند امنیت خانوادگی و اجتماعی را برای فرزندان خود رقم زده ، چرا که سعادت و شقاوت فرزندان به دست مادران است و مطرح کرد . که چگونه یک زن می تواند وظایف خود را در نقش همسری ، مادری و مدیر خانه به خوبی انجام دهد تا مادری موفق برای فرزندان خود باشد. فصل پنجم : نقش زن در فعالیتهای اجتماعی ؛ در این فصل اشاره شده به نقش زن در مراحل مختلف ، و این که زن از نگاه قرآن عضو موثری در اجتماع است و باید همانند مردان در مسائل مهم اجتماعی نقش ایفا کند و از طرفی قرآن زنان و مردان را در ساختار اجتماع مسئول می داند و آنان را موظف می دارد که تلاش نمایند تا جوامع را به سوی سعادت و نیکی پیش ببرند و درسالم سازی و پاکسازی اجتماع از انحرافات فکری و جنسی نقش سازنده ای را داشته باشند . بنابراین ، در این فصل سعی شده است حضور پر رنگ و فعال زنان را در عرصه های مختلف اجتماعی ، سیاسی فقهی حقوقی و مسئولیتهای اجرایی نشان داد ه و در مقابل کسانی که مخالف حضور زن در صحنه های مختلف در جامعه هستند با استناد به قرآن و روایات پاسخ قاطع و قانع کننده ای به آنها داده تا جای هیچگونه سوال و شبهه ای در این زمینه باقی نماند . تحلیل و یافته ها : شامل تجزیه و تحلیل ، نتیجه گیری و منابع و ماخذ می باشد . روش انجام کار این تحقیق کتابخانه ای و اسنادی است که با مراجعه به کتابها و مجلات و رساله ها و دیده های مختلف مطالبی را که در رابطه با این موضوع بوده ، یاد داشت برداری کرده و سپس از آن فیش برداری و ارتباط منطقی بین موضوعات بر قرار کرده و به یافته های جدیدی دست یا فتم . شروع به نوشتن طرح نامه و پس از تصویب طرح نامه ، پایان نامه را نوشتم . نتیجه ای که از تحقیق گرفته شده است این است که با توجه به قرآن و روایات زن دارای مقام و منزلت در اسلام می باشد و از جایگاهی مانند مردان برخوردار است که می تواند علاوه بر اداره منزل و تربیت فرزندان ، در صحنه های مختلف اجتماعی ، سیاسی و ... نقش ایفا کند و حضور پر رنگ و فعالی همانند مردان داشته باشند. واژه های کلیدی : زن ، خانواده ، اجتماع ، جایگاه ، ارزش ، شخصیت ، تربیت اخلاق ، مقام