پارسا کارشناسی ارشد 1399
پدیدآور: الهام نره ای 
استاد راهنما: پرستو کریمی 
استاد مشاور: الهام حیدری
دانشگاه شهرکرد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
چکیده

در این پژوهش بررسی جرایم علیه امنیت در تاریخ یمینی و تاریخ بیهقی در پنج فصل زمینه اساسی کار ماست. رویکرد ما برای تبیین این مسأله، رویکرد حقوقی است. تأکید اصلی در میان جرایم، جرایم علیه امنیت است، که از دیرباز ارتکاب آن‌‌ها باعث ایجاد هرج و مرج و اغتشاش در نظم داخلی جکومت‌ها می‌شده است. این جرایم در قانون مجازات اسلامی تحت عنوان محاربه، فساد فی الارض، بغی، تبلیغ علیه نظام یا به نفع گروه‌های مخالف نظام، جاسوسی و جرایم وابسته به آن، تحریک،توهین و ... مطرح شده است.تاریخ یمینی و تاریخ بیهقی، به تناسب شغل دبیری عبدالجبار عتبی و ابوالفضل بیهقی در دربار غزنویان، از مسندترین منابع این دوره به شمار می‌روند. در تاریخ بیهقی بسیاری از مسائل سیاسی، اجتماعی، دینی و ... تشریح شده است. بیهقی در این اثر، نام اشخاص بسیاری را همراه با ذکر اعمال و رفتار آن‌ها آورده است که می‌توان از این ویژگی در بررسی‌های حقوقی نیز استفاده کرد و رفتار مجرمانه برخی از شخصیت‌های این کتاب را با توجه به جرایم علیه امنیت در قانون مجازات اسلامیمورد تطبیق و بررسی قرار داد. تجزیه و تحلیل‌ها حاکی از آن است که جرایم علیه امنیت در تاریخ بیهقی شامل: کودتا، بغی، محاربه، جاسوسی، توهین به مقامات سیاسی، همکاری با دول خارجی متخاصم، تبانی و تحریک نیروهای رزمنده است. بیشترین جرم علیه امنیت،بغی، تبانی و جاسوسی و جرایم وابسته به آن است. حکم مجازات در این اثر از سوی پادشاه که در رأس امور قرار داشت صادر می‌شد و در بعضی موارد اطرافیان در صدور حکم نقش اساسی داشتند و در پی تسویه حساب شخصی و سیاسی بودند. در تاریخ یمینی به دلیل اینکه محور اصلی، جنگ‌های سلطان محمود در هند زیر عنوان جهاد با کفار است مصداق و تنوع موضوعی اندک‌ شمار بود. توهین طغان خان نسبت به امیر محمود، کودتای امیر محمود علیه اسماعیل، راهزنی غوریان، شورش ابوعلی سیمجور، ایلک خان و خلف بن احمد از موارد مطرح در تاریخ یمینی بود.صدور حکم مجازات از سوی سلطان محمود و سبکتکین گاهی بنا به مصلحت سیاسی با مهر و عطوفت پادشاه همراه بود.