گزارشی از مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار ایران، نشان می‌دهد که نرخ "تجرد قطعی" در ایران طی 5 دهه گذشته، رشدی نگران کننده داشته است. این گزارش، "تجرد قطعی" را به عنوان نسبتی از افراد جامعه که هرگز ازدواج نمی‌کنند، تعریف می‌کند.

روند افزایشی نرخ تجرد قطعی:

• در 5 دهه گذشته، نرخ تجرد قطعی برای زنان و مردان با دو روند متفاوت رو به افزایش بوده است.
• در سه دهه اول این دوره (1345 تا 1375)، رشد این نرخ برای هر دو گروه ملایم بود، با این حال، سطح آن برای مردان بیشتر بود.
• در دو دهه بعدی (1375 تا 1395)، شاهد افزایش قابل توجهی در نرخ تجرد قطعی برای both genders هستیم.
• در سال 1395، نرخ تجرد قطعی برای مردان 2.26 درصد و برای زنان 3.77 درصد بود، به این معنی که از هر 1000 زن، 37 نفر و از هر 1000 مرد، 22 نفر هرگز ازدواج نخواهند کرد.

تفاوت نرخ تجرد قطعی زنان و مردان:

• در سال 1345، نرخ تجرد قطعی برای زنان 0.84 درصد و برای مردان 1.52 درصد بود.
• در سال 1395، این نرخ برای زنان به 3.77 درصد و برای مردان به 2.26 درصد افزایش یافت.
• این نشان می‌دهد که در سال 1395، نرخ تجرد قطعی زنان 1.6 برابر بیشتر از مردان بوده است.
• در دو دهه گذشته، نرخ تجرد قطعی برای زنان 3 برابر و برای مردان 2 برابر افزایش یافته است.

علل افزایش نرخ تجرد قطعی:

• گزارش عوامل متعددی را به عنوان ریشه‌های این پدیده بیان می‌کند، از جمله:
  • تغییر شرایط اجتماعی: نگرش افراد به ازدواج و تشکیل خانواده تغییر کرده است.
  • تغییر در نوع معیشت: گذر از جامعه کشاورزی به جامعه مبتنی بر صنعت و تکنولوژی، نیاز به همکاری زن و مرد را افزایش داده است.
  • تغییر جایگاه زن در جامعه: استقلال اقتصادی زنان، قدرت چانه‌زنی آنها را افزایش و تمایل به ازدواج را کاهش داده است.
  • بینش مذهبی: در برخی مذاهب، ازدواج ارزش بالایی دارد که می‌تواند بر نرخ تجرد قطعی تاثیر بگذارد.
  • سطح رفاه جامعه: روزمرگی و نوع تلاش‌های جامعه در سطوح مختلف رفاه، می‌تواند بر نرخ تجرد قطعی تاثیر بگذارد.

آمار تجرد قطعی در سال 1395:

• در سال 1395، حدود 4 میلیون و 833 هزار نفر در ایران بین 45 تا 49 سال سن داشتند.
• از این تعداد، 171 هزار نفر هرگز ازدواج نکرده بودند (3.5 درصد).
• نرخ تجرد قطعی در این گروه سنی برای مردان 2.7 درصد و برای زنان 4.3 درصد بود.
• در گروه سنی بالای 50 سال، 14 میلیون و 700 هزار نفر در ایران زندگی می‌کردند.
• 219 هزار نفر از این افراد هرگز ازدواج نکرده بودند (1.5 درصد).
• نرخ تجرد قطعی در این گروه سنی برای مردان 1.1 درصد و برای زنان 1.8 درصد بود.

پیامدهای تجرد قطعی:

• تجرد قطعی به عنوان یک آسیب اجتماعی، عواقب متعددی برای افراد و جامعه به دنبال دارد.
• از جمله این عواقب می‌توان به افسردگی، انزوا، بی‌انگیزگی، ناامیدی، اضطراب و بی‌هدفی اشاره کرد.
• همچنین، افزایش نرخ تجرد قطعی، "میزان اثرگذاری افراد" در جامعه را که نمودی از بهره‌وری است، تحت الشعاع قرار می‌دهد.

اقدامات لازم:

• توجه به ریشه‌های این پدیده و برنامه‌ریزی برای حل آن، امری ضروری است.
• حمایت از ازدواج، ترویج تشکیل خانواده و ایجاد شرایط مناسب برای زندگی مشترک، از جمله اقداماتی است که می‌توان برای مقابله با این معضل انجام داد.

منابع:

• گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار