سنگ مزارات در منطقه تایباد، به ویژه در باخرز، آیینه‌ای از هنر ایرانی در دوره اسلامی و شاهدی بر فرهنگ و اعتقادات گذشتگان این مرز و بوم هستند. این سنگ‌ها که در روستاهای شیزن، سوران، جوزقان و مشهد ریزه یافت می‌شوند، گویای یکجانشینی اقوام با بینش‌های خاص در این منطقه هستند.

انواع سنگ مزارات

سنگ مزارات تایباد به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

1. سنگ‌های ستونی: این نوع سنگ مزارات به شکل ستون‌هایی عمودی هستند که در بالای آنها تزئیناتی حجاری شده است.
2. سنگ لوح عمودی: این سنگ‌ها به شکل لوح‌هایی عمودی هستند که بر روی آنها اطلاعات متوفی و تزئینات مختلف حجاری شده است.
3. سنگ لوح افقی: این سنگ‌ها به شکل لوح‌هایی افقی هستند که بر روی آنها اطلاعات متوفی و تزئینات مختلف حجاری شده است.
4. الواح بی‌نام و نشان: این نوع سنگ مزارات فاقد نام و نشان متوفی هستند و فقط تزئیناتی بر روی آنها حجاری شده است.

تزئینات سنگ مزارات

سنگ مزارات تایباد با تزئینات مختلفی از جمله اسلیمی، ترنج و نقوش محرابی مزین شده‌اند. این تزئینات نشان‌دهنده ذوق و هنر هنرمندان ایرانی در دوره اسلامی است.

قدمت سنگ مزارات

سنگ مزارات تایباد قدمتی دیرینه دارند و فاصله زمانی سده هشتم هجری تا اواخر دوره صفویه را در بر می‌گیرند. این سنگ‌ها گنجینه‌ای از تاریخ و فرهنگ این منطقه هستند و می‌توانند اطلاعات ارزشمندی راجع به باورها و آداب و رسوم گذشتگان به ما ارائه دهند.

جاذبه‌ای گردشگری و فرهنگی

سنگ مزارات تایباد با قدمت تاریخی و ارزش هنری خود، جاذبه‌ای گردشگری و فرهنگی برای دوستداران تاریخ و هنر هستند. این سنگ‌ها یادگاری از تمدن و فرهنگ ایرانی هستند و می‌توانند سفری به اعماق تاریخ را برای بازدیدکنندگان رقم بزنند.