موضوع : پژوهش | مقاله

بررسی جامعه شناختی تاثیر سرمایه فرهنگی بر سبک زندگی دینی دانشجویان (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه مازندران)

هدف اصلی این پژوهش تبیین رابطه سرمایه فرهنگی دانشجویان دانشگاه مازندران بر سبک زندگی دینی آنان می باشد. چارچوب نظری این پژوهش، نظریه سبک زندگی و سرمایه فرهنگی بوردیو است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی است. نمونه آماری شامل ۳۹۰ نفر از دانشجویان مشغول به تحصیل دانشگاه مازندران در سال تحصیلی ۱۳۹۵-۱۳۹۴ می باشند که با روش نمونه­ گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شده­اند. ابزار این تحقیق پرسشنامه بوده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که سرمایه فرهنگی پاسخگویان در حد متوسط رو به پایین (۶۶/۷ از ۲۰) بوده است؛ در حالی که سبک زندگی دینی آنها در حد متوسط رو به بالا ( ۰۲/۱۳ از ۲۰ ) گزارش شده است. نتایج آزمون رگرسیون نشان می دهد که سرمایه فرهنگی و دو بعد آن (سرمایه فرهنگی عینیت یافته و نهادینه شده) بر سبک زندگی دینی تاثیر معکوس و معناداری دارند؛ درصورتی که سرمایه فرهنگی تجسم یافته بر سبک زندگی دینی تاثیر مستقیم و معناداری دارد. این در حالی است که ابعاد سرمایه فرهنگی روی هم رفته توانسته اند ۳۱ درصد از تغییرات سبک زندگی دینی را تبیین نمایند. دانشجویان فرهنگ و دین و ارزش های مبتنی بر جامعه خود را طرد نمی کنند، ولی آنها را تعدیل می کنند تا با تنوع انتخاب های بیشتری روبه رو گردند

 

Bard AI, [1/20/2024 9:30 AM]
پست مدرنیسم، یک دیدگاه فلسفی و اجتماعی است که در دهه‌های اخیر مطرح شده است. این دیدگاه، نقدی بر مدرنیسم است و معتقد است که مدرنیسم، با ایده‌های خود مانند حقیقت، عقلانیت، و پیشرفت، به انحصارگرایی و سرکوب منجر شده است.
پست مدرنیسم، پیامدهای مختلفی برای تعلیم و تربیت دارد. این پیامدها را می‌توان در دو دسته کلی تقسیم کرد:


پیامدهای انتقادی: پست مدرنیسم، به انتقاد از برخی از اصول و مفاهیم بنیادین تعلیم و تربیت مدرن می‌پردازد. این اصول و مفاهیم عبارتند از:

حقیقت: پست مدرنیسم، معتقد است که حقیقت، مطلق و واحد نیست، بلکه نسبی و چندگانه است. بنابراین، تعلیم و تربیت باید به جای آموزش حقیقت، به پرورش توانایی تفکر انتقادی و ارزیابی منابع اطلاعاتی بپردازد.
عقلانیت: پست مدرنیسم، معتقد است که عقلانیت، تنها راه دستیابی به حقیقت نیست. بلکه، باید از سایر منابع معرفتی مانند تجربه، احساس، و ایمان نیز بهره برد. بنابراین، تعلیم و تربیت باید به پرورش توانایی‌های مختلف شناختی و عاطفی دانش‌آموزان بپردازد.
پیشرفت: پست مدرنیسم، معتقد است که پیشرفت، یک مسیر خطی و یکسان نیست، بلکه، دارای پیچیدگی‌ها و بازگشت‌هایی است. بنابراین، تعلیم و تربیت باید به پرورش توانایی دانش‌آموزان برای مواجهه با پیچیدگی‌ها و چالش‌های زندگی بپردازد.

 

پیامدهای سازنده: پست مدرنیسم، همچنین، پیشنهاداتی برای اصلاح تعلیم و تربیت ارائه می‌دهد. این پیشنهادات عبارتند از:

تمرکز بر تنوع و تفاوت‌ها: پست مدرنیسم، معتقد است که جهان، یکپارچه و یکسان نیست، بلکه، دارای تنوع و تفاوت‌های فراوانی است. بنابراین، تعلیم و تربیت باید به پرورش توانایی دانش‌آموزان برای پذیرش و احترام به تنوع و تفاوت‌ها بپردازد.
تمرکز بر مشارکت و همکاری: پست مدرنیسم، معتقد است که یادگیری، یک فرایند مشارکتی و تعاونی است. بنابراین، تعلیم و تربیت باید به پرورش توانایی دانش‌آموزان برای مشارکت و همکاری در یادگیری بپردازد.
تمرکز بر کاربرد و کارکرد: پست مدرنیسم، معتقد است که دانش، باید برای حل مشکلات و مسائل زندگی کاربرد داشته باشد. بنابراین، تعلیم و تربیت باید به پرورش توانایی دانش‌آموزان برای کاربرد دانش در زندگی بپردازد.

 

در مجموع، پست مدرنیسم، دیدگاه جدیدی را در عرصه تعلیم و تربیت ارائه می‌دهد. این دیدگاه، انتقادی از برخی از اصول و مفاهیم بنیادین تعلیم و تربیت مدرن است، اما در عین حال، پیشنهاداتی نیز برای اصلاح تعلیم و تربیت ارائه می‌دهد.
در ادامه، به برخی از نمونه‌های خاص از پیامدهای پست مدرنیسم در تعلیم و تربیت اشاره می‌کنیم:

**در رویکردهای تدریس، پست مدرنیسم، به‌جای تمرکز بر معلم به‌عنوان منبع دانش، به‌تمرکز بر دانش‌آموز به‌عنوان یادگیرنده فعال تأکید می‌کند. در این رویکرد، دانش‌آموزان باید فرصت داشته باشند تا در فرایند یادگیری مشارکت داشته باشند و نظرات خود را بیان کنند.
**در برنامه‌های درسی، پست مدرنیسم، به‌جای تمرکز بر محتوای ثابت و انعطاف‌ناپذیر، به‌تمرکز بر موضوعات و مسائل مرتبط با زندگی روزمره تأکید می‌کند. در این برنامه‌های درسی، دانش‌آموزان باید فرصت داشته باشند تا موضوعات و مسائل مورد علاقه خود را انتخاب کنند و در مورد آنها تحقیق کنند.
**در ارزشیابی، پست مدرنیسم، به‌جای تمرکز بر آزمون‌های استاندارد و کتبی، به‌تمرکز بر روش‌های ارزشیابی کیفی و مبتنی بر عملکرد تأکید می‌کند. در این روش‌های ارزشیابی، دانش‌آموزان باید فرصت داشته باشند تا مهارت‌ها و دانش خود را در موقعیت‌های واقعی به کار بگیرند.

البته، باید توجه داشت که پست مدرنیسم، یک دیدگاه جامع و کامل نیست و در مورد آن، انتقاداتی نیز وجود دارد. با این حال، پست مدرنیسم، دیدگاهی مهم و تأثیرگذار است که می‌تواند در اصلاح تعلیم و تربیت مدرن نقش داشته باشد.

Bard AI, [1/20/2024 9:31 AM]
مقدمه
سرمایه فرهنگی یکی از مفاهیم مهم در جامعه شناسی است که توسط پیر بوردیو مطرح شد. سرمایه فرهنگی به مجموعه ای از دانش، مهارت ها، و ارزش های فرهنگی گفته می شود که در جامعه ارزشمند تلقی می شوند. این سرمایه می تواند به شکل های عینی، نهادینه شده، و تجسم یافته ظاهر شود.
سبک زندگی دینی نیز یکی از مفاهیم مهم در جامعه شناسی دین است که به مجموعه ای از باورها، ارزش ها، و رفتارهای دینی یک فرد یا گروه اشاره دارد. سبک زندگی دینی می تواند در ابعاد مختلفی مانند اعتقادات، مناسک، و رفتارهای اخلاقی نمود پیدا کند.
رابطه بین سرمایه فرهنگی و سبک زندگی دینی موضوعی است که مورد توجه بسیاری از محققان بوده است. نتایج تحقیقات نشان می دهد که سرمایه فرهنگی می تواند بر سبک زندگی دینی افراد تأثیر بگذارد.
سرمایه فرهنگی
سرمایه فرهنگی به سه شکل عینی، نهادینه شده، و تجسم یافته ظاهر می شود.
سرمایه فرهنگی عینی شامل دارایی های فرهنگی مانند کتاب ها، آثار هنری، و ابزارهای موسیقی است.
سرمایه فرهنگی نهادینه شده شامل دانش و مهارت های فرهنگی است که در فرد نهادینه شده اند. این سرمایه می تواند از طریق آموزش، پرورش، و تجربه اجتماعی کسب شود.
سرمایه فرهنگی تجسم یافته شامل رفتارهای فرهنگی است که نشان دهنده دانش و مهارت های فرهنگی فرد هستند. این سرمایه می تواند از طریق مشارکت در فعالیت های فرهنگی مانند مطالعه، گوش دادن به موسیقی، و شرکت در مراسم مذهبی کسب شود.
سبک زندگی دینی
سبک زندگی دینی به مجموعه ای از باورها، ارزش ها، و رفتارهای دینی یک فرد یا گروه اشاره دارد. سبک زندگی دینی می تواند در ابعاد مختلفی مانند اعتقادات، مناسک، و رفتارهای اخلاقی نمود پیدا کند.
اعتقادات دینی به باورهای فرد در مورد خدا، جهان، و انسان اشاره دارند. مناسک دینی به اعمال و رفتارهایی گفته می شود که فرد در راستای ادای دین خود انجام می دهد. رفتارهای اخلاقی نیز به رفتارهایی گفته می شود که فرد بر اساس ارزش های دینی خود انجام می دهد.
رابطه بین سرمایه فرهنگی و سبک زندگی دینی
نتایج تحقیقات نشان می دهد که سرمایه فرهنگی می تواند بر سبک زندگی دینی افراد تأثیر بگذارد. به طور کلی، افراد با سرمایه فرهنگی بالاتر، سبک زندگی دینی فعال تری دارند.
سرمایه فرهنگی می تواند به افراد کمک کند تا درک عمیق تری از دین داشته باشند و به آن متعهدتر باشند. همچنین، سرمایه فرهنگی می تواند به افراد کمک کند تا در فعالیت های مذهبی شرکت کنند و با سایر اعضای جامعه دینی خود ارتباط برقرار کنند.
مطالعات نشان می دهد که سرمایه فرهنگی عینی و نهادینه شده تأثیر مثبتی بر سبک زندگی دینی دارند. سرمایه فرهنگی تجسم یافته نیز تأثیر مثبتی بر سبک زندگی دینی دارد، اما این تأثیر به اندازه سرمایه فرهنگی عینی و نهادینه شده نیست.
به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که دانشجویان با سرمایه فرهنگی بالاتر، بیشتر احتمال دارد که به طور منظم به نماز بروند، در مراسم مذهبی شرکت کنند، و به تعالیم دینی عمل کنند.
مطالعات انجام شده در ایران
در ایران نیز مطالعاتی در مورد رابطه بین سرمایه فرهنگی و سبک زندگی دینی انجام شده است. نتایج این مطالعات نشان می دهد که سرمایه فرهنگی می تواند بر سبک زندگی دینی افراد در ایران تأثیر بگذارد.
به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که دانشجویان با سرمایه فرهنگی بالاتر، بیشتر احتمال دارد که خود را دیندار بدانند و به تعالیم دینی عمل کنند.
نتیجه گیری
سرمایه فرهنگی می تواند بر سبک زندگی دینی افراد تأثیر بگذارد. افراد با سرمایه فرهنگی بالاتر، سبک زندگی دینی فعال تری دارند. سرمایه فرهنگی می تواند به افراد کمک کند تا درک عمیق تری از دین داشته باشند و به آن متعهدتر باشند. همچنین، سرمایه فرهنگی می تواند به افراد کمک کند تا در فعالیت های مذهبی شرکت کنند و با سایر اعضای جامعه دینی خود ارتباط برقرار کنند.
 

نظر شما