اکبر گلپایگانی در ۱۰ بهمن ۱۳۱۲ در محله تکیه زرگرهای تهران به دنیا آمد. تحت توجهات پدرش با اصول اولیه موسیقی آشنا شد، تا بعدها که گذرش به منزل (حسن یکرنگی)، مردی پاک طینت و خوش صدا افتاد که به خوبی به گوشه ها و ردیفهای موسیقی ایرانی وارد بود و گلپای جوان را مورد تشویق قرار داد. مدت زیادی از این دیدارها نگذشت که یک شب با استاد "نورعلی برومند" در همان منزل آشنا شد. استاد از صدای او خیلی خوشش آمد و تصمیم به تعلیم وی گرفت و نزدیک به ۹ سال به طور مداوم وی را تحت تعلیم قرار داد تا این که "داوود پیرنیا" مبتکر برنامه گلهای جاویدان برای شرکت در برنامه گلها از وی دعوت کرد. اکبر جوان و با استعداد به زودى خواننده اصلى ارکستر گلها و گلهاى جاویدان شد.
گلپا آواز را هم طورى خواند که ورد زبان ها شد و بعد از این دوره موفقیت آمیز، به ترانه خوانى روى آورد و از آنجا که از ریشه محکمى برخوردار بود بسیارى از آثارش خیلى سریع مشهور شد.
گلپا از محضر استادانی نظیر: حاج آقا محمد ایرانی، ادیب خوانساری و صفحه های موسیقی طاهرزاده بهره گرفت ولی به هیچ وجه کوشش نکرد از آنها تقلید کند.
گلپا در سالهای ۱۳۳۴ و ۱۳۳۵ به همراه علی اصغر بهاری استاد کمانچه و نورعلی برومند ردیف دان و استاد تار در سازمان بین المللی یونسکو تصنیفهایی در دستگاه سه گاه و در مایه اصفهان با اشعار سعدی و حافظ اجرا کرد و بدین ترتیب می توان گفت گلپایگانی و برومند و بهاری از پیشروان معرفی آواز و موسیقی ایرانی در سطح جهان هستند.
سال ۱۹۶۱ میلادی بنا به دعوت دانشکده "میوزیک بیلدینگ" یو.اس.ال.ا کالیفرنیا با استاد فرهنگ شریف و تونی از استادان تار، ۱۸ جلسه تدریس کردند و اولین ایرانی است که در ۲۱ نوامبر ۱۹۹۵ موفق به دریافت دکترای افتخاری در رشته آواز از دانشگاه کلمبیای آمریکا شده است.
چند سال پیش در منزل عبدالرزاق وحدت مراسمی برای بزرگداشت استاد گلپایگانی برگزار شد. در این محفل خودمانی استادانی چون فرهاد فخرالدینی، جلیل شهناز، علی تجویدی، اسدالله ملک، محمدرضا شجریان، همایون خرم، میلاد کیایی، بیژن ترقی، فریدون حافظی و ..... حضور داشتند. این بزرگداشت به همت هنرمندان و به پاس قدردانی چند دهه فعالیت ارزشمند گلپا در عرصه آواز ایران ترتیب داده شده بود.

افتخارات
دریافت دکترای افتخاری هنر در رشته آواز از دانشگاه کلمبیای آمریکا.
دریافت دکترای افتخاری اقتصاد و هنر از سازمان یونسکو در سال ۱۳۸۱.
دریافت دکترای افتخاری و اسکار هنر موسیقی در سال‌ ۱۳۸۴ از دانشگاه بوداپست مجارستان.
دریافت دکترای افتخاری و مدال هنر در سال ۱۳۸۴ از سازمان ملل و نماینده این سازمان.
اهدای جایزه رز طلایی به وی در سال ۱۳۹۱.