نويسنده : قمری، عتیق الله

استاد راهنما : افضلی، رسول

مقطع : کارشناسی ارشد

استاد مشاور : رهنمائی، محمدتقی

رشته : جغرافیای سیاسی

دانشگاه : دانشگاه تهران

تاريخ دفاع : 1388

چکیده: اساساً پیدایی کشور افغانستان با عوامل و ویژگی های ژئوپلیتیکی اش مرتبط است ویژگی ها و جاذبه های ژئوپلیتیکی این پهنه جغرافیایی، همواره قدرتهای جهانی را به سوی خود کشانده و زمینه ای برای خلق سلسله تحولات ماضی و جاری را فراهم نموده است. در سطح بین الملل حادثه تروریستی 11 سپتامبر 2001، شرایط را به گونه ای رقم زد که فضای بین الملل آکنده از بدبینی نسبت به رژیم طالبان و افغانستان (به عنوان پناهگاه گروه القاعده و تروریسم جهانی) شد؛ همچنین در پی آن عزم عمومی در انهدام این گروه و رژیم فراهم آمد. با بروز این حادثه نشانه هایی از افول ژئوپلیتیک امارتی طالبان پدیدار گشت. این در حالیست که راهکار رویارویی نظامی آمریکا در مقابله با تروریسم، آراء و افکارجهانی را به سوی خود جلب نمود و به دنبال آن با مشارکت عمومی جامعه بین الملل رژیم طالبان را ساقط و دولت جدید را روی کار آورد. با روی کار آمدن ساختار جدید قدرت- (با گرایشات به الگوهای دموکراتیک) - و ادامه روند بازسازی از سوی این جامعه در راستای پیاده سازی مبانی طرح خاورمیانه بزرگ- چشم اندازی از ژئوپلیتیک جدید به نام ژئوپلیتیک «توسعه مشارکتی» را تداعی نمود. چشم انداز «ژئوپلیتیک توسعه مشارکتی بیانگر این واقعیت است که جایگاه ژئوپلیتیک افغانستان طی عملیاتی ساختن طرح مذکور احیاء شده است و کوتاه سخن آنکه به نظر می رسد در راستای عملیاتی ساختن طرح امریکایی خاورمیانه «خاورمیانه بزرگ» پدیده های نظیر 11سپتامبر و اشغال کشورهای افغانستان و عراق الزامی بوده است...