مجله  اسلام و غرب  بهمن و اسفند 1378، شماره 30 و 31 

نویسنده : فروغی
48
مقدمه:
به مناسبت بیستمین سالگرد افتتاح مرکز اسلامی دروین، سمپوزیوم دو روزه ای تحت عنوان تصویر اسلام در کتب درسی غرب در محل مرکز اسلامی برگزار شد. در این مراسم، وزیر اوقاف عربستان، دکتر عبدالله صالح العبید، رئیس رابطه العالم اسلامی، دکتر کورت شوتس، مسؤول آموزشی وین، دکتر ییسا، معاون وزیر آموزش در امور فرهنگی وادیان، الکردی، سفیر عربستان، انس شکفی، رئیس موقت جامعه اسلامی اتریش و گروه کثیری از شخصیتهای اسلامی از کشورهای اروپایی شرکت داشتند.

در مراسم افتتاحیه این سمپوزیوم، ابتدا مسؤول مسجد ضمن خوش آمد گویی به حضار، بیستمین سالگرد افتتاح مرکز اسلامی در وین را به مسلمانان ساکن اتریش و اروپا تبریک گفت و اظهار امیدواری کرد این مرکز منشا برکت و عامل تبلیغ اسلام در اروپا باشد.

اولین سخنران، دکتر عبدالله صالح العبید، رئیس رابطه العالم اسلامی، بود که طی سخنانی به عنوان سمپوزیوم اشاره کرد و زنده نگهداشتن فرهنگ اسلامی در بین نسلهای جدید و آینده را بسیار با اهمیت خواند و گفت: تکلیف از ما با برگزاری یک یا دو سمپوزیوم برداشته نخواهد شد و ما نباید فراموش کنیم که همه پاسخگوی نسل آینده خود هستیم و نباید اشتباهات گذشتگان را تکرار کنیم. وی افزود: سمپوزیوم امروز مسؤولیت مشترکی برای ماست که اسلام را بهتر بشناسیم و مردم اروپا را با اسلام آشنا کنیم. آموزشهای نادرست در اروپا زمینه ای را برای مسلمانان فراهم آورده است که در نتیجه، آنان در اروپا بسیار محدودتر هستند تا پیروان سایر ادیان. مشکلات زیادی در مسیر گفت و گوی ما به اروپا وجود دارد. گفت و گو بین فرهنگهای مختلف، زمانی امکان پذیر خواهد بود که اقوام مختلف با یکدیگر نزدیک شده و شناخت خود را نسبت به اصول اعتقادی بالا ببرند تا بتوانند اسلام را آن طور که هست، به اروپاییان معرفی کنند. برای رسیدن به این مهم، باید خود سازی بیشتری در زندگی فردی و اجتماعی خود داشته باشیم تا بتوانیم با اعمال خود شناخت نادرستی را که مردم غرب در اثر کتب درسی نسبت به اسلام پیدا کرده اند، از ذهن آنها خارج سازیم.

سخنران دوم دکتر ییسا، معاون وزیر آموزش اتریش در امور فرهنگی و ادیان بود که طی سخنانی گفت: من از سوی خانم گرر، وزیر آموزش، برای این سمپوزیوم آرزوی موفقیت می کنم. وی آنگاه به تاریخچه به رسمیت شناخته شدن دین اسلام و تشکیل جامعه اسلامی در اتریش اشاره کرد و گفت: در حال حاضر مسلمانان تا حدی از حقوق تعیین شده برخوردار شده اند، تدریس تعلیمات دینی در مدارس و تاسیس آکادمی اسلامی در اتریش تعیین نشده، بلکه جامعه اسلامی آن را تعیین کرده و خود بر آن نظارت دارد. حال مسلمانان هستند که خود باید تصویر درستی از اسلام در جامعه اروپایی ارائه دهند.

سخنران سوم انس شکفی، رئیس موقت جامعه اسلامی اتریش، طی سخنانی به تاریخچه افتتاح مرکز اسلامی پرداخت و گفت: من این افتخار را داشتم که در برنامه ریزی برای ساخت و افتتاح و همچنین بزرگداشت دهمین سالگرد این مرکز به طور فعال حضور داشته باشم. جای خوشحالی است که مرکز اسلامی وین به طور دسته جمعی از آن بازدید بعمل می آورند. برای جامعه اسلامی اتریش، به عنوان نماینده رسمی مسلمانان در این کشور، مرکز اسلامی به عنوان یکی از مهمترین مراکز فرهنگی است که باعث تقویت جامعه اسلامی خواهد بود. این بسیار جای خوشحالی است که رابطه العالم اسلامی در مکه مسؤولیت نظارت بر این مرکز را به عهده گرفته است که طبیعتا موجب تقویت فعالیتهای فرهنگی و دینی این مرکز خواهد شد.

جامعه اسلامی در اروپای غربی به صورت یک اقلیت درآمده است، مسلمانان برای اینکه امنیت وجود خود را درآینده حفظ کنند، باید به طور مستقل، مبانی و ساختارهای دینی خود را تقویت کنند. هدف این جامعه باید بدون تردید، یکپارچگی و ادغام سالم در جوامع اروپایی باشد، بدون اینکه فرهنگ سنتی و دینی خود را از دست بدهند.

سازمانهای مختلف اسلامی در حالی که به طور مستقل فعالیت دارند، باید هماهنگیهای لازم را برای تشکیل یک مجموعه متحد اسلامی داشته باشند که همراه با مرکز اسلامی و سایر مراکز، خود را برای گفت و گو با سایر ادیان آماده سازند. من از طرف جامعه اسلامی اتریش برای این مرکز آروزی موفقیت در جهت پیاده کردن اهداف اسلام را دارم.

چهارمین سخنران دکتر کورت شوتس، مسؤول آموزشی شهر وین بود. وی طی سخنانی به تحولات 20 سال گذشته در مورد همکاری بین مسلمانان و مقامات آموزش اتریش اشاره کرد و تدریس تعلیمات دینی به بیش از 36000 دانش آموز مسلمان در مدارس اتریش را مهمترین آن خواند. وی گفت: من از تفاهم و همکاری مسلمانان طی این 20 سال تجربه زیادی آموخته ام، مخصوصا در اینجا از نقش عبدالرحیم زی که چندی بیش مرحوم شد، تقدیر می کنم. براساس مطالبی که من در دوران مدرسه راجع به اسلام آموختم، در کتابهای درسی ما از مسلمانان به عنوان دشمن یاد نشده، ولی از اسلام به عنوان دین زور و شمشیر یاد شده بود. ما تجربه کردیم که اسلام دین زور و شمشیر نیست. وی اضافه کرد اینکه چند روز پیش در تلویزیون اتریش گفته شد که باید از مسلمانان غیر اروپایی ترسید، نظرات فردی و یا حزبی است که برای مردم اتریش قابل قبول نیست. (لازم به یادآوری است که چندی پیش دو نفر از نمایندگان حزب آزادی در تلویزیون اتریش گفته بودند که باید از مسلمانان غیر اروپایی ترسید و از ورود آنها به اتریش جلوگیری کرد).

سخنران پنجم عمربن محمد الکردی، سفیر عربستان، بود. وی طی سخنانی ضمن خوش آمد گویی به حضار، بیستمین سالگرد افتتاح مرکز اسلامی را به سفرای کشورهای اسلامی در وین و مسلمانان ساکن وین تبریک گفت و افزود: من توضیحاتی در مورد چگونگی کسب مجوز برای ساختن این مرکز اسلامی خواهم داد. در ماه ژوئن 1976 تعداد 8 سفیر کشورهای اسلامی (عربستان سعودی، مصر، عراق، پاکستان، اندونزی، ترکیه، سوریه و لبنان) پس از گرفتن اجازه ساختن مسجد، مسؤولیت بنای آن را به عهده گرفتند. برای ساختن مسجد، کمکهای فراوانی از کشورهای مختلف اسلامی و برخی اعراب پول دار شد و بیشترین کمک از سوی سعود الفیصل و بردار او انجام گرفت و در 28 فوریه 1968 زمین آن از دولت اتریش با حضور دکتر کورت والدهایم، وزیر خارجه وقت اتریش، خریداری شد. پس از مدتی توقف، در ژوئیه 1977 کار ساختمان آن شروع و در اواخر1979 کلیه کارهای ساختمانی آن به پایان رسید. بسیاری از کشورهای اسلامی و سازمانهای خیریه دیگر در راه اندازی این مجموعه مرکز اسلامی همکاری مالی، فکری و علمی داشته اند. مخارج اداره این مرکز توسط کمکهای مردمی و کمکهایی که از سوی رابطه العالم اسلامی پرداخت می شود، تامین می گردد. اهداف این مرکز عبارتنداز: کمک به گروههای مختلف اسلامی برای شناخت بیشتر اسلام و تبلیغ آن در جهان غرب و تبادل نظر و گفت و گو بین فرهنگ اسلامی و فرهنگهای دیگر و ارتباط با سایر مراکز فرهنگی اتریش و دیگر کشورهای اروپایی. من این مرکز و سایر مراکز اسلامی در کشورهای دیگر را که زیر نظر خادمین حرمین ملک فهد اداره می شوند، به عنوان پل ارتباطی بین فرهنگهای مختلف می بینم که در آغاز هزاره سوم میلادی، آینده خوبی را در پیش دارند، مخصوصا اتریش که در این زمینه پیش قدم می باشد. همان طور که همه ما می دانیم اتریش تنها کشور اروپایی است که در آن اسلام به عنوان دین رسمی شناخته شده است و طبیعی است که حمایت مقامات اتریش در تبادل فرهنگهای اسلامی و مسیحی و همکاری بین مسلمانان و مسیحیان برکسی پوشیده نخواهد بود. من نیز به نوبه خود، از این همکاری تشکر می کنم و برای همگی آرزوی موفقیت دارم.

ششمین سخنران، توفیق ابن عبدالعزیز، وزیر مشاور و سرپرست سازمان اوقاف عربستان، ضمن اظهار خوشبختی در دیدار با مسلمانان ساکن اتریش در هنگام بزرگداشت بیستمین سالگرد افتتاح مرکز اسلامی اتریش با اشاره به تاریخ اسلام گفت: اسلام دین عدل، احسان، گذشت و برادری است و گسترش آن در سراسر جهان توسط صحابه های پیامبر نیز بر پایه عدل و احسان بوده است. وی آنگاه وظیفه این سمپوزیوم را ارائه تصویر درست از اسلام آن طور که خداوند خواسته است، ذکر کرد و گفت: برگزاری این گونه سمپوزیومها نشان می دهد که عربستان به فکر اسلام است و در ایجاد روابط پیوسته بین مسلمانان کوشش می کند.

وی آنگاه به فعالیتهای سازمانهای وابسته به عربستان که در سراسر جهان فعالیت دارند، اشاره کرد و تعداد دقیق مراکز اسلامی و کرسیهای اسلام شناسی را که در دانشگاههای جهان با کمک مالی عربستان افتتاح شده است، اشاره کرد و برگزاری کنفرانسهای بین المللی در سراسر جهان را از جمله کوششهای سازمان اوقاف عربستان در گسترش اسلام دانست و گفت: بیشتر این فعالیتها در قالب سازمانهای خیریه انجام می شود و ما بر انجام کارهای آنها اشراف نداریم. وی افزود: ما حتی برای اداره مراکز اسلامی سعی کردیم از شخصیتهای اسلامی خوشنام هر محل انتخاب کنیم و اداره مراکز اسلامی را بدست آنها بسپاریم و تجربه ما در این زمینه موفقیت آمیز بوده است; زیرا هم موجبات رضایت ما و مسلمانان در آن محل را در برداشته است.

سخنران بعدی، دکتر الشماوی، استادیار فرهنگ اسلامی و زبان عربی دانشگاه ژنو، طی سخنانی به مطالب نادرست منتشر شده در کتب درسی کشورهای غربی در مورد اسلام اشاره کرد و گفت: تصویر نادرستی که در کتب درسی غرب از اسلام درج شده است، یکی از عواملی است که ارتباط بین فرهنگ اسلام با سایر فرهنگهای غربی را مشکل ساخته است. اشتباه معرفی کردن الگوها، بنیادها، تاریخ و دانش اسلامی از این موارد است.

وی با توجه به معرفی غلط اسلام در اروپا گفت:3% از مطالب درج شده در کتابهای تاریخ درباره اسلام و کشورهای اسلامی ناشی از خودخواهی است که منجر به افکار ناسیونالیستی ناسالم در بین جوانان می شود.

- معرفی غلط پیامبر (ص) در برخی از کتابها که از پیامبر (ص) به عنوان شاعری فوق العاده نام برده می شود.

- معرفی اشتباه بنیادهای اسلام، برای مثال گروهی احادیث را نوشته حقوق دانان قرن 5-9 دانسته اند.

- معرفی اشتباه تاریخ، وی با اشاره به جنگهای صلیبی گفت: برخی از این جنگها به عنوان آزادسازی اماکن مقدس مسیحی یاد می کنند و از خونریزی و ظلم سربازان مسیحی در شرق اسمی به میان نمی آورند.

- معرفی غلط دانش اسلامی، در این مورد در بسیاری از کتب اشاره ای به دانشمندان اسلامی همچون ابن رشد، خوارزمی، ابن سینا نشده است. در بسیاری از کتب اشتباهات از روی نادانی است، اما در برخی از آنها، اشتباهات آگاهانه صورت گرفته تا جوانان را نسبت به اسلام بدبین کنند. وی سپس پیشنهاداتی برای حل مسائل فوق مطرح ساخت که عبارتند از:

1- ایجاد یک رسانه سراسری اسلامی و جهانی برای معرفی حقایق اسلام 2- برگزاری سمپوزیومها و کنفرانسها در سراسر جهان 3- ایجاد مساجد و مراکز فرهنگی و تبلیغاتی 4- تقویت همکاری با سازمانهای بین المللی، بویژه یونسکو 5- انتخاب افرادی مسلمان و متعهد توسط کشورهای اسلامی به عنوان دیپلمات یا نماینده در مجامع مختلف تا از تبلیغ منفی علیه اسلام جلوگیری شود.

سخنران دیگر این مراسم پروفسور دکتر علی بن عبداله الضیفا، استاد دانشگاه الظهران، بود که طی سخنانی، به تاریخچه علم در اسلام و اهمیت آن در دیدگاه قرآن اشاره کرد و گفت: دلایل زیادی در متون اسلامی وجود دارد که آموختن علم را به پیروان دین اسلام توصیه کرده که بیشتر در قرآن کریم و احادیث پیامبر (ص) آمده است و به همین دلیل، جهان اسلام دانشمندان متعددی داشته و کتابها نوشته اند و تعدادی از این کتب ترجمه شده و در دانشگاههای اروپا تدریس می شوند. اسامی مهمترین دانشمندان عربی اسلامی عبارتند از بیرونی، خوارزمی، رازی، ابوعلی سینا، بزغانی، طوسی، خیام، نفیس، ابن ماجد، همدانی، شیرازی، بلخی، ابن خلدون، الکاشی، القزوینی، جابربن حیان، ابن بطوطه و دهها دانشمند دیگر که خدمات ارزنده ای به علم و دانش کرده اند.

وی سپس از خلفای اموی و عباسی به دلیل حمایت آنها از علم و گسترش تحقیق در دوران آنها تجلیل بعمل آورد.

بن عبداله الضیفا آنگاه ضمن انتقاد به برخورد غرب نسبت به دانشمندان مسلمان گفت: بسیاری از خدمات دانشمندان مسلمان را غرب به دروغ به نام خود تبلیغ می کند و به چند مورد آن به این شرح اشاره کرد.

1- الکاشی (متولد کاشان، وفات در سال 839 هجری قمری) مخترع اعداد کسری، اروپاییها این اختراع را به نیوتن نسبت می دهند واوبود که ثابت کرد که چرخش سیارات در مدارهای بیضی شکل صورت می گیرد، در اروپا این را به کپلر نسبت می دهند.

2- همدانی در کتاب خود جاذبه زمین را توضیح داد، اروپا این اختراع را به نیوتن نسبت می دهد.

3- ابن کرح مخترع انتگرال است و حال آنکه اروپا آن را به لابنیتس نسبت می دهد.

4- ابوعلی سینا در کتاب شفای خود اولین قانون حرکت را توضیح می دهد، ولی اروپا آن را به نیوتن نسبت می دهد.

5- عمر خیام اولین بار معادلات با توان سه را حل کرد و راه را برای تحلیل این گونه معادلات باز نمود، ولی متاسفانه محققین غربی آن را به سیمون اشتون نسبت می دهند.

6- خوارزمی پدر جبر است و در کتاب خود تمامی اساس جبر مدرن را توضیح می دهد، با وجود این اروپا این اقدام بزرگ را متعلق به لابنیتس می داند.

7- در سال 1970 داوید کینگ دانشمند انگلیسی ثابت می کند که کوپرنیک لهستانی تمامی تئوریهای خود در ستاره شناسی را از عبداله البطنی (235-317 ه.ق) دزدیده است.

وی سپس اضافه کرد در این زمینه مثالهای زیادی وجود دارد که نشان دهنده عدم برخورد صحیح غرب با اسلام و شخصیتها وفرهنگ اسلامی است. فرهنگ اسلامی دارای سابقه درخشان و شکوفایی دیرینه است که نه تنها در غرب به آن توجه نشده است، بلکه سعی شده تا به صورت مغرضانه با آن برخورد شود که انتظار می رود در این گونه برخوردها تجدید نظر شود.

منبع:سفارت ج .ا.ا - وین