مستوفی الممالک
میرزا یوسف پسر میرزاحسن پسر میرزا کاظم پسرآقا محسن آشتیانی ، معروف به «آقا» یا «جناب آقا». از رجال دوره ٔ قاجاریه که چون ناصرالدین شاه به او آقاخطاب می کرد همه ٔ مردم او را آقا می گفتند. میرزا یوسف پس از فوت پدرش ، میرزا حسن مستوفی الممالک دوم ، در سال ۱۲۶۱ هَ . ق . از طرف محمدشاه ملقب به مستوفی الممالک گردید و در سال ۱۲۶۸ حکومت عراق (اراک ) نیز ضمیمه ٔ سایر مشاغلش گشت . او مورد توجه میرزا تقی خان امیرکبیر نیز بود. در سال ۱۲۸۳ از طرف ناصرالدین شاه علاوه بر سمت وزارت دارائی این مشاغل نیز بعهده ٔ وی واگذار گردید: اداره ٔ امور آذربایجان ، کردستان ، قم ، ساوه ،زرند، اداره ٔ رختدارخانه و صندوقخانه ٔ شاه ، اصطبل خاصه ، عمارات دولتی ، ایلخی ها و غیره . در سال ۱۲۸۴ ناصرالدین شاه عنوان او را رئیس الوزراء کرد و در واقع وی شخص اول مملکت شد. در سال ۱۲۸۸ که حاج میرزا حسینخان مشیرالدوله به صدارت رسید مستوفی الممالک بکلی از کارها اعراض کرد و در دربار حاضر نشد و به آشتیان رفت . در سال ۱۲۹۰ دیگر بار مورد توجه ناصرالدین شاه قرارگرفت . در سال ۱۲۹۸ هَ . ق . بعد از فوت میرزا حسین خان سپهسالار، وی صدراعظم مطلق ایران شد و در سال ۱۳۰۳هَ . ق . درگذشت و در قم در مقبره ٔ پدرش مدفون گردید.
نظر شما