بیشتر مردم وبگاه و اپلیکیش دیوار را می شناسند. بستری اینترنتی برای خرید و فروش کالاهای نو و دست دوم که از سال ۹۲ راه‌اندازی شد و توسعه یافت و پس از دیوار بود که دیگر بسترهای خرید و فروش اینترنتی در ایران راه‌اندازی شد، اما طبق معمول آن موردی که زودتر عرضه شد و از نظر کارپرپسندی؛ اقبال بیشتری یافت در ذهن مردم جا افتاده است. بیشتر از آنکه قرار باشد نقدی به آن شود، باید از چنین بسترهایی قدردان بود و اینکه فرصتی برای تامین احتیاج مردم بوجود می آورد خوشحال بود، منتها نقدهایی اگر به آن وارد است نه به این بستر اینترنتی، بلکه به فضایی است که در آن به کاربران اجازه انتشار مطالبی را می‌دهد که راستی آزمایی در مورد آنها کار بسیار دشواری است و زمینه کلاه‌برداری و دلال بازی را فراهم می آورد. اگر مسولین دیوار این زمینه را ایجاد می‌کردند که از طریق آن، کاربران واقعی و تایید شده بتوانند فعالیت کنند؛ هم اعتمادسازی ببیشری به وجود می آمد و هم میزان کلاه برداری و آفت بزرگی به نام دروغ کمتر می شد.
حرف از دروغ به میان آمد. چیزی که مه به آن مبتلا هستیم و حتی با وجود علم به خطا بودن آن انجام می دهیم. دن اریلی روانشناس رفتاری در دانشگاه دوک می‌گوید «بدترین و خطرناک‌ترین چیزی که درباره دروغ وجود دارد این است که افراد نمی‌فهمند که دروغگویی چقدر ما را عوض می‌کند.» این پدیده از کودکی با ما همراه است و بعد از مدتی به دلیل وجود احساس اخلاقی و توانایی خودقانون‌گذاری محدود می شود. اینکه دروغ چه تاثیر روانی در شخص می گذارد و تا چه وی را متحول می کند از طریق علمی ثابت شده و پژوهشهای عصب شناسی فراوانی در مورد آن وجود دارد.
حال همین پدیده را در بستری به نام دیوار و در محدوده ای به نام کشور ایران بررسی کنیم، نتایج آن تامل برانگیز است. در تجربه ای که در این مدت در دیوار داشتم، بیش از آنکه از وجود چنین بستری خوشحال باشم حسرت و یاس زیادی وجودم را فراگرفت. از اینکه چرا مردم تا به این حد عریان دروغ می گویند! برخی به صورت گمراه کننده و اقلیتی نیز به صورت سهوی، اما نمی دانند که در آینده این دروغگویی چقدر به زیان خود آنها تمام می شود و از جنبه اجتماعی، رویایی با این افراد در آینده چقدر باعث حسرت آنها می شود که یا از روی کم‌اطلاعی یا حس پیشرفت تا این حد نمودار اخلاقی یک انسان را دچار نوسان می کنند. آخرین موردی که از دیوار دریافت کردم پرنده ای بود که فردی تحصیل کرده برایم آورد و با وجود اینکه می دانست به وی اعتماد کرده‌ام و می دانست که جنسی که می‌دهد مشکل دارد، تن به این کار داد.
جنبه مادی این خسارت‌ها اگر مهم نباشد، آن تاثیری که بوجود می آید مهم است. جا دارد جامعه شناسان و روانشناسان در بستر اجتماعی کشور بیشتر به کار گرفته شوند و از نظر آنها استفاده شود. جامعه ما زخمی شده و عفونتی که بوجود آمده قابل درمان است. به امید روزی که معیارهای اخلاقی در صدر قرار گیرد و بر پیشرفت‌های مادی و حرفه ای انسان‌ها تاثیر گذارد.

مهیار موسوی
بیستم خرداد هزار و چهارصد

چرا در دیوار دروغ می‌گوییم؟

مهیار موسوی در مطلبی به درستی به معضل دروغگویی در پلتفرم‌هایی مانند دیوار می‌پردازد. دیوار، بستری که می‌توان از آن برای خرید و فروش کالاهای نو و دست دوم استفاده کرد، بستری مناسب برای تامین نیاز مردم است، اما متاسفانه شاهد دروغگویی و کلاهبرداری‌های زیادی در آن هستیم.

دروغ گفتن، چه به صورت عمدی و چه سهوی، پیامدهای منفی بسیاری برای فرد و جامعه دارد. از نظر روانشناسی، دروغ گفتن می‌تواند اعتماد به نفس فرد را کاهش دهد و حس گناه و اضطراب را در او ایجاد کند. همچنین، دروغ گفتن به مرور زمان روابط فرد با دیگران را خدشه‌دار می‌کند.

از نظر اجتماعی، دروغ گفتن باعث بی‌اعتمادی در جامعه می‌شود. وقتی مردم به یکدیگر دروغ می‌گویند، دیگر نمی‌توانند به هم اعتماد کنند و این امر می‌تواند به فروپاشی هنجارها و ارزش‌های اجتماعی منجر شود.

در موردی که مهیار موسوی به آن اشاره می‌کند، فردی تحصیل‌کرده پرنده‌ای را به او می‌فروشد که می‌داند مشکل دارد. این دروغگویی نه تنها به موسوی ضرر مالی می‌زند، بلکه اعتماد او را به دیگران نیز خدشه‌دار می‌کند.

برای حل این معضل، باید اقداماتی از سوی مسئولین و همچنین خود افراد انجام شود. مسئولین باید با وضع قوانین و مقررات سختگیرانه‌تر با دروغگویی در فضای مجازی برخورد کنند. همچنین باید زمینه را برای افزایش آگاهی مردم در مورد پیامدهای دروغگویی فراهم کنند.

خود افراد نیز باید در مورد رفتار خود آگاه باشند و از دروغ گفتن، چه به صورت عمدی و چه سهوی، خودداری کنند. به یاد داشته باشیم که دروغ گفتن، چه سودی برای ما داشته باشد، همیشه پیامدهای منفی در پی خواهد داشت.

در کنار اقدامات فردی و اجتماعی، باید از راه‌حل‌های تکنولوژیکی نیز برای حل این معضل استفاده کرد. برای مثال، می‌توان از سیستم‌هایی استفاده کرد که هویت کاربران را تایید کنند و از ایجاد حساب‌های کاربری جعلی جلوگیری کنند. همچنین می‌توان از الگوریتم‌هایی استفاده کرد که آگهی‌های مشکوک را شناسایی کنند و از انتشار آنها در پلتفرم‌هایی مانند دیوار جلوگیری کنند.

حل معضل دروغگویی در فضای مجازی نیازمند تلاش و همکاری همه افراد جامعه است. با افزایش آگاهی و اتخاذ راه‌حل‌های مناسب، می‌توانیم فضایی امن و قابل اعتماد برای خرید و فروش آنلاین ایجاد کنیم.

راه‌حل‌های پیشنهادی:

• افزایش آگاهی: مسئولین و سازمان‌های مردم‌نهاد باید با برگزاری کارگاه‌های آموزشی وキャンペーン‌های اطلاع‌رسانی، مردم را از پیامدهای دروغگویی در فضای مجازی آگاه کنند.
• وضع قوانین سختگیرانه‌تر: مسئولین باید قوانینی را وضع کنند که با دروغگویی در فضای مجازی به طور قاطع برخورد شود.
• استفاده از راه‌حل‌های تکنولوژیکی: می‌توان از سیستم‌های تایید هویت و الگوریتم‌های تشخیص آگهی‌های مشکوک برای کاهش دروغگویی در پلتفرم‌هایی مانند دیوار استفاده کرد.
• ترویج فرهنگ صداقت: باید فرهنگ صداقت و راستگویی را در جامعه ترویج کنیم. به فرزندانمان بیاموزیم که همیشه راست بگویند، حتی اگر به ضرر آنها باشد.

با تلاش و همکاری همه افراد جامعه می‌توانیم فضای مجازی را به فضایی امن و قابل اعتماد تبدیل کنیم.