اندیشه سیاسی جدای از کاربرد عملی آن تا پیش از دوران یونان باستان کم و بیش شکل نگرفته بود. از آن دوران به این سو، اندیشه سیاسی بخش بزرگی از دستگاه فکری فیلسوفان یونانی را به خود اختصاص داد، تا جایی که فیلسوف بزرگ دوران باستان، افلاطون، مهمترین کتاب خود «پولیتیا» را درباره این موضوع به نگارش در‌آورد. پس از او، ارسط با بخش‌بندی فلسفه به نظری، عملی و هنر و نگارش کتاب سیاست، اندیشه سیاسی را در زیر فلسفه عملی قرار داد. این بخش‌بندی پس از ارسطو در میان پیروانش پذیرفته شد، ولی در خوانشی که از فلسفه یونانی در جهان اسلام و به ویژه ایران، انجام شد، این بخش از فلسفه بسیار کم رنگ و چه بسا به دست فراموشی سپرده شد. به هر رو، اندیشه سیاسی از دیرباز بستر دو دسته از پرسشها و پاسخ‌ها بوده است. (1) نخست اینکه، چگونگی به وجود آمدن یک حکومت، چرایی پیروی مردمان از آن و کارکردهای حکومت را تبیین می‌کرد. (2) دیگر آنکه، هدف‌گذاری حکومت و سازمان دهی آن برای دستیابی به این هدف‌ها چگونه باید باشد. گرچه در گذر زمان پرداختن به این دو دسته از موضوع‌ها نزد اندیشمندان به طور کامل جدا نبود. .ولی آنان کم و بیش دیدگاههای خود را درباره این دو دسته بیان کرده‌اند. از سوی دیگر، نویسندگان تاریخ اندیشه سیاسی بر این باور هستند که هستی پذیری اندیشه سیاسی مردن با ماکیاولی آغاز شد. از دوران نوزایی در غرب تاکنون، هر یک از رشته‌های علم جدید و به پیروی از آنان علم سیاست کوشیدند تا راه خود را هر چه بیشتر از فلسفه جدا کنند. این رشته‌های علمی با گزینش روشهای نوین و طرح پرسش‌های تازه انبوهی از آموزه‌ها و اندیشه‌ها را برای خود به ارمغان آوردند. علم سیاست که آمیزه‌‌ای از دیدگاههای نظری و روشهای تجربی بود، با گذر زمان و پژوهش‌های بیشتر، کم کم راه خود را از فلسفه عملی جدا کرد. از سوی دیگر پرسش‌ از بنیاد‌گذاری علوم اجتماعی و انسانی نیز به میان آمد و سر اندیشه‌های متافیزیکی این علوم هم به نقد کشیده شد. سرانجام، با سربر‌آوردن جنبش پوزیتیویسم پیرامون علم شناسی و رشد شناخت علمی، فسلفه علم نیز رونق و رواج پیدا کرد و در این میان برخی به این باور رسیدند که با پیشرفت علم و فلسفه تحلیلی جایی برای برخی آموزه‌ها که رنگ و بویی متافیزیکی دارند، همچون اراده عمومی روسو، باقی نمانده است. اما بسیاری از اندیشمندان می‌پندارند که، جدای از تبیین‌هایی درباره کارکرد دولت‌ها و ... (که برآمده از داده‌هایی عینی هستند)، هنوز گروه دیگری از پرسش‌‌ها و پاسخ‌‌ها وجود دارند. این اندیشه‌‌ها که می‌توان آن را گونه‌ای نگره سیاسی یا فلسفه سیاسی نامید، همچنان به فلسفه عملی تعلق دارند. برای نمونه، هدف‌گذاری و هدف گزینی یک دولت و گزینش ساختار سیاسی مناسب برای دستیابی به این هدف‌ها نیازمند به نگره‌پردازی است. گرچه علم سیاست کنونی کوشیده است تا درباره بنیان‌های خویش و بسیاری از پرسش‌های نو پژوهش کند و چه بسا داده‌های خود را از نگره‌ها گرانبار سازد و این خود سبب درهم تنیدگی بیشتر دستاوردهای علمی با سر اندیشه‌های فلسفی شده است، ولی، هنوز هم اندیشیدن دستگاه‌مند درباره هدف‌های دولتها صورتی از فلسفه عملی به‌شمار می‌آید. فلسفه عملی‌ای که به دولت مرتبط می‌شود، و در زمانه نو نیاز به آن همانقدر است که پیش از این بود؛ و چه بسا بیشتر هم باشد. در پایان بد نیست یاد‌آور شوم، این روزها سخن از پایان تاریخ کم و بیش به این معنا است که ساختار سیاسی کنونی لیبرال دموکراسی در غرب جای چندانی برای نگره‌پردازی بیشتر باقی نگذاشته است. با این همه موضوع برای بحث باز است. در سطر نخست نام سایت‌هایی که به فلسفه و اندیشه سیاسی اختصاص دارند، آورده شده است و سطر دوم نشانی اینترنتی آنان:

1- سایت‌های راهنما و مرجع
Filosofia Politica
http://Igxsever.Uniba.It/Iei/filpole/homefpe.Htm
یک سایت راهنما که دارای 10 بخش می‌باشد. در هر بخش شمار زیادی پیوند به سایت‌هایی که در زمینه فلسفه و اندیشه سیاسی و برخی علم سیاست هستند ارائه می‌شود. همچنین می‌توانید با تغییر نام ورق وب پایانی سایت، یعنی واژه به واژه نشانی اینترنتی سایت‌های فیلسوفان سیاسی را در 14 کشور مختلف بیابید. این فهرست که بر اساس زبان اندیشمندان 14 عنوان دارد، کامل‌ترین سایت راهنما به سایت‌های شخصی فیلسوفان سیاسی در اینترنت می‌باشد.
The keele guide to political thought and ideology on the internet
http://www.Keele.Ac/uk/depts/spire
یک سایت راهنما در اینجا معرفی می‌شود که بسیار گسترده و فراگیر به اندیشه‌های سیاسی پرداخته است. برخی از پیوندهای ارائه شده به سایتهایی است که مفهوم‌های کلیدی اندیشه سیاسی را نقد و بررسی می‌کنند.
Pholitical philosophy/political theory
http://www.Library.Ubc.Ca/poli/polindex.Html
همچون سایت‌های پیشین یک راهنما به فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی اینترنت می‌باشد. البته در این راهنما تأکید بیشتر بر روی نگرش فلسفی به سیاست و فلسفه سیاسی است.
Pholitical Science resources
http://www.Psr.Keele.ac.Uk/psr.Htm
یک راهنمای خوب به علم سیاست که دارای فهرستی با 14 عنوان است. با کلیک بر روی هر یک از این عنوانها می‌توانید به ورق وب فرعی آنها وارد شوید. در هر بخش فرعی پیوندهای زیادی را به سایتهای دیگر می‌یابید.
Political Philisophy Resources
http://www.Artsci.Isu.edu/poli/resources/resources.Html
یک راهنما به فلسفه و اندیشه سیاسی که در دانشگاه لوئیزیانا آماده شده است.
WCSU List: Political Science Internet Resources
http://vax.Wcsu.Edu/socialssci/polscres.Htm
این نشانی اینترنتی به یک سایت راهنما تعلق دارد که به طور کلی در زمینه علوم سیاسی است. در بخشی از آن به فلسفه و اندیشه سیاسی هم می‌پردازد.

2ـ سایتها موضوعی
Liberty Haven
http://www.Libertyhaven.Com
این سایت یکی از کامل‌ترین و بهترین سایتها درباره اندیشه لیبرال دموکراسی است. بیش از 10 بخش گوناگون دارد. دراین بخشها افزون بر 5000 هزار کتاب، جستار و مقاله گوناگون به چشم می‌خورد. بسیاری از این نوشته‌ها فلسفی هستند. کاربران می‌توانند از امکانات عضو شدن در این سایت و رایانامه ( = ای‌یل) رایگان آن نیز بهره‌ ببرند.
Liberty and Law
http://www.Libertyandlaw.Org
رویارویی آزادی فردی و قانون که برپادارنده عدالت اجتماعی در کنار این آزادی فردی است، همواره یکی از پرسشهای بنیادین اندیشه سیاسی می‌باشد. در این سایت متنهای تحلیلی و دقیقی در نقد و بررسی این رویارویی و ساختار و نقش دولت از این دیدگاه ارائه می‌شود.
The Maoist Documentation Progect
http://www.Maoism.Org
یکی از بهترین و کامل‌ترین سایتهایی است که تاکنون درباره اندیشه‌های مائو، مارکس و لنین راه‌اندازی شده است. سایت دارای 3 بخش اصلی و ند بخش فرعی می‌باشد. هر یک از این رهبران چپ‌گرا در یک بخش اصلی معرفی می‌شوند. بسیاری از نوشته‌ها و گفته‌های اینان به همراه رهبران و جانشینان آنان در کشورهای چین و شوروی سابق در بایگانی این سایت آورده شده است. روی هم رفته کسانی که مایل به شناخت خوب و دقیق از اندیشه‌های چپ (و ساختار دولتهای تک حزبی چپ‌گرا) در پیوستاری کامل را خواستار هستند، می‌توانند از این سایت به عنوان یک مرجع بسیار پرمحتوا بهره ببرند.
@infoshop.Org
http://www.Infoshop.Org
این نشانی اینترنتی متعلق به یک شبکه اطلاع‌رسانی بزرگ است که ساختاری همانند یک سایت راهنما دارد. موضوع اصلی آن اندیشه‌های آنارشیستی (= بی‌سالارانه) است که به همراه آن نوشته‌هایی در نقد لیبرال دموکراسی و بویژه دیدگاه اقتصادی آن یعنی سرمایه‌داری، ارائه می‌کند. ورق وب اصلی سایت بزرگ بوده و فهرست پیوندها کمی پایین‌تر – از شرح چکیده درباره سایت – آورده شده است.
Anarchy Archives
http://dwardmac.Pitzer.Edu/index.Html
یکی از مهمترین سایت برای معرفی اندیشه‌های آنارشیستی (= بی‌سالارانه) است. این سایت دارای بخشهای گوناگون می‌باشد. کم و بیش همه برجستگان این اندیشه همچون باکونین، پرودن و ... در این سایت معرفی شده‌اند و نوشته‌های بسیار زیادی از آنان به خوانندگان ارائه می‌شود.
Anarchist Propaganda Archives
http://www.Cat.Org.au/aprop/
یک بایگانی کامل از مقاله‌های خوب درباره تبلیغات آنارشیستی ( = بی‌سالارانه) در قلمرو اندیشه سیاسی است. سایت دارای 5 بخش است که در بخش نمایه آن می‌توانید به مقاله‌های گوناگونی دست پیدا کنید.
Critiques of Libertarinism
http://word.Std.Com/~mhuben/index.Html
این سایت پیوندهای پرشماری به مقاله‌هایی دارد که در نقد اندیشه‌های آزادی خواهانه نوشته شده‌اند.
“ A Rational Life "
http://perspicuity.Net
پیوند فرد با جامعه از نکته‌های بسیار مهم در اندیشه‌های فلسفی، سیاسی و جامعه‌شناسانه است. در بخشهای این سایت مقاله‌های کوتاه و بلند بسیاری در این زمینه و همچنین بسیاری از مفهومهای سیاسی و اجتماعی از نگاهی فلسفی می‌توانید بیابید. بخشی از سایت مانند یک دانشنامه می‌باشد. پیوندهایی به چند سایت همانند نیز ارائه شده است.
What Is Government?
http://www.Geocities.Cm/humanitie sprog/
نگاهی فلسفی و نظری به مفهوم حکومت موضوع اصلی این سایت است. روی هم رفته 5 بخش دارد. بخش مقاله‌های آن خواندنی می‌باشد.
‍Philosophy and Civil Society
http://www.Civsoc.Com/index.Htm
سنجش و بررسی فلسفی جامعه مدنی در کشورهای لیبرال دموکراسی موضوع اصلی این سایت است. دارنده این سایت یکی از نویسندگانی است که با نگاهی پسا مدرن اندیشه لیبرال دموکراسی را به نقد می‌کشد. یک کتاب و چندین مقاله به قلم او در دسترس کاربران قرار داده شده است.
ON TO RESTORTION !
http://jkalb.Freeshell.Org
این نشان اینترنتی نیز متعلق به ناقدان لیبرال دموکراسی است. نویسندگان مقاله‌های این سابت بازگشت به سنت اندیشه‌های سیاسی یونان، روم و عبرانی را به منزله جایگزین تمامت خواهی و فر‌اگیری اندیشه لیبرال دموکراسی پیشنهاد می‌کنند. به هر رو، خواندن نوشته‌های این سایت در نوع خود جالب است. شماری پیوند نیز به نوشته‌های از این دست ارائه می‌شود.
Liberty and Democracy
http://www.Serendipity.Li/index.Html
نوشته ورق وب اصلی ساختاری روایت‌گونه از ساختار دولت آمریکا بر بنیاد اندیشه‌های سیاسی نگره‌پردازان اندیشه‌های لیبرال دارد. در جای جای درون این سایت پیوند به نوشته‌هایی در سایت‌های دیگر ارائه می‌شود که در تأیید و همراهی با دیدگاه طرح شده می‌باشند. روی هم رفته دیدگاه اصلی نویسندگان مطالب سایت پذیرش لیبرالیسم است (چرا که در اینجا اندیشه‌هایی کسی چون جان استوارت میل ستایش می‌شود)، اما نقدی تند و گزنده بر رفتار سیاست‌بازان و سیاستمداران، بویژه دولتمردان، در آمریکا دارند.
Socilalism
http://www.The–world.Org/socialism/
این سایت متعلق به اندیشه‌های سوسیالیستی است. سایتی بسیار جالب برای آشنایی و مطالعه گرایش‌های گوناگون این اندیشه‌ها همچون مارکسیسم، لنینیسم و ... می‌باشد.
Politicalthought.Com
http://www.Politicalthought.Com
این سایت دارای 4 ستون در ورق وب اصلی خود می‌باشد. ستون نخست (در سمت چپ) به معرفی منبع‌ها و سایت‌های همانند می‌پردازد. سه ستون دیگر نوشته‌های گوناگونی را ارائه می‌کنند که شماری از آنها تحلیلی و پرمایه و شماری نیز تنها خبری و ژورنالیستی هستند. روی هم رفته، نوشته‌های پرشماری در این سایت در دسترس کاربران قرار داده شده است.
The American Political Science Association Online (apsanet)
http://www.apsanet.Org
سرشناس‌ترین انجمن علوم سیاسی در جهان که در کشور آمریکا قرار دارد. این نهاد علمی دارای بیش از 14000 هزار عضو از 70 کشور جهان می‌باشد. این سایت بخش‌های گوناگون و پرمحتوایی دارد که در یک فهرست موضوعی در 5 ردیف آورده شده‌اند.
School of Cooperative Individualism
http://www.cooperativeindividualism.Org
مرکزی پژوهشی که درباره اندیشه فرد‌گرایی مطالعه می‌کند بخش‌های گوناگونی دارد. در ورق وب اصلی، آخرین کتاب‌هایی که در این موضوع نوشته شده‌اند معرفی می‌شوند.
The socialism Web Site
http://home.Vicnet.Net.Au/~dmcm/
این سایت درباره دیدگاههای سوسیالیسم و رویارویی و سنجش آن، بویژه از جنبه اقتصادی با کاپیتالیسم است. چندین بخش دارد. در پایین ورق وب اصلی پیوندهایی به سایت‌های همانند ارائه کرده است.
The Philosophy of Government
http://www.tysknews.Com/index.Htmi
گرچه این سایت دارای فهرست نمی‌باشد، ولی ساختاری بسیار نزدیک به یک سایت راهنما دارد. موضوع اصلی این سایت نگاهی فلسفی به ساختار دولت می‌باشد. دیدگاههای گوناگونی همچون سوسیالیسم، لیبرال دموکراسی و ... را در نوشته‌های معرفی شده در این سایت می‌توانید بیابید.
The Jon Elster Page
http://www.geocities.Com/hmelberg/elster/
این نشانی اینترنتی متعلق به اندیشمند سیاسی جان الستر است. کتاب‌ها، مقاله‌ها و نوشته‌های دیگر درباره او در بخش‌های گوناگون سایت معرفی می‌شوند. بسیاری از این نوشته‌ها به طور کامل در درسترس کاربران قرار دارد.

منبع: سایت / ای رسانه ۱۳۸۵/۰۵/۱۸