حاشیه‌نشینی، نابرابری‌های اجتماعی، وندالیسم و معضلات مشابه، چالش‌هایی هستند که نه تنها جامعه ایران، بلکه بسیاری از جوامع دنیا با آنها روبه‌رو هستند. یافتن راه‌حل‌های مؤثر برای این مشکلات نیازمند تحقیقات علمی دقیق و برنامه‌ریزی‌های جامع است. در این میان، کار داوطلبانه و فعالیت سازمان‌های غیردولتی (NGO) به عنوان تجربه‌ای موفق در سایر کشورها، می‌تواند راهگشای کمک به آسیب‌دیدگان اجتماعی و حتی مددکاران داوطلب باشد.

پیچیدگی روزافزون آسیب‌های اجتماعی در دنیای امروز، ضرورت اتخاذ راه‌حل‌های نوآورانه را بیش از پیش آشکار می‌سازد. شواهد متعددی نشان می‌دهند که کار داوطلبانه و سازماندهی آن در قالب NGOها، یکی از این راه‌حل‌ها است.

افراد در قالب این گروه‌ها، ضمن یاری رساندن به نیازمندان (معتادان، بزه‌کاران، سالخوردگان، بازنشستگان و ...)، خود نیز یاد می‌گیرند که در جهت کمک به دیگران تلاش کنند. این کنش، علاوه بر فواید اجتماعی، هویتی جدید نیز به آنها می‌بخشد.

دانشگاهیان برای توصیف پیوندها و ارتباطاتی که افراد از طریق کار داوطلبانه برقرار می‌کنند، مفهوم "سرمایه اجتماعی" را به کار می‌برند.

سازماندهی این فعالیت‌ها در قالب‌های مختلف دولتی و خصوصی، شوراها و سازمان‌های غیردولتی در حوزه شهری و به خصوص سلامت شهری صورت می‌گیرد.

از این طریق، فعالان و داوطلبان پراکنده، به عنوان شهروندانی مسئول، می‌توانند به آسانی نظرات خود را ابراز کنند، تجاربشان را به اشتراک بگذارند و با همکاران همدل در داخل و خارج کشور ارتباط برقرار کنند.

با آموزش و همراهی میلیون‌ها شهروند داوطلب در سراسر شهرها، می‌توان به تحولات چشمگیری در زمینه کمک به یکدیگر، تقویت وحدت اجتماعی و توسعه سلامت شهری دست یافت.

در برنامه‌های توسعه‌ای امروز، شهروندان تشویق می‌شوند که از سیاست‌های ترویج فعالیت‌های داوطلبانه و گسترش NGOها حمایت کنند و ارزش کار داوطلبانه را در جامعه درک کنند.

نقش کلیدی کار داوطلبانه و NGOها در حل معضلات اجتماعی:

• کمک به آسیب‌دیدگان: داوطلبان می‌توانند با ارائه خدمات مختلف مانند آموزش، مشاوره، حمایت عاطفی و کمک‌های مادی به افراد آسیب‌دیده در جامعه یاری برسانند.
• ایجاد حس مسئولیت اجتماعی: مشارکت در فعالیت‌های داوطلبانه، حس مسئولیت اجتماعی را در افراد تقویت می‌کند و آنها را به یاری رساندن به دیگران ترغیب می‌کند.
• تقویت همبستگی اجتماعی: کار داوطلبانه، زمینه را برای تعامل و همکاری بین افراد از اقشار مختلف جامعه فراهم می‌کند و به تقویت همبستگی اجتماعی کمک می‌کند.
• توسعه مهارت‌ها و دانش: داوطلبان در حین فعالیت‌های داوطلبانه، مهارت‌ها و دانش جدیدی را کسب می‌کنند که می‌تواند به نفع خودشان و جامعه باشد.
• ایجاد تغییر مثبت: فعالیت‌های داوطلبانه می‌توانند به ایجاد تغییر مثبت در جامعه و حل معضلات اجتماعی کمک کنند.

مزایای مشارکت در فعالیت‌های داوطلبانه:

• احساس رضایت و خرسندی: کمک به دیگران و ایجاد تغییر مثبت در جامعه، حس رضایت و خرسندی در فرد ایجاد می‌کند.
• کاهش استرس و اضطراب: فعالیت‌های داوطلبانه می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب و بهبود سلامت روان فرد کمک کنند.
• ایجاد روابط جدید: داوطلبان در حین فعالیت‌های داوطلبانه، با افراد جدیدی آشنا می‌شوند و روابط جدیدی برقرار می‌کنند.
• تقویت اعتماد به نفس: انجام فعالیت‌های داوطلبانه و کمک به دیگران، اعتماد به نفس فرد را افزایش می‌دهد.
• کسب مهارت‌ها و دانش جدید: داوطلبان در حین فعالیت‌های داوطلبانه، مهارت‌ها و دانش جدیدی را کسب می‌کنند که می‌تواند به نفع خودشان و جامعه باشد.

راه‌های مشارکت در فعالیت‌های داوطلبانه:

• پیوستن به سازمان‌های غیردولتی: بسیاری از NGOها در زمینه‌های مختلف