نويسنده : سلطانی خلیفانی، ناصر

استاد راهنما : زهرا پیشگاهی فرد

مقطع : دکتری

استاد مشاور : رسول افضلی - مهدی قرخلو

رشته : جغرافیای سیاسی

دانشگاه : دانشگاه تهران

تاريخ دفاع : 1388

چکیده (فارسی): چکیده حاکمیت الگوی مرکز- پیرامون در فضای سرزمینی ایران، واقعیتی انکارناپذیر می باشد که در بسیاری از مطالعات، بر آن تاکید شده است. غالب این مطالعات به بررسی وضع موجود پرداخته و با کنکاش در شاخص های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی استانها و مناطق مختلف کشور، به این نتیجه منتهی شده اند که بیشتر استانها و مناطق کمتر توسعه یافته در مناطق پیرامونی و یا استانهای مرزی قرار دارند. این در حالی است که این مناطق از پتانسیلهای اقتصادی مطلوبی برخوردار می باشند. اما کاستی عمده در این طیف از مطالعات، عدم شناخت دلایل انحراف طرحهای آمایش سرزمینی از مسیر اصلی خود نیست بلکه ارائه ی تحلیلی دقیق از اتّخاذ چنین رویکردی (امنیت محور، ایدئولوژی محور و ...) از سوی آن دسته از عوامل تحقّق کامل طرحهای آمایش سرزمینی می باشد که در راس آن، دولت می باشد. دولت در تحقّق اهداف طراحی شده برای طرحهای آمایش سرزمینی و کاهش شکاف بین مرکز و پیرامون با نگرانی هایی مواجه می باشد که ریشه در شرایط حاکم بر آن جامعه، ذهنیت گرایی و دوری از درک واقعیات اجتماعی از سوی نخبگان علمی و انعکاس آن به نخبگان سیاسی و در نهایت، تاکید کورکورانه ی نخبگان سیاسی بر مفروضاتی غلط می باشد. در این راستا، در بخش نخست این رساله به این سئوال پرداخته شد آیا مقوله ی توسعه (ناشی از گردشگری) در جامعه ی مورد مطالعه ی پژوهش، دارای چه سطحی از پیامدهای مثبت سیاسی بوده تا بتواند دولت را از نگرانی موجود در قبال توسعه ی این مناطق رها سازد؟ یافته های پژوهش در این بخش، حاکی از پیامدهای مثبت توسعه (گردشگری به عنوان الگو) در برخی از مناطق مورد مطالعه ی پژوهش بود. اما در بخش دیگر این رساله، پاسخ به این سئوال مد نظر بود که کدام یک از بخشهای مورد نیاز برای توسعه ی گردشگری مرزی، مانع جدّی در مناطق مرزی مورد مطالعه می باشد که با مخاطب قرار دادن دولت در چهار متغیر اصلی (تقدّم امنیت بر توسعه، روابط خارجی محدود، ساختار سلسله مراتبی، و فقدان زیرساختها) از سوی دریافت کنندگان و ارائه کنندگان خدمات، دیدگاههای عمدتاً منفی این دو گروه در قبال سیاست ها و اقدامات دولت در بخش گردشگری منطقه ی مورد مطالعه مشخص شد. چکیده (انگلیسی): Abstract One of the undeniable reality in the territory space of Iran is sovereignty of core-periphery pattern, that has been emphasized in many studies. most of this studies are considering the status quo and with search in political, economic and social indicators of provinces and different regions of country, they obtain this result that many less developed provinces and regions tacked place in periphery regions or boundary provinces while these regions having desirable economical potentials but the major decrease in this spectrum of studies is not deviation reasons of land use plans known from its major path but giving the punctual analyses from adoption of this approach (center-security and center-ideology) from those group of complete realization elements of land use plans that the government tacked place on the head of that. The government is faced with concerns in realization of planed aims for land use plans and gap decrease between core and periphery that take root from prevailing condition of that society, intellectual remoteness from perception of social realities by the scientific elites and reflex of that to political elites and at last blunder emphasis of political elites of false assumptions. In (arise of tourism) in the liable to search study has how much positive political results to can escape the government from concerns of this regions develop? Search finding in this part shows the positive results of development (tourism as a pattern) in some regions of liable to search study. but in the other part of thesis we want to this question was that which one of need able parts for development of tourism border, the serious obstruction in border regions which are studied to address the government in parts for development of tourism border, the serious obstruction in border regions which are studied to address the government in four mains changeful (priority of security on development, limited foreigner connection, hierarchy make and less manufact