دولت اسلامی عراق از وقتی داعش شد و به ادبیات سیاسی و حتی اقتصادی جهان راه یافت که استرات‍ژی حضور خود را با توسعه جغرافیایی و لشکرکشی از عراق به سوریه به شکل جدیدی مدون نمود. با گذشت یک سال از شروع بحران در سوریه و بعد از آنکه نگاه امیدوارانه مخالفان بین المللی سوریه از اقدامات جیش الحر و جبهه النصره برای سقوط نظام بشار اسد کاملا به یأس تبدیل شده بود، با پشتوانه مالی، تسلیحاتی و اطلاعاتی دولت های مرتجع منطقه و جهان عرب به یکباره صحنه درگیری در سوریه دگرگون شد. دولت اسلامی عراق با افزودن پسوند «شام» به آخر عنوان خود و در ظاهر بدون اجازه ایمن الظواهری، با چندین هزار نیرو در استان استراتژیک «رقه» واقع در شمال سوریه اعلام «امارت اسلامی» کرد و نفوذ خود را به دیگر مناطق سرزمین شام گسترش داد و به زعم خودشان شد «دولت اسلامی عراق و شام».

به تدریج تئوریسین ها و مغزهای متفکر سازنده این گروه دست به کار شدند و نوتروریست های قرن بیست و یکم را زیر چتر خود آوردند. تاکتیک ها و تکنیک های رسانه ای و تبلیغاتی باعث شد تا با بزرگنمایی رفتار این گروه در سوریه و بعد در عراق، نگاه جهانیان به این گروه معطوف شود و همین فرصت کافی بود تا مسئله ایجاد «خلافت اسلامی» توسط رهبران داعش مطرح شود. جالب اینکه برخی از تحلیلگران ایرانی نیز این سودای ساختگی داعش را جدی گرفته بودند؛ همان طور که مبارزه تبلیغاتی امریکا را با این گروه تحت عنوان به اصلاح «ائتلاف بین المللی ضد داعش» جدی گرفتند و خواستار پیوستن ایران به این ائتلاف و همکاری با امریکا شدند. چه بسا در پشت این جدی گرفتن ها هم برنامه ای خاص نهفته که در بخشی از این برنامه، بازی تبلیغاتی نامه نگاری محرمانه اوباما به رهبر انقلاب گنجانده شده است.

«نشان دادن چهره ای خشن و افراط گرایانه همراه با اعمال زور و خشونت از اسلام» دقیقا چیزی است که امریکا و غرب مدت ها با دنبال ارائه آن به جهانیان بودند و بالاخره با باز شدن پای داعش به سوریه، پازل این بخش از رویای اسلام هراسی امریکا تکمیل و فیلم های هالیوودی اش به واقعیت تبدیل شده بود.

تکمیل این پازل در حقیقت تیر چند شعبه ای بود که چندین هدف ریز و درشت را با هم نشانه گرفت؛ تضعیف دولت نوری المالکی به عنوان متحد استراتژیک ایران در منطقه، حذف بشار اسد و دولت او به عنوان متحد طلایی محور مقاومت، مشغول کردن حزب الله لبنان به این بازی و تضعیف آن به عنوان بازوی ایران برای تحت فشار قرار دادن رژیم صهیونیستی در خط مقدم، به راه انداختن جنگ مذهبی بین شیعیان و اهل تسنن، به نمایش گذاشتن چهره ای خشن از اسلام در برابر چشم مردمان دنیا و در نهایت باز کردن پای دولت های مستکبر در منطقه فوق العاده راهبردی غرب آسیا.

تمام اهداف یادشده با راهبرد اصلی ایالات متحده در منطقه، یعنی ایجاد ناامنی در غرب آسیا برای استثمار دولت های این منطقه و تسلط بر منابع انرژی، مکانی که آن را «قلب زمین» می نامند، همخوانی دارد. البته تامین و حفظ امنیت دشمن اصلی ایران، یعنی رژیم صهیونیستی در این نقطه از زمین نیز از نظر دور نگه داشته نشده است.

شاید تنها رژیمی که از حوادث فعلی و پیچیده شدن اوضاع غرب آسیا خشنود به نظر می رسد رژیم صهیونیستی باشد که بدون کمترین هزینه ای ذهن مردم جهان و مسلمانان را به طرف خود معطوف و تا مدتی خیال خود را از یکی از دشمنان همسایه اش، یعنی سوریه، راحت کرده است. درواقع بیشترین نفع از اجرای هدف «مشغول سازی محور مقاومت» نصیب رژیم صهیونیستی می شود.

هریک از سرویس های اطلاعاتی محور عربی ـ غربی یک پای داعش را تشکیل می دهند و در پوست القاعده و البته با نظارت غیرمستقسم امریکا و انگلیس ، در حال چنبره زدن بر روی محور مقاومت است. در پشت تلاش این گروه برای پیاده سازی پروژه «خلافت اسلامی» که با اعمال سبعانه محیرالعقولی ــ حتی در تقابل با سایر گروه های تروریستی ــ همراه است، سرویس های اطلاعاتی از سرویس اطلاعاتی قطر و عربستان سعودی و ترکیه گرفته تا سرویس های فرانسه، سیا، ام.آی.6 (MI6) حتی موساد، هریک بخشی از اجرای این پروژه را برعهده گرفته اند.

بی دلیل نیست که ظرف مدت کوتاهی در سال 2013 و 2014م استان رقه به طور کامل و همراه با بخش هایی از دیرالزور، حسکه، حلب، حما و حمص در سوریه و استان های الانبار، موصل و بخش هایی از صلاح الدین و دیاله در عراق توسط داعش اشغال می شوند و اگر دفاع جانانه گروه های مقاومت در منطقه نبود، طولی نمی کشید که پرچم داعش بر فراز خانه ها و ادارات بغداد و بیروت نصب می شد.

سوال اینجاست که چطور این گروه تروریستی که در ابتدا برای اجرای اهداف بلندپروازانه اش از این استعداد و تعداد نیرو بهره نمی برد، با وجود رفتارها و جنایات عجیب و غریب، هنوز هم جوانان کشورهای مختلف حتی اروپایی را که بعضا از امکانات رفاهی خوبی هم برخوردارند، جذب و راهی میدان سخت نبرد می کند؟
داعش از سلوب و روش های متعدد جذب نیرو استفاده می کندکه بسیاری از آنها ناشناخته است:

1. جذب از طریق فضای سایبر و شبکه های اجتماعی مجازی به ویژه فیس بوک، توئیتر، یوتیوب با پخش بیانیه های حماسی و کلیپ هایی که نشانه اقتدار و توانمندی مالی و تسلیحاتی داعش است. بد نیست بدانیم که گروه داعش با پشتوانه مالی 31 کشور عربی و غربی، فروش نفت و گاز سوریه و تصرف بانک های سوری و عراقی، ثروت مندترین گروه تروریستی جهان است که به راحتی می تواند اعضایش را از لحاظ مالی پوشش دهد.

2. ایجاد شبکه های موبایلی در سیستم اندروید مانند «فجرالاخبار الساره» و «فجرالبشائر» که با هدف پوشش دادن اخبار موفقیت های میدانی داعش راه اندازی شده و به راحتی از طریق سایت گوگل پلی و دیگر سایت های مشابه قابل دانلود است.

3. بازی های اینترنتی تحت عنوان «ضلیل الصورام» که در آن تاکتیک های عملیاتی داعش ترویج می شوند. به تازگی این گروه تیزر یک بازی کامپیوتری به سبک بازی معروف «جر.تی.ای» (GTA) را روانه صفحات فضای مجازی کرده که در آن عناصر داعش برای نابودی نیروهای عراقی و امریکایی به مبارزه می پردازند.

4. انتشار مجله «دابق» (نام روستایی در حلب که محل آغاز جنگ های صلیبی بوده است) که در مناطق تحت سیطره داعش توزیع می شود و به تشریح طرح های انجام شده و آینده این گروه می پردازد. در حال حاضر نسخه عربی و انگلیسی آن در اینترنت موجود است و به ایمیل افراد مختلف نیز ارسال می شود.

5. تولید و عرضه لباس و پوشاک و لوازم تزئینی با آرم داعش که عمدتا در ترکیه و اندونزی تولید و از طریق شبکه های اینترنتی و حتی فروشگاه هایی در ترکیه فروخته می شوند.

6. استفاده از اوضاع بد معیشتی و بیکاری جوانان عرب و غیرعرب. در حال حاضر داعش به جوانان مجرد سوری ماهیانه 400 دلار و به افراد متاهل علاوه بر این مبلغ، به ازای هر زن 100 دلار و هر بچه 50 دلار می پردازد. جوانان غیر سوری نیز علاوه بر مبلغ فوق، از امکانات اسکان و هدیه ازدواج کعادل 1200 دلار بهره می برند.[1] همان طور که اشاره شد این هزینه ها از محل درآمدهای نفتی و بانک های تحت سیطره داعش تامین می شود.

7. عملیات روانی با بزرگنمایی پیروزی ها و فتوحات که باعث تحریک جوانان می شود. این کار از طریق سایت های در اختیار داعش، فعالان مجازی در شبکه های اجتماعی و شبکه های تلویزیونی همسو با این گروه تروریستی صورت می پذیرد.

8. تبلیغ جهاد نکاح که یکی از عوامل مهم جذب و حفظ جوانان عرب منطقه است. همچنین دو بازار در موصل (عرق) و رقّه (سوریه) در ساعاتی از روز به فروش زنان به اسارت گرفته شده برای کنیزی و سوءاستفاده جنسی مشغول اند.

پی نوشت:
[1]. سایت اینترنتی مرکز منطقه ای مطالعات راهبردی قاهره

منبع: ماهنامه  عصر اندیشه  شماره 3

نویسنده : محمدعماد بهرامی