بررسی تحولات اخیر در جهان عرب این نکته را آشکار می سازد که تحولات این کشور در عین سیاسی بودن،ماهیتی فرهنگی، اجتماعی دارد و به نوعی به زمینه های فکری و فرهنگی مردم مسلمان مصر باز می گردد. روحیه اصلاح خواهی و تلاش برای مقابله با جریان اسلام ستیزانه حاکم بر دولت مبارک،همچنین تلاش برای احیا و جایگاه فکری و فرهنگی مصر در جهان اسلام از جمله شکل گیری اعتراضات مردمی بر علیه حکومت غرب گرای مبارک است.
از سوی دیگرعرصه مصر در پیش روی خود بزرگترین گزینش تاریخ معاصر خود را دارد.چراکه در سپتامبر جاری اولین انتخابات ریاست جمهوری مصر در فضای پس از مبارک و بر اساس قانون اساسی جدید برگزار می گردد که این می تواند تا حدود زیادی جهت گیری های آینده مصر را تحت تاثیر قرار دهد.
در چنین شرایطی چالش اصلی مردم و جوانان در اختیار قرار دادن راهبردهای فرهنگی اغنا کننده ای است که با هویت و نیازهای فرهنگی این کشور مطابقت دارد.
تفکر انقلاب اسلامی از این ظرفیت برخوردار است که در صورت تبیین دقیق به عنوان راهبردهای جوانان مصری مورد توجه قرار گیرد و مبنای بازسازی ساختارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این کشور قرار گیرد.
همین نکته وظیفه خطیر نظام جمهوری اسلامی ایران و بویژه دستگاههای مسوول دیپلماسی فرهنگی آن را آشکار می سازد. دستگاههایی مانند:سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و صدا و سیما از طریق شبکه های برون مرزی خود (العالم،الکوثر و...) این رسالت را برعهده دارند که به عنوان تریبون های رسمی جمهوری اسلامی و مجریان دیپلماسی فرهنگی،مبلغان اندیشه و تفکر اسلامی در سرزمین مصر باشند و عطش فکری جوانان آن مرز و بوم را پاسخ گفته و سوالات و شبهات پیش روی نسل جوان این کشور را با بهره گیری از اندیشه ناب انقلاب اسلامی مرتفع نمایند.
این مهم آنجا اهمیت بیشتری می یابد که بدانیم غرب و بویژه ایالات متحده با حداکثر توان خود تلاش می کند الگوی دیپلماسی لیبرال را به عنوان مهمترین الگو برای بازسازی ساختاری فرهنگی مصر و جوانان آن ارائه کند و در این راه از ابزارهای گسترده خود سود می برد. ازاین رو می توان از یک رقابت بین تفکر اسلامی و تفکر لیبرال غرب در جهت تسخیر اذهان مردم مصر و حاکمیت بر ساختارهای سیاسی این کشور سخن گفت.
غرب این رقابت را بسیار جدی گرفته و خود را ازهم اکنون مهیای این نبرد سخت فرهنگی نموده است.
باید دید دستگاههای مسوول در جمهوری اسلامی بویژه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، اصولا به چنین رقابت حساسی معتقدند و اگر چنین رقابتی را پذیرفتند آیا بضاعت، تجربه و توان فکری و معنوی در چنین رقابتی را به نمایندگی از تفکر انقلاب اسلامی دارند؟
آیا کارگزاران دیپلماسی ایران از صلاحیت های معنوی و فکری لازم جهت بر عهده گرفتن این رسالت بزرگ تاریخی برخوردارند و آیا تاکنون موفق به تعیین استراتژی عملیاتی شرکت در این رقابت بزرگ گشته اند؟
بدون تردید سالهای آینده سرنوشت سازترین مقطع زمانی جهت تعیین آینده کشور مصر محسوب می گردد و از این رو حساس ترین مقطع در جهت فعالیت کنش گرانه دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی محسوب می گردد. در این راستا اقدامات زیر ضروری به نظر می رسد:
1- نخست برآورد دقیق، علمی و منطبق با واقعیت از وضعیت کنونی فرهنگ و اندیشه در مصر بویژه در میان نسل جوان این کشور
2- طرح استراتژی عملیاتی جهت حضور قدرتمندانه دیپلماسی فرهنگی ایران در این سرزمین در حدی که مطابق با شان و جایگاه انقلاب اسلامی باشد.
3- گزینش نیروهایی با قدرت فکری،انگیزه انقلابی و پشتوانه علمی کافی جهت اجرای راهیردهای دیپلماسی ایران در آن سرزمین
4- ایجاد هماهنگی جدی و تقسیم کار میان دستگاههای مختلف حاضر در عرصه دیپلماسی فرهنگی جهت پیشگیری از موازی کاری و احیانا خنثی سازی رفتارهای ناهماهنگ
5- به کارگیری همه توان رسانه ای و تبلیغاتی کشور اعم از فیلم و حوزه هنرهای تجسمی جهت عرضه به فضای فرهنگی این کشور با توجه به اینکه مصر بزرگترین تولید کننده محصولات هنری بویژه محصولات تصویری در جهان عرب می باشد.
6- عرضه فیلم های داستانی، مستمر و سینمایی که بتواند بیانگر انقلاب اسلامی باشد، با دوبله و یا زیرنویس مناسب به بازار فرهنگی این کشور
7- ترجمه دقیق کتب و مقالات روشنگر و مبین اندیشه های انقلاب اسلامی جهت ارائه به جوانان مصری
8- طراحی پایگاههای اینترنتی به زبان عربی جهت برقراری ارتباط جوانان مصری و پاسخگویی 24 ساعته به شبهات و نیازهای فکری آنان در خصوص نظام جمهوری اسلامی و ساختارهای سیاسی،اجتماعی و فرهنگی آن
به کارگیری موارد فوق و بهره گیری از توانایی های فکری و خلاقیت های نیروهای باتجربه، مومن و انقلابی و فرهنگی این کشور در این عرصه بدون تردید موجب افزایش قدرت دستگاه دیپلماسی ایران در این مقطع حساس در تعیین سرنوشت مردم مصر خواهد بود.
فرصت بسیار کم است و عرصه بسیار حساس و در این میان اگر تفکر انقلاب اسلامی موفق به حضور قدرتمندانه در فضای فرهنگی و فکری مصر گردد، آن گاه با توجه به موقعیت این کشور این تفکر خواهد توانست با سرعتی افزون تر به سایر کشورهای انقلاب عربی نفوذ کرده و جایگاه واقعی خود را در جهت تعیین سرنوشت ملت های منطقه پیدا کند.

منبع: / سایت خبری / سیاست ما ۱۳۹۰/۱/۳۱
نویسنده : محمد صادق کوشکی