تفکر هیدگر از مشکل ترین تفکرات موجود است. چرا که متعلق به تاریخی دیگر است.

وقتی تفکرات دکارت را مطالعه می کنیم، با تمام وجود آن را می فهمیم. آنجایی هم که فهمش برایمان مشکل است به خودمان رجوع می کنیم و آنچه برداشت می کنیم را ملاک مطلب دکارت می گیریم. چرا که ما با دکارت هم تاریخ هستیم و حتماً او چیزی جدای از دنیای امروز را نمی گوید.

دنیای امروز ما و تاریخ امروز ما مربوط به دکارت است، لذا ما در اعماق جانمان با دکارت آشناییم.

اما راجع به هیدگر چه بگوییم؟ به خصوص آنجایی که او راجع به وجود حرف می زند؟

معمولاً آنجایی که بحث پیرامون وجود می شود، ذهن ما به فلسفه اسلامی منتقل می شود. چراکه فلسفه اسلامی سایه بر تفکر ما انداخته و با این حجاب ضخیم به سختی می شود نظر هیدگر را پیرامون وجود فهمید.

آری ما در فهم معنای وجود اسیر فلسفه اسلامی هستیم.

بارها برهان امکان و وجوب را خوانده ایم. خدا را واجب الوجود می دانیم و او را با وجود اثبات می کنیم.

اما مراد هیدگر از وجود، خدا نیست.

وجود در منظر هیدگر عالم مثل هم نیست. او نظر ارسطو را هم نمی پذیرد. اصلاً هیدگر وجود را عقل نمی داند.

پس منظور هیدگر از وجود چیست؟

هیدگر معمولا زیاد راجع به وجود صحبت می کند. او تارخ 2500 ساله بشر را تاریخ غفلت از وجود می داند.

هیدگر فلسفه را حجاب تفکر وجود می داند و معتقد است تاریخ فلسفه تاریخ دور شدن از معنای وجود است.هر چند که معنای وجود از بدیهی ترین معناها نزد بشر باشد.

نگاهی به معنای وجود در فلسفه اسلامی

موجودات در فلسفه اسلامی به دو دسته تقسیم می شوند 1- واجب الوجود 2- ممکن الوجود

واجب الوجود، وجودش از خودش است و ممکن الوجود وجودش تابع و ظلّ وجود واجب الوجود می باشد.

واجب الوجود ماهیتش عین وجودش است ولی ممکن الوجود ماهیتش غیر از وجودش می باشد.

وجود ممکن عین ربط و تعلّق و وابستگی به واجب است.

وجود ممکن همان علم فعلی واجب الوجود است.

فلاسفه معتقد به وحدت وجود هستند و قائل به وجودهای مختلف نیستند.

در فلسفه اسلامی وجود همان عالم عقل است.

وجود تشکیکی است و انسانها می توانند از طریق اتصال با عالم عقل وجود خود را شدیدتر کنند.

معنای وجود در نزد هیدگر

هیدگر می گوید فلسفه، معنای وجود را تحمیل کرده است.

او نمی پذیرد که وجود همان عقل است. اصلاً او قائل به این نیست که وجود و ماهیت دو چیز است.هیدگر وجود را عین ماهیت هم نمی داند. او ریشه ی این تقسیم بندی را در حجاب رفتن معنای وجود می داند.

پس منظور هیدگر از معنای وجود چیست؟

موجودات در فلسفه اسلامی

فلسفه بحث پیرامون موجود بما هو وجود است. اما منظور از موجود در فلسفه اسلامی چیست؟در فلسفه اسلامی مراتب موجودات بدین شرح است:

1- موجود کاملاً بالقوه که همان ماده هیولانی است و هیچ جنبه بالفعل ندارد یعنی همان عالم ماده.

2- موجودی که خیلی کم از وجود بهره دارد، یعنی گیاه

3- موجودی که کمالاتش بیشتر از گیاه است یعنی حیوان که وجودش شدیدتر است.

4- انسان که موجودی است که وجودش تشکیکی است یعنی وجودی بین حیوان و آخرین درجه کمال وجودی قبل از واجب الوجود دارد.

5- عالم ملائکه که در آنجا مرتبه وجودی هر ملک مشخص است.

6- واجب الوجود تعالی که عین الوجود بالذات است.

موجودات در تفکر هیدگر

هیدگر معتقد است که فلسفه به صورت گزینشی موجودات را انتخاب کرده است یعنی همه موجودات در فلسفه جایی ندارند.

بعضی از موجودات در تفکر هیدگر عبارتند از:

خدا، انسانها، حیوانات، کوهها، دشتها، خیابانها، نقاشی ها، رنگها، کامپوتر.

در تفکر هیدگر، موجودات، خیلی زیادتر از موجودات در فلسفه اسلامی هستند.

اما منظور هیدگر از وجود چیست؟

معنای وجود در تفکّر هیدگر

برای فهم معنای وجود مراحل زیر را با دقت انجام دهید:

ابتدا نام صد مورد از چیز هایی که با آنها زندگی می کنید را بنویسید. مثلاً نام پدر و مادرتان را ونام همسر، فرزند، دوستان، همکاران، ماشینتان، تلوزیونتان، کامپیوترتان، مبلمانتان، نماز، ماه رمضان، امام حسین(ع)،و...

نام هر کس یا هر چیزی که با آن مأنوسید را بنویسید. نام خیابانی که هر روز از آن رد می شوید. مغازه هایی که هر روز از آنها خرید می کنید. عکس هایی که هر چند وقت یکبار نگاهشان می کنید.

نام هر که را دوست دارید را بنویسید. نام مسجدی که در آن نماز می خوانید. نام اقوامی که با آنها مأنوسید و معمولا به آنها سر می زنید. نام آنجا هایی که دوست دارید به آنجا سر بزنید و در آنجا باشید. نام هر چیزی که معمولاً به آن فکر می کنید. هر چه تعداد این موارد بیشتر باشد ما به مراد هیدگر نزدیکتریم.

حالا سعی کنید به نامهایی که نوشته اید نمره بدهید. مثلا از صد نمره بدهید. به اندازه ای که با هر شیء مأنوسید وآن را دوست دارید و به اندازه ای که آن شیء در زندگی شما مؤثر است و به اندازه ای که با آن شیء به سر می برید.

مثلا اگر خیلی با خداوند مأنوسید و و همیشه به یادش هستید وهمه زندگی شما تحت تأثیر اوست به او نمره صد بدهید. اگر خیلی با همسرتان مأنوسید به او هشتاد بدهید. اگر با یکی از دوستانتان کم مأنوسید و نظراتش برای شما مهم نیست به او نمره پنج بدهید. به همین ترتیب به همه آن صد موردی که نوشتید نمره بدهید.

شاید مجبور باشید که چندین بار زندگیتان را مرور کنید تا بتوانید نمره صحیح تری بدهید.

حالا به آنچه نوشته اید فکر کنید و از آن معنای وجود را بخواهید.

معنای عالم در تفکر هیدگر

شما در زندگیتان با تعداد بسیار زیادی از موجودات زندگی می کنید.شما و موجوداتی که با آنها به سر می برید یک عالَم را تشکیل می دهید. در واقع همه انسانها عالم دارند و عالم همه آنها با هم متفاوت است.

تعریف هیدگر از انسان نیز مبتنی بر عالم است. او می گوید انسان موجود در عالم است. ما در نسبت با موجوداتی که با آنها به سر می بریم کسی هستیم.

منبع: سایت  باشگاه اندیشه
به نقل از: http://mfatemipoor1.blogfa.com
نویسنده : محمد فاطمی پور