اسماعیل حاکمی‌والا

(زاده ۱۷ اردیبهشت ۱۳۱۵ آبادان – درگذشته ۱ اردیبهشت ۱۳۹۶ تهران) استاد دانشگاه، پژوهشگر ادبیات و مترجم

او از دانشکده ادبیات و علوم انسانی در رشته زبان و ادبیات فارسی لیسانس گرفت و در سال ۱۳۴۳ در همان رشته دکترا دریافت کرد. عنوان رساله‌اش سماع در تصوف نام دارد که به‌راهنمایی استاد سعید نفیسی نگارش یافته‌ بود. وی در کنار تحصیل در دانشگاه، در مدارس سپهسالار و دبیرستان مروی به‌تحصیل ادبیات عرب و علوم و معارف اسلامی نیز پرداخت و مقامات حریری مغنی‌اللبیب، مکاسب، شرایع و سیوطی را خواند. از ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۷ در وزارت آموزش و پرورش به‌خدمت پرداخت و در ۱۳۴۷ با درجه استادیاری به‌دانشگاه تهران رفت و در ۱۳۵۲ به درجه دانشیاری و در ۱۳۶۲ به مرتبه استادی رسید. سرانجام در مهرماه ۱۳۶۹ به‌عنوان استاد ممتاز دانشگاه تهران برگزیده شد و علاوه بر تدریس، عهده‌دار سمت‌های معاونت دانشگاه علامه طباطبایی بود. در سال ۱۳۳۵ مجموعه اشعارش باعنوان شکوفه منتشر شد.

سمت‌های اجرایی:
سردبیری مجلّه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران.
سرپرستی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران.
معاونت پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی.
عضویت شورای گسترش زبان فارسی.
سرپرستی کمیته تخصصی زبان و ادبیات فارسی.
عضویت قطب عرفان دانشگاه تهران.

آثار:
دستور زبان فارسی
آشنایی با ادبیات فارسی
آیین فتوت و جوانمردی
مجموعه مقالات:
فرج بعد از شدت
تحقیق درباره ادبیات غنایی
متون تاریخی
متون مصنوع و مزین
ادبیات معاصر ایران
آشنایی با ادبیات فارسی
زبان و نگارش فارسی
سماع در تصوّف
پندنامه عطار
تصحیح کتاب‌های برگزیده اشعار رودکی و منوچهری و گزیده اشعار مسعود سعد سلمان

دیگر فعالیت‌ها:
عضویت در هیئت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
ارتقاء به مقام دانشیاری و استادی و استادی ممتاز دانشگاه تهران.
مدیریت گروه زبان ادبیات فارسی.
تدریس در دانشگاه استانبول ترکیه.
وی در سمینار سالیانه استادان زبان فارسی در هندوستان و همایش‌های مولوی در آلمان، جامی در استراسبورگ فرانسه، اقبال در لاهور پاکستان، فارسی در چین، جامی در مسکو و شهریار در باکو شرکت داشته‌است.
وی در سال ۱۳۸۴ به‌عنوان چهره ماندگار ادبیات فارسی شناخته شد.