هر سال که موسم رمضان می‌رسد یک سؤال بزرگ برای اغلب مردم تداعی می‌شود که مگر این ماه زمان آزمایش سختی و ماه قناعت نیست که تمامی کالاهای مصرفی خانوار با تقاضای بیش از معمول به یک باره گران شده و دولت مجبور است برای تعادل بازار مقدار زیادی گوشت و مرغ و... را به بازار وارد کند که قیمت‌ها خیلی از تعادل خارج نشده و مردم برای تهیه اقلام مصرفی خود با مشکل مواجه نشوند. به هر حال در این ماه آن عده از کسانی که نمی‌توانند روزه نگه داشته و آن را افطار می‌کنند، همانند روزهای عادی سه وعده روزانه را صرف کرده و تغییری در میزان مصرف آنها به وجود نمی‌آید. در باره روزه داران نیز باید گفت که هرچند تعداد وعده‌های غذایی آنها نیز تغییری نکرده ولی به هر حال میزانی از مصرف اقلام اساسی کاهش می یابد. ضمن اینکه هر ساله کارکنان دولت و کارگران بخشی از نیازهای خود برای این ماه را از طریق سبد کالای رمضان دریافت می‌کنند. پس علت این تورم چیست آیا در ماه ضیافت الله بخاطر امساک از امیال دنیوی، لذت خوردن بعد از افطار موجب افزایش مصرف شده و مردم اسراف پیشه می‌کنند یا ضیافت ها و مهمانی‌های افطار است که اینقدر بر تقاضای بازار مصرف می افزاید.
شاید این یک کشش روانی در بازارتقاضا است که هر ساله در این موسم سر برآورده و هم مردم را به تنگنای گرانی کشیده و هم دولت را به زحمت می‌اندازد. ممکن است همه این موارد بر بازار اقلام مصرفی مردم در ماه رمضان تأثیر بگذارد ولی هرچه باشد نباید از نظر دور داشت که خداوند متعال رمضان را ماه امساک از خوردن و آشامیدن و محرمات قرار داده است که مسلمانان اوضاع مساکین را درک کرده و از حال آنها غافل نشوند. لذا بر همه ما لازم است که در ماه مبارک رمضان بیشتر به ضیافت الهی چشم دوخته و دل از امیال دنیوی پاک کنیم چرا که فرصت کوتاه است و تا چشم برهم زنیم این یک ماهه به پایان رسیده است.

تلاش دولت برای تعادل بازار
دولت اما در این میان به وظیفه خود درزمینه تعادل بازار رمضان آشنا بوده و بدان عمل می‌کند حال بعضی پیش بینی‌ها جنبه عینی یافته و بازار از حالت متعادل خارج نمی‌شود و گاهی نیز این پیش دستی ها محقق نشده و یا به میزان لازم نبوده و تورم در آستانه ماه رمضان به گرده مردم فشار می‌آورد. امسال مسئولین امر عنوان می‌کنند که بازار رمضان تغییر چندانی به خود نخواهد دید. معاون وزیر بازرگانی در توسعه بازرگانی داخلی به مردم اطمینان داده است، با توجه به متعادل بودن قیمت ها در ماه‌های اخیر، در ‌ماه مبارک رمضان امسال شاهد گرانی کالاهای پرمصرف و مورد نیازشان نخواهند بود.
«محمد صادق مفتح»‌ تصریح می‌کند: ‌در حال حاضر سطح عمومی قیمت ها مناسب است و با توجه به تداوم اجرای طرح ضیافت، برپایی نمایشگاه های سراسری عرضه مستقیم کالا و فروش فوق العاده از ابتدای شهریورماه امسال،‌ طبیعی است که سطح قیمت ها افزایش پیدا نکند.
این مقام مسئول معتقد است، اقدامات دولت نهم در سال‌های اخیر و همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان در کنترل و نظارت بر قیمتها بی سابقه بوده و به جز توزیع مواد پروتئینی همچون گوشت و مرغ، سایر کالاها با قیمت مناسب عرضه شده است.
مفتح معتقداست،‌ هنر دولت نهم در تنظیم بازار، ذخیره‌سازی کالاهای اساسی است و این امر با نظارت مسئولان دولتی و توسط اصناف صورت می گیرد. معاون وزیر بازرگانی می‌گوید: در حال حاضر کشور از نظر ذخیره انواع کالای اساسی به ویژه کره و پنیر، روغن و سایر اقلام حتی پودر شوینده در وضعیت بسیار مناسبی قرار دارد. مفتح می‌افزاید: ‌بخش عمده ذخیره سازی کالاها با هماهنگی تشکل های تولیدی صنفی و توزیعی صورت گرفته و هزینه این نوع ذخیره سازی برای دولت نزدیک به صفر است.
وی با بیان اینکه در سال گذشته بیش از 275 نمایشگاه عرضه مستقیم کالا در سراسر کشور برپا شد،ابراز امیدواری می کند، این تعداد در سال جاری از 300 نمایشگاه فراتر رود.
این مقام مسئول درعین حال می گوید: افزایش تعداد نمایشگاه های عرضه مستقیم کالا در دولت نهم در شرایطی رخ می دهد که پیش از این بالاترین تعداد نمایشگاه های عرضه مستقیم کالا از تعداد 10 نمایشگاه فراتر نرفته بود.
مفتح عرضه کالاهای متنوع و درنظرگرفتن نیازهای متنوع مردم را از جمله ویژگیهای نمایشگاه های عرضه مستقیم کالا درسال جاری عنوان کرد. این مقام مسئول با اشاره به وجود اختلاف قیمت میان کالاهای عرضه شده در نمایشگاه‌ها نسبت به فروشگاه‌های سطح شهر، تأکید کرده است: کالاهایی که در نمایشگاه‌های امسال عرضه می شوند، به طور میانگین شامل تخفیف 15 تا 20درصدی هستند.

اقلام مصرفی ماه رمضان
ماه رمضان به طور سنتی اقلام مصرفی منحصر به خود را داشته و در این ماه این اقلام است به یکباره جهش قیمتی پیدا می‌کنند. از جمله آنها می‌توان به زولبیا و بامیه اشاره کرد که شیرینی فروشان فقط در این ماه تولید کرده و هر ساله قیمت آن را بالا می‌برند. اما امسال با توجه به افزایش نیافتن قیمت مواد اولیه این شیرینی مسئولین معتقدند که نباید در این کالا شاهد افزایش قیمت باشیم. در این خصوص نیز محمد صادق مفتح معاون وزیر بازرگانی می‌گوید: به دلیل عدم افزایش قیمت مواد اولیه (روغن،‌آرد و شکر)، زولبیا و بامیه به عنوان پر مصرف‌ترین شیرینی مردم در ماه مبارک رمضان، ‌هیچ افزایش قیمتی را تجربه نخواهد کرد و هر گونه افزایش قیمت این کالا نسبت به سال گذشته تخلف محسوب می‌شود.
دیگر کالایی که در ماه مبارک رمضان بیش از گذشته مورد مصرف قرار می‌گیرد انواع گوشت مرغ،گوساله و گوسفند است.هر ساله نیز به میزان افزایش تقاضا درقیمت آن در آستانه ماه رمضان افزایش می‌یابد و صد البته که دیگر پس از پایان ماه رمضان کاهشی در این اقلام دیده نمی‌شود و حداکثر بازار تا مدتی به ثبات می‌رسد. اما امسال دولت اعلام کرده است که در این کالاها نیز افزایش محسوسی وجود نخواهد داشت. زیرا عرضه گسترده گوشت ارزان قیمت، با تقاضای آن برابری کرده و حتی بیش از تقاضا خواهد بود تا بدین واسطه قیمت‌ها متورم نشود.در این باره نیز رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت گاوی تهران از توزیع به موقع گوشت وارداتی در ماه مبارک رمضان خبر داده و می‌گوید: وزارت بازرگانی و شرکت پشتیبانی امور دام وزارت جهاد کشاورزی، طرحی ارائه داده‌اند که بر اساس آن برای ماه رمضان، گوشت وارداتی و مرغ با نظر اتحادیه در سطح تهران توزیع شود.
علی خندان‌رو جوان می‌افزاید: با تمهید پیش‌بینی شده در صورتی که گوشت وارداتی به موقع به دست اتحادیه توزیع شود، می‌توانیم قیمت را بدون نوسان و ثابت نگه‌ داریم و نگذاریم که مشمول افزایش قیمت شود.
از سوی دیگر هم سخنگوی وزارت جهاد کشاورزی تأکید می کند: با جوجه‌ریزی و ذخیره‌سازی‌های بسیار مناسب و معقول وزارت جهاد کشاورزی، رمضان امسال، مردم هیچ مشکلی در تأمین گوشت قرمز و سفید نخواهند داشت. دکتر محمدحسین انصاری فرد می‌افزاید: ذخیره سازی فرآورده‌های دامی، طی چهار سال گذشته از ساماندهی خوبی برخوردار بوده است و دلیل این ساماندهی، افزایش تولید در زمان‌های پرمصرف سال است. وی آرامش روزه‌داران در ماه رمضان را یک تکلیف الهی عنوان کرده و گفته است در جهت تأمین گوشت قرمز، سفید و تخم مرغ در طی چهار ماهه گذشته بیش از 20 هزار تن گوشت مرغ ذخیره سازی شده است. انصاری فرد قیمت گوشت مرغ را دو هزار و 50 تومان و گوشت قرمز را پنج هزار تومان اعلام کرده است.
از دیگر اقلام مصرفی ماه رمضان می‌توان به لبنیات اشاره کرد که در این باره نیز برخی اخبار حکایت از گرانی بدون دلیل آن داشت. ولی مسئولین طی روزهای گذشته این امر را تکذیب کرده و گفته اند چنین خبری صحت ندارد. در این زمینه مدیر عامل اتحادیه تعاونی های لبنی از ثبات قیمت لبنیات در ماه مبارک رمضان خبر می‌دهد: چنانچه افزایش قیمتی در بازار وجود دارد مربوط به برخی فروشندگان است که تعزیرات باید با آن برخورد کند. علی احسان ظفری تأکید می‌کند: محصولات لبنی در ماه مبارک رمضان هیچ گونه افزایش قیمتی نداشته است و قیمت ها در ثبات نسبی به سر می برند.

تلاقی ماه رمضان با مدرسه بازار
در پایان نکته ای که باید مورد اهتمام قرار گیرد این است که ماه رمضان امسال با مدرسه بازار تلاقی داشته و همین امر ممکن است به مردم فشار آورد. زیرا علاوه بر تهیه مایحتاج ماه رمضان مردم باید بلافاصله به فکر خریداری کالاهای مورد نیاز محصلین خود باشند و همین امر برای حقوق بگیران تنگنای سختی ایجاد می‌کند. لزوم نظارت بر قیمت کالاها و خدمات را باید دولت به خوبی دریافته و در صدد باشد که این فرصت برای سود جویی را از دست برخی از سوداگران خارج کند.
لازم است که سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان همانگونه که برای کنترل قیمت مواد لبنی، پروتئینی، میوه و سبزیجات، خرما، زولبیا و بامیه در حال فعالیت است برای لوازم التحریر، حمل و نقل عمومی و سایر اقلام ویژه بازگشایی مدارس نیز وارد عمل شده و با افراد سود جو برخورد کند.
البته برپایی نمایشگاههای عرضه مستقیم کالا در این زمینه مؤثر بوده و خود اهرمی برای کنترل بازار خواهد بود.

منبع: / روزنامه / ایران ۱۳۸۸/۰۵/۲۰