هجده ماه پس از حملات انتحاری سال گذشته در کازابلانکا، بسیاری از مردم مراکش هنوز در تلاش هستند تا انگیزه عاملان این حملات را درک کنند. در حومه پایتخت، در یک زاغه نشین به نام کاریه‌توماس، مادر یکی از بمب‌گذاران می‌گوید که هنوز نمی‌داند چرا پسرش دست به چنین کاری زده است.

عبدالفتاح بالخطان 27 ساله تا زمان مرگش در این زاغه دو اتاقه زندگی می‌کرد. او فردی مذهبی نبود و در یک کارخانه کفش کار می‌کرد. اگرچه درآمد زیادی نداشت، اما شغل ثابتی داشت. در 16 ماه مه، بدون هیچ هشداری به خانواده یا دوستانش، کمربندی انفجاری به خود بست و آن را در یک کافه اسپانیایی در آن سوی شهر منفجر کرد.

مادرش زهرا می‌گوید: "هیچ نشانه‌ای از اینکه چنین اتفاقی در حال رخ دادن است ندیدم. این چیزی است که برای همه ما غیرقابل درک است. چگونه می‌توانم در مورد کاری که او انجام داده قضاوت کنم وقتی هیچ نشانه‌ای از آنچه قرار بود اتفاق بیفتد ندیدم؟"

هدف بمب‌گذاران یهودیان و غربی‌ها بودند. علاوه بر کافه اسپانیایی، آنها به یک کلوپ یهودی، یک قبرستان یهودی، یک رستوران ایتالیایی متعلق به یک یهودی و یک هتل در مرکز کازابلانکا که اکثر مشتریان آن غربی بودند، حمله کردند. مقامات مراکشی می‌گویند که هنوز چند مظنون را که گمان می‌رود در برنامه‌ریزی حملات و استخدام و آموزش داوطلبان از زاغه‌ها نقش داشته‌اند، تحت تعقیب دارند.

اگرچه گمان می‌رود که طرح اصلی حملات توسط شهروندان مراکشی طراحی شده باشد، اما بازجویان پرونده معتقدند که آنها به نیابت از القاعده عمل کرده‌اند. آنها برای اثبات ادعای خود به نطقی از اسامه بن لادن، رهبر القاعده در فوریه 2003 اشاره می‌کنند که در آن به مقامات مراکش و چند کشور دیگر به دلیل همکاری با ایالات متحده در مبارزه با القاعده هشدار داده بود که منتظر اقدامات تلافی‌جویانه این گروه باشند.

عوامل احتمالی انگیزه

• فقر و نابرابری: بسیاری از ساکنان زاغه‌ها در فقر زندگی می‌کنند و از فرصت‌های آموزشی و شغلی محدودی برخوردار هستند. این امر می‌تواند به نارضایتی و خشم منجر شود که می‌تواند توسط گروه‌های افراطی مورد سوء استفاده قرار گیرد.
• بی‌عدالتی: بسیاری از مردم مراکش احساس می‌کنند که توسط دولت مورد تبعیض و بی‌عدالتی قرار می‌گیرند. این امر می‌تواند به خشم و ناامیدی منجر شود که می‌تواند توسط گروه‌های افراطی مورد سوء استفاده قرار گیرد.
• جهانی شدن: برخی معتقدند که جهانی شدن منجر به از دست دادن هویت و فرهنگ سنتی شده است که می‌تواند برخی افراد را به سمت افراط‌گرایی سوق دهد.
• تبلیغات افراطی: گروه‌های افراطی از تبلیغات برای جذب افراد به صفوف خود استفاده می‌کنند. این تبلیغات اغلب بر روی نارضایتی و خشم موجود در جامعه تمرکز دارند و وعده برابری، عدالت و هدف را می‌دهند.

پیامدها

حملات انتحاری کازابلانکا شوک بزرگی به جامعه مراکش وارد کرد. این حملات منجر به افزایش تنش‌های قومی و مذهبی و همچنین اقدامات سختگیرانه‌تر امنیتی توسط دولت شده است. این حملات همچنین نگرانی‌هایی را در مورد خطر افراط‌گرایی در سراسر منطقه شمال آفریقا افزایش داده است.