جرج کینگزلی زیپف [1] . زیف، زیپ، یا زیپف روانشناس، زبانشناس، و صاحب نظریه‌های آماری و زبانشناختی در حوزه ارتباطات انسانی، در 1902 در فری‌پورت [2] ایلی‌نویز آمریکا به‌دنیا آمد؛ در 1924 از هاروارد فارغ‌التحصیل شد؛ در بن و برلین ادامه تحصیل داد و در آنجا به اخذ درجه دکتری در رشته زبانشناسی تطبیقی نایل آمد و تا پایان عمر در هاروارد به تدریس زبان آلمانی پرداخت.
وی نخستین کسی بود که مطالعه "بسامد کلمات" را نه در جهت سبک‌شناسی ادبی، بلکه به‌منظور آشکارکردن ماهیت ارتباطات ابداع کرد. حاصل این مطالعات، که مشابه کار لوتکا [3] برای مقالات تحقیقی و قانون بردفورد، ساموئل کلمنت در زمینه چگونگی توزیع مقالات در میان مجلات بود، نظریه بسامد واژه‌هاست که به قانون زیپف، جرج کینگزلی یا قانون زبانشناسی زیپف [4] شهرت دارد و در سال 1949 تدوین شده است. به عقیده دیوداتو [5] یکی از حوزه‌های اساسی در کتابسنجی، قواعد یا توزیع پراکندگی‌های کتابسنجی، نظیر قواعد بردفورد، لوتکا، و زیپف است. زیپف این قانون را بر اساس فرضیه استوپ [6] درباره ارتباط میان رتبه کلمات و فراوانی آنها در متنی نسبتاً طولانی در کتابی به نام «رفتار انسان و اصل کمترین تلاش» [7] عرضه داشت.
وی معتقد بود که انسان اشتیاق دارد برای رسیدن به هدف و مقصود، با حداقل تلاش منظور خود را منتقل سازد (مبدأ) و طرف مقابل (مقصد) نیز مایل است با حداقل تلاش فکری و با استفاده از واژه‌های مختلف بیشترین اطلاعات را از مبدأ دریافت کند؛ که میان این کوشش‌ها، علی‌الاصول، باید تعادل و توازنی ایجاد شود.
همچنین زیپف در اثر دیگرش با نام «روان‌شناسی زبان» [8] (1935) نظریه‌های زبان‌شناسی خود را با ارتباطات انسانی به‌طور کلی مرتبط ساخت. سرانجام وی در سال 1950 درگذشت.

مآخذ:
1) عصاره، فریده. بررسی مختصر کتابسنجی. فصلنامه کتاب. دوره هشتم، 4 (زمستان 1376): 90-97؛
2) گوپتا، آی.ان.سن. "مروری بر کتابسنجی، اطلاع‌سنجی، علم‌سنجی و کتابخانه‌سنجی". ترجمه مهردخت وزیر پورکشمیری. اطلاع‌رسانی، دوره دهم (جدید)، 2 و 3 (تابستان و پاییز 1372): 38-58؛
3) هویدا، علیرضا. آمار و روش‌های کمّی در کتابداری و اطلاع‌رسانی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، 1378.
4) Harrod, Leonard Montague. Harrod᾽s Librarias᾽ Glossary of Terms Used in Librarianship,... S.V. "Zipf's Law"; 5) "Zipf, George Kingsley". International Encyclopedia of Information and Library Scince. P.463.

پی نوشت:
[1]. Georg Kingsly Zipf
[2]. Freeport
[3]. Lotka
[4]. Zipf᾽s Law of Linguistics
[5]. Diodato
[6]. Stoup
[7]. Human Behaviour and the Principle of Least Effort

● برگرفته از دایرة المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی، http://portal.nlai.ir/daka نوشته سودابه نوذری