نویسنده:شهلا آل على
منبع:روزنامه ایران
رژیم هاى سخت و طولانى مدت کاهش وزن ممکن است موجب به وجود آمدن اختلال در خوردن و خطرات جدى در سلامتى افراد باشد و بیمارى هاى جسمى و روحى شدیدى را به وجود آورد. مهم ترین اختلال مربوط به خوردن، پرخورى و بى اشتهایى عصبى است که هر دو از تأثیر روانى وسوسه داشتن وزن کم نشأت مى گیرد و صدمات زیانبارى را براى افراد به دنبال دارد که گاهى غیرقابل جبران است. شیوع این اختلال در دختران و زنان جوان و یا بعضى از ورزشکاران که به وزن بدنشان توجه بیش از حد دارند، بیشتر از سایر افراد است. نگرش و فرهنگ جامعه در به وجود آمدن این اختلال بى تأثیر نیست. زمانى که لاغر بودن بیش از حد به عنوان زیبایى به شمار مى رود، این افراد براى رسیدن به این هدف سعى در کاهش وزن، بیش از حد مجاز دارند که سلامتى آنها را به خطر مى اندازد. در مورد ورزشکاران نیز در برخى از رشته ها مانند ایروبیک، شنا، ژیمناستیک و ... کاهش وزن در عملکرد ورزشى آنها تأثیر دارد. در این ورزشکاران نیز به نوعى اختلال خوردن در حال شیوع است. البته همان طور که قبلاً گفته شد فقط در ورزشکارانى دیده مى شود که توجه افراطى به وزن خود دارند.
بى اشتهایى عصبى در دختران و زنان جوان زیر ۲۵ سال شایع تر است. افرادى که دچار بى اشتهایى عصبى هستند با وجود این که وزن بسیار کمى دارند، ترس شدید از چاق شدن موجب مى شود از غذاخوردن امتناع کنند. این افراد معمولاً تصور نادرستى از وزن و ظاهر خود دارند و مرتب خود را در آینه نگاه مى کنند و با وجود لاغرى مفرط و وزن پائین فکر مى کنند که چاق هستند و اضافه وزن دارند و باید وزن خود را کم کنند. اگر این افراد در سن رشد باشند افزایش وزن و قد آنها نسبت به همسالانشان کمتر است و رشد خوبى ندارند و در آینده دچار مشکلات جسمى و بیمارى هاى سخت و بى علاج مى شوند. آمنوره یا اختلال در عادت ماهیانه در این افراد وجود دارد که ورزش هاى سخت با شدت و زمان طولانى انجام مى دهند.
در پرخورى عصبى فرد کنترلى بر خوردن ندارد و ممکن است در کوتاه مدت حجم زیادى از غذا را مصرف کند و بعد با استفراغ عمدى و یا استفاده از مسهل سعى در دفاع غذاى مصرفى کند یا از خوردن چند وعده غذاى بعدى پرهیز کند و به خود گرسنگى طولانى مدت بدهد و براى جبران یک وعده پرخورى ورزش هاى شدید انجام دهد تا وزن اضافه شده را کم کند. افرادى که دچار این ۲اختلال هستند، اعتماد به نفس پائینى دارند و افسردگى و اضطراب از شکل ظاهرى خود، در آنها دیده مى شود. شیوع پرخورى عصبى بیشتر از بى اشتهایى عصبى است. بى اشتهایى عصبى حدود یک درصد کل جمعیت را دربرمى گیرد. ولى ۱۰ درصد جمعیت به پرخورى عصبى مبتلا هستند. دلایل مشترکى که در هر ۲اختلال وجود دارد، اعتماد به نفس پائین و علاقه شدید به لاغرى و مشکلات روانى در این افراد است که نیاز به مشاوره روانشناسى دارند.