پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1374
پدیدآور: بتول ریاحی‌دهنوی 
استاد راهنما: محمودرضا دستغیب‌بهشتی
دانشگاه شیراز
چکیده

آنچه در این رساله می‌آید، تحقیقی است پیرامون "نقش آتش در اساطیر و ادیان که با هدف دست‌یابی به سیر تحول زندگی آتش از بدو تولد تا به امروز می‌باشد. این تحقیق در نه فصل انجام گرفته که این بخش‌ها شامل نقش آتش در اوستا آتش در گذر تاریخ، آتش در متون میانه، ورآتش ، جشنهای آتش ، تقدس آتش در اساطیر سایر ملل از قبایل بدوی افریقا تا کشورهای هند، یونان، چین، ژاپن و... می‌باشد و سپس آتش در ادیان بزرگ مانند شریعت حضرت ابراهیم، حضرت موسی و حضرت محمد (ص) بررسی شده است و ما را با عقاید، فرهنگها و مراسم ملل مختلف در مورد این عنصر مقدس آشنا خواهد کرد که در واقع تصویر کامل داستان از ابتدا تا فرجام است .هر بخش از این روایت با توجه به منابع دست اول و بکر، و با تکیه بر متون مقدس اوستا، ارداویراف ، شایست نه شایست ، بندهش ، گزیده‌های زادسپرم، ریگ ودا و نیز تورات و قرآن کریم و سایر متون غیردینی انجام گرفته و قضاوت در مورد هر کدام به بخش آخر یعنی نتیجه‌گیری واگذار شده است .در این رساله در می‌یابیم که آتش از جمله عناصری است که همواره ذهن بشر را به خود مشغول داشته است و نظر به نقشی که در زندگی انسان و پیشرفت تکنولوژی داشته جایگاه ویژه‌ای را در اساطیر و ادیان بخود اختصاص داده است .آتش در ذهن انسان اسطوره‌ساز، خدایی مقدس و قابل ستایش بوده است .به مناسبت کشف آن جشنهایی برپا می‌کردند و برای محافظت آن از هر نوع آلودگی و نیز انجام مراسم، آتشکده‌ها را بوجود آوردند ولی زمانیکه اسطوره رنگ باخت و جای خود را به واقعیت داد آتش دیگر خدا نبود بلکه در ادیان مظهر خدا گردید.به هر حال در این رساله کلیه روایات ، عقاید و فرهنگهای ملل گوناگون در مورد آتش دست به دست یکدیگر داده، داستان شیوا و دلکشی را شکل می‌دهد که خواننده را با سیر تکاملی زندگی آتش در ادوار گوناگون تاریخی آشنا می‌کند.