نویسنده:زهرا قلى زاده
منبع:روزنامه جوان
مى توانید عادت هاى تازه اى در خود ایجاد کنید و عادت هاى قدیمى را از بین ببرید. مى توانید همین امروز زندگى تان را تغییر دهید. آیا مى خواهید اعتیاد خود به سیگار را ترک کنید؟ آیا مى خواهید وزنتان را پایین بیاورید؟ اعتیاد به خوردن قهوه را؟ دعوا کردن و داد و بیداد با بچه هایتان را؟ آیا مى خواهید در کار کمى فعال تر باشید؟ چه علتى را مى خواهید وارد زندگى تان کرده یا از آن خارج کنید؟ بیشتر مردم وقتى مى خواهند عادت جدیدى در خود ایجاد کنند، از یاد مى برند که این ۱۰ قدم را طى کنند.
۱- شناخت عادت:در تشخیص عادت خود دقیق باشید. مثلا اگر مى خواهید وزنتان را پایین بیاورید، مشخص کنید که در چه مدت و چه میزان از وزنتان را مى خواهید کم کنید. تحقیقات خود را انجام دهید. مثلا اگر مى خواهید رژیم غذایى را امتحان کنید، باید ببینید از رژیم غذایى تان چه مى خواهید. با برنامه درست این هدف محقق مى شود. هیچ جادویى هم در کار نیست. همه چیز به خود شما بستگى دارد.
۲- میل به شروع یا شکستن آن عادت:براى پیمودن این راه، شما نیاز به میل و رغبت فراوان دارید که شما را به جلو هل بدهد و انگیزه لازم را براى شما فراهم کند. باید خودتان مشتاقانه بخواهید که طریقه زندگى کنونى تان را تغییر دهید. این تنها راه ایجاد تغییر است. اگر از وضع کنونى زندگى تان راضى باشید، در تغییر دادن آن موفق نخواهید شد یا شاید هم چون دیگران به شما مى گویند باید فلان عادتتان را تغییر دهید مى خواهید دست به این کار بزنید، اما این براى انگیزه دادن به شما اصلا کافى نیست. باید از آن ها بپرسید چرا؟ آیا خودتان تاثیرات عادتتان را انکار مى کنید؟ به حرف کسانى که دوستتان دارند گوش دهید و بگذارید که حرف هایشان در شما اثر کند و میل به تغییر عادتتان را در شما ایجاد کند. ببینید اگر این عادت جدید را در خود ایجاد نکنید چه چیزهایى را از دست مى دهید یا اگر آن عادت قدیمى را در خود از بین ببرید چه چیز به دست مى آورید. براى موفق شدن، باید اول بدانید که اصلا براى چه مى خواهید عادتتان را تغییر دهید. اگر براى موفق شدن برنامه ریزى کنید، حتما موفق خواهید شد اما اگر در برنامه ریزى کردن شکست بخورید، در واقع براى شکست برنامه ریزى کرده اید.
۳- ببینید چرا انجامش مى دهید(یا نمى دهید):از وضعیت کنونى چه چیز نصیبتان مى شود؟ ببینید کدام نیازهاى شما را برآورده مى کند؟ آیا این عادت به شما کمک مى کند تا با موقعیت هاى مختلف کنار بیایید یا استرس و بى حالى را از زندگى تان رفع مى کند؟ شما مى توانید به طریقى مثبت و سالم هم استرس زندگى تان را کنترل کنید و با یک تغییر سالم، به خوشبختى واقعى برسید. آیا عادت شما واکنشى مشروط به اتفاقاتى است که براى ایجاد لذت و خوشى آنى در لحظات ناراحتى و خستگى انجام مى گیرد؟
۴- پیام هاى مثبت را جایگزین پیام هاى منفى کنید: همیشه به یاد داشته باشید آن لحظه اى که یک عادت جدید را شروع کرده اید یا یک عادت قدیمى را کنار گذاشته اید، تغییر کرده اید. اگر واقعا باور داشته باشید که تغییر کرده اید، تغییر خواهید کرد. هیچ وقت دوباره به عقب برنگردید. شما براى زندگى نیاز به شعار تازه دارید، شعارى که شما را متوجه کند که «مى توانید» اگر باور نکنید که مى توانید، هیچ وقت نخواهید توانست. باور توانایى خود براى موفقیت، براى موفق شدنتان الزامى است.
۵- برنامه اى دقیق داشته باشید:براى موفقیت برنامه ریزى کنید. براى موفق شدن شما نیاز به جزییات دارید. براى شروع یک برنامه ورزشى، تصمیم بگیرید که دقیقا در چه روزها و چه ساعاتى مى خواهید تمریناتتان را انجام دهید. آیا مى خواهید با خرید تجهیزات لازم، تمریناتتان را در خانه دنبال کنید. یا مى خواهید به باشگاه بروید. یک برنامه دقیق براى هفته خود تنظیم کنید. ببینید براى شروع نخستین هفته زندگى جدیدتان به چه جزییاتى نیاز دارید.
۶- مسوولیت قبول کنید: اگر خودتان بخواهید مى توانید همان آدمى شوید که همیشه مى خواستید وانگهى فقط این شما هستید که مى توانید ضمانت کنید که این ده قدم را برمى دارید. کنترل همه امور دست شماست. چه نیاز باشد که با چسباندن یک تکه کاغذ یادداشت روى یخچال یادتان بیفتد چه با زنگ زدن به دوستتان و یادآورى برنامه تان از طرف او، یا حتى نیاز به بسترى شدن و درمان داشته باشید، انتخاب با شماست.
۷- رفتارتان را تقویت کنید:شروع یا کنارگذاشتن یک عادت چه نتایج و عواقبى را برایتان در پیش خواهد داشت؟ سیستم پاداش خود را تغییر دهید.صبح که از خواب بیدار مى شوید براى کسب پول از خانه بیرون مى روید، چه چیز باعث مى شود که صبح زود از خواب بیدار شده و از خانه بیرون بزنید؟ چون دوست ندارید برق خانه قطع شود و مى خواهید که سقف بالاى سرتان و سوخت اتومبیلتان هم تامین باشد. براى شروع یا قطع یک عادت، بهتر است همان سیستم شرطى- پاداشى را براى خود ایجاد کنید.
علاوه بر بستن یک قرارداد با خودتان که اگر براى حرف خودتان ارزش قایلید، باید آن را سفت و سخت بگیرید، نباید با خودتان خیلى بى رحم و سختگیر باشید. اگر در نتیجه عملتان پاداشى وجود داشته باشد، بیشتر روى انجام آن متمرکز خواهید شد.
۸- جوابگویى و سیستم پشتیبانى:هیچ بهانه اى قابل قبول نیست. براى خود مهلت تعیین کنید. باید براى خود یک پشتیبان هم انتخاب کنید تا نتایج کار خود را به او گزارش کنید. از تجارب کسانى که راه شما را پیموده اند استفاده کنید. وقتى محیط اطرافتان آرام و ساکت است با خود راز و نیاز کنید. به تصمیم خود پایبند باشید. براى جلوگیرى از شکست، براى کارتان برنامه ریزى کنید.
۹- برنامه داشته باشید: این یکى از اصلى ترین مولفه ها در شروع یا ترک یک عادت است. باید در قراردادى که با خود بسته اید متعهد باشید. فهرستى از آیه هاى قرآن و جملات تشویق کننده دیگر تهیه کنید که در این مواقع بخوانید. اگر فشار وارد بر شما براى دست کشیدن از قدمى که برداشته اید ادامه پیدا کرد، با کسى درباره آن صحبت کنید. هیچ وقت خودتان را براى شکست توجیه نکنید. دوباره و دوباره این مطالب را بخوانید و فراموش نکنید که «شما مى توانید!».
۱۰- براى افسوس خوردن وقت بگذارید: تغییر در عادت هایتان چه آن قدر برایتان خوب و عالى باشد که چند دقیقه بیشتر به طول نینجامد و چه هرچند وقت یک بار روى آن کار کنید، باز هم نیاز به افسوس خوردن خواهید داشت. ۲۰ تا ۳۰ روز اول، روزهاى بحرانى موفقیت شما خواهند بود. یکى از دلایل آن این است که شما همین طور که تغییر مى کنید، افسوس مى خورید. اگر عادتتان از نوع بسیار جدى باشد حتى ممکن است با گذشت یک سال هم باز غصه بخورید. براى هزینه هایى که براى شما داشته است، براى آسیب هایى که ممکن بوده به خودتان یا دیگران وارد کند و بر آن چه که از دست مى دهید افسوس بخورید.