موضوع : پژوهش | مقاله

علوم انسانی سقوط یا صعود؟


هرساله جمع کثیری از دانش آموزان در مردادماه پس از آمدن نتایج اولیه کنکور سراسری، اقدام به انتخاب رشته برای دانشگاه می کنند. یکی از موارد مهم دراین راستا، ظرفیت دانشگاه ها و همچنین رشته های دانشگاهی است تا متقاضیان براساس رتبه و نمره کسب کرده در هر رشته و زیرگروه، آنچه می خواهند و امکان انتخاب آن را دارند را برگزینند.
پس از انتشار دفترچه های انتخاب رشته آزمون سراسری امسال، مشخص شد که 13 رشته از زیرمجموعه علوم انسانی از دانشگاهها حذف شده که این حذفیات بیشتر در لیست دانشگاه علامه طباطبایی که یکی از بزرگ ترین دانشگاه ها در حوزه علوم انسانی است، به چشم می خورد. گفتنی است که دانشگاه علامه طباطبایی با 140 رشته آموزشی برای ورودی های کارشناسی سال تحصیلی 90-91 فقط در 6 رشته اعلام ظرفیت کرده است.
حقوق، زبان و ادبیات عربی، زبان و ادبیات فارسی، الهیات و معارف اسلامی (گرایش علوم قرآن و حدیث) مدیریت جهانگردی و مدیریت بیمه اکو رشته هایی هستند که دانشگاه علامه طباطبایی درسال جاری اقدام به پذیرش دانشجوی کارشناسی می کند. شایان ذکر است ظرفیت هرکدام از این رشته ها در دفترچه سازمان سنجش 30 نفر اعلام شده است. یعنی ورودی های جدید کارشناسی دانشگاه علامه طباطبایی فقط 180 نفر هستند.
در ادامه اظهارنظرها و دلایل مربوط به این تصمیم را با هم می خوانیم:
اظهار بی اطلاعی برخی مسئولان
سیدجلال طباطبایی، معاون اجرایی سازمان سنجش اعلام کرده است این سازمان هیچ گونه دخل و تصرفی در افزایش و یا کاهش رشته های دانشگاهی در دفترچه انتخاب رشته کنکور ندارد.
وی افزود: سازمان سنجش در تدوین دفترچه انتخاب رشته آزمون سراسری دخل و تصرفی ندارد و ظرفیت های اعلام شده از سوی دانشگاهها را در این دفترچه اعمال می کند.
«روزنامه نگاری، روابط عمومی، علوم اجتماعی، علوم تربیتی، مدیریت برنامه ریزی آموزشی، آموزش و پرورش کودکان عقب مانده ذهنی، پیش دبستانی و دبستان، فلسفه، علوم اقتصادی، حسابداری و روانشناسی.» 13 رشته زیرمجموعه علوم انسانی هستند که در اقدام غیرمنتظره و بدون اطلاع قبلی به داوطلبان از دفترچه انتخاب رشته آزمون سراسری امسال حذف شده اند.
دکتر حسنی، مدیرکل دفتر گسترش و برنامه ریزی وزارت علوم با بیان اینکه ابعاد حذف این 13 رشته زیر مجموعه علوم انسانی در درجه اول باید برای خود وزارت علوم مشخص شود، اظهارداشت: وزارت علوم درحال بررسی است تا قبل از آغاز زمان انتخاب رشته داوطلبان آزمون سراسری 90، این مشکل را برطرف کند و زمینه اضافه شدن این رشته ها به فهرست کد رشته های انتخابی داوطلبان کنکور امسال فراهم شود.
حذف 13 رشته زیرمجموعه علوم انسانی بدون اطلاع قبلی به داوطلبان اعمال شده و این امر برخی از داوطلبان آزمون سراسری را با سردرگمی روبه رو کرده است.
قدیمی، مدیرکل دفتر پشتیبانی و حمایت آموزش عالی نیز دراین خصوص گفت: ظرفیت پذیرش رشته های دانشگاهی در آزمون سراسری مربوط به دانشگاهها و دفتر گسترش وزارت علوم است و از طریق این دو نهاد مشخص می شود.
وی بیان داشت: در برخی موارد کاهش ظرفیت جذب دانشجو در مقطع کارشناسی به دلیل افزایش جذب دانشجو در تحصیلات تکمیلی است.
علی عباسپور، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز دیروز از انجام مذاکره برای مشخص شدن حذف 13 رشته از زیرمجموعه های علوم انسانی با وزارت علوم خبر داده بود.
وی با بیان اینکه محدودشدن ظرفیت رشته های علوم انسانی باید از قبل به اطلاع دانش آموزان داوطلب در کنکور سراسری می رسید، بیان داشت؛ این درحالی است که مسئله علوم انسانی فقط با حذف رشته های آن حل نمی شود.
رئیس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی نیز از حذف 13 رشته زیر مجموعه علوم انسانی اظهار بی اطلاعی کرده است.

پرونده حذف 13 رشته علوم انسانی در دانشگاه علامه روی میز مجلس
نورالله حیدری، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی درباره حذف 13 رشته علوم انسانی در دانشگاه علامه طباطبایی گفت: این خبر اوایل هفته گذشته مطرح شد و این در شرایطی بود که مجلس شورای اسلامی جلسه علنی نداشت؛ اما با فراگیرشدن این خبر، طی هفته جاری این بحث در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس مطرح خواهدشد.
وی افزود: کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس حتما علت حذف این رشته های علوم انسانی را در دانشگاه علامه طباطبایی جویا خواهدشد.
حیدری با اشاره به اینکه درباره حذف این رشته ها در دانشگاه علامه طباطبایی با کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هماهنگی لازم نشده است، خاطر نشان کرد: اگر ادله وزارت علوم برای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس قانع کننده بود و حذف این 13 رشته علوم انسانی در دفترچه کنکور اطلاع داده شده بود و یا امکان ادامه تحصیل این رشته های حذف شده در دانشگاه های دیگر ممکن باشد، در این مورد چاره جویی می شود.
این نماینده مجلس در ادامه تصریح کرد: باید دلایل مسئولان وزارت علوم را بشنویم تا احیاناً حقی از کسی ضایع نشده و آسیبی به رشته های تحصیلی وارد نشود و اگر تشخیص دهیم که تدبیر آموزش عالی درست بوده، طبیعتاً این موضوع را می پذیریم اما اگر خلاف آن ثابت شود، مسئولان آموزش عالی باید در تصمیم خود تجدید نظر کنند.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در پاسخ به این سؤال که چرا رسانه های غربی به این موضوع دامن می زنند، خاطرنشان کرد: طبیعتاً رسانه های غربی منتظر چنین سوژه هایی هستند تا منافع خود را پیش ببرند، اما مهم تر این است که واقع بینانه این موضوع مورد بررسی قرار گیرد.

13 رشته علوم انسانی دانشگاه علامه حذف نشده است
دکتر سید صدرالدین شریعتی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه هیچ رشته ای از دانشگاه علامه طباطبایی حذف نشده است، گفت: تنها ظرفیت های آموزشی این دانشگاه در راستای سیاست های وزارت علوم به دوره های تحصیلات تکمیلی منتقل شده است.
وی با بیان اینکه دانشگاه در سال جاری 4700 دانشجوی ورودی جدید در مقطع کارشناسی دارد، افزود: تلاش دانشگاه علامه طباطبایی در ایجاد ظرفیت 500 نفری جدید در مقطع کارشناسی است که اگر این افزایش ظرفیت صورت گیرد، در 13 رشته زیرمجموعه علوم انسانی که در حال حاضر اعلام ظرفیت نشده، دانشجو پذیرش می شود.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه حذف 13 رشته زیرمجموعه علوم انسانی این دانشگاه صحت ندارد، تصریح کرد: در صورتی که امکانات لازم نرم افزاری و سخت افزاری برای جذب دانشجویان در دوره کارشناسی این رشته ها فراهم شود، دانشگاه اعلام پذیرش دانشجو می کند.
شریعتی با بیان اینکه تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه علامه طباطبایی در بهمن ماه پذیرش می شوند، افزود: در صورتی که ظرفیت و امکانات لازم در دوره کارشناسی این دانشگاه فراهم شود از بهمن ماه امسال در این 13 رشته پذیرش دانشجو صورت می گیرد.
وی بیان داشت: ظرفیت پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد این دانشگاه در سال جاری از 2500 نفر به 3500 نفر افزایش یافته است.

تشریح مدل دانشگاه علامه طباطبایی در پذیرش کنکوری های 90
همچنین عبدالله شفیع آبادی، معاون آموزش دانشگاه علامه در پاسخ به این سؤال که به چه علت ظرفیت پذیرش دانشجوی کارشناسی این دانشگاه فقط به چند رشته محدود خلاصه می شود، گفت: به دلیل اینکه ظرفیت تحصیلات تکمیلی دانشگاه بر اساس سیاست های آموزش عالی نظام افزایش چشمگیری داشته است و اکثر منابع رشته های علوم انسانی در حال بازنگری است، تصمیم گرفتیم تا در سال تحصیلی 90-91 ظرفیت پذیرش دانشجویان کارشناسی خود را کاهش بدهیم.
معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی در جواب این سؤال که آیا در سال های بعد هم همین رویه را ادامه خواهید داد یا نه؟ گفت: در حال حاضر تصمیمی در این خصوص گرفته نشده و کاهش ظرفیت پذیرش دانشجویان کارشناسی فقط برای سال تحصیلی پیش رو قطعی شده است تا اعضای هیئت علمی دانشگاه بر روی تحصیلات تکمیلی متمرکز شوند.
وی افزود: با توجه به اینکه در سال بعد منابع بازنگری شده رشته های علوم انسانی به طور کامل اعلام خواهد شد، برای ظرفیت ورودی های کارشناسی سال بعد در حال حاضر تصمیم خاصی اتخاذ نشده ولی چشم انداز دانشگاه علامه طباطبایی این است که تمام ظرفیت دانشگاه علامه به سمت تحصیلات تکمیلی برود.

اطلاعیه وزارت علوم درباره پذیرش علامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درپی انتشار اخباری مبنی بر حذف 13 رشته علوم انسانی و طرح نظرات مختلف در این زمینه اطلاعیه ای صادر کرد که در آن آمده است:
1- با توجه به ضرورت ساماندهی آموزش عالی بر اساس نیاز کشور، معاونت آموزشی وزارت علوم در طی دو سال گذشته با اجرای طرح آمایش آموزش عالی ضمن شناسایی وضعیت موجود تعداد دانشجویان در رشته های مختلف، درصدد احصاء نیازهای جامعه با همکاری سایر دستگاه های اجرایی بوده و نتایج اولیه بررسی طرح مذکور جهت گیری هایی را در پیش روی قرار داده است.
2- با توجه به افزایش متقاضیان دوره های کارشناسی ارشد به حدود یک میلیون نفر و نیز متقاضیان دوره های دکتری تخصصی به بیش از 130000 نفر، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دانشگاه های مادر به ویژه در تهران را به سمت افزایش ظرفیت تحصیلات تکمیلی جهت داده و همچنین به افزایش ظرفیت دوره های کارشناسی در دانشگاه های کوچک تر به ویژه در شهرستان ها پرداخته است.
3- دانشگاه ها با توجه به سیاست های کلی، زیرساخت های عمرانی، امکانات و توانایی های آموزشی در خصوص میزان پذیرش در دوره های کارشناسی و تحصیلات تکمیلی، با تصویب شورای دانشکده و دانشگاه نسبت به ثبت ظرفیت از طریق درگاه الکترونیکی سازمان سنجش آموزش کشور اقدام می کنند.
4- براساس اعلام رئیس دانشگاه علامه طباطبایی با توجه به ایجاد 10 رشته جدید در مقطع کارشناسی ارشد و 8 رشته جدید در مقطع دکتری و با احتساب افزایش ظرفیت در رشته های قبلی در مقاطع تحصیلات تکمیلی، در مجموع ظرفیت پذیرش دوره های کارشناسی ارشد این دانشگاه از 2500 نفر به 3500 نفر و ظرفیت پذیرش دوره های دکتری را نیز از 250 نفر به حدود 500 نفر افزایش داده است. به این معنا دانشگاه علامه طباطبایی مجموعا ظرفیت پذیرش دانشجو را 15درصد افزایش داده است.
5- در رابطه با درخواست جدی داوطلبان عزیز در تحصیل در دانشگاه علامه طباطبایی که یکی از دانشگاه های برتر کشور در علوم انسانی است، معاونت آموزشی، سازمان سنجش و دانشگاه علامه طباطبایی درحال بررسی شرایط هستند که بتوانند راه کار مناسبی برای ایجاد ظرفیت جدید فراهم کنند.

تکاپوی ضدانقلاب در واکنش به حذف رشته ها
درپی انتشار خبر حذف چندین رشته علوم انسانی از دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری سال90، تعدادی از رسانه های داخلی و خارجی دست به دست هم داده و با انتقاداتی بی پایه و اساس و با شانتاژهای خبری این موضوع را تبدیل به موضوع اصلی دانشگاه های کشور کردند؛ پیش از این نیز تجربه چنین فضاسازی هایی را در موضوعاتی چون جابه جایی رؤسای دانشگاه ها داشتیم.
معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی در مورد پایین آمدن ظرفیت پذیرش این دانشگاه در مقطع کارشناسی در مقایسه با سال های گذشته با اشاره به سیاست های آموزش عالی درخصوص افزایش ظرفیت دانشگاه ها، از افزایش 15درصدی پذیرش دانشجو در این دانشگاه خبر داد.
پیش از این نیز رهبر انقلاب انتقاد شدیدی نسبت به منابع علوم انسانی و تحصیل دو میلیون دانشجو در این حوزه کرده بود و خواستار بازنگری در منابع علوم انسانی شده بود؛ لذا دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان بزرگ ترین دانشگاه فعال در عرصه علوم انسانی باید سنجیده شده تر در این راستا گام بردارد که تعبیر ما از کم کردن ظرفیت کارشناسی این دانشگاه دقیقا به همین معنی است.
حمیدرضا آیت اللهی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی در تیرماه امسال از بازنگری در رشته های علوم انسانی خبر داد و گفت: 38 رشته در 12 مقوله حقوق، علوم سیاسی، اقتصاد، علوم تربیتی، مدیریت، زبان ادبیات فارسی، زبان ادبیات انگلیسی، تاریخ، فلسفه، روش شناسی، روزنامه نگاری، ارتباطات و علوم اجتماعی مورد بازنگری قرار می گیرند.
با نگاهی به 13 رشته حذف شده از دانشگاه علامه مشاهده می شود که این 13 رشته در میان 38 رشته مورد بازنگری قرار دارند و تا مشخص شدن تکلیف آنها نپذیرفتن دانشجو در آنها کاری عاقلانه است.
یکی از نکاتی که در خصوص این خبر به چشم می خورد، شانتاژهای خبری خبرگزاری ایلنا (خبرگزاری کار ایران) می باشد، به صورتی که این رسانه پیش از همه رسانه ها با معاون آموزشی دانشگاه علامه مصاحبه کرده و با سیاه نمایی نظر دیگر رسانه ها را به سوی این خبر جذب کرد. این درحالی است که حوزه فعالیت های خبرگزاری کار ایران هیچ سنخیتی با فضای دانشگاهی کشور ندارد!
از طرفی دیگر رسانه هایی چون دویچه وله، من و تو، بالاترین، رادیو زمانه، مردمک، جرس، کلمه، بی بی سی فارسی، سحام نیوز، آینده نیوز، رادیو فردا، خبر آنلاین و روزنامه اعتماد این سوژه را دست گرفته و با گرفتن مصاحبه های متعدد سعی در دامن زدن به موضوع و ایجاد تشنج در فضای دانشگاهی کشور داشتند.
برخی از این رسانه ها ضمن ارتباط گرفتن با اساتید دانشگاه علامه اظهار بی اطلاعی آنها را موضوعی عجیب دانسته و بدین وسیله سعی در بی برنامه نشان دادن این اقدام کردند؛ این درحالی است که این حرکت یک کار کاملا غیرحرفه ای خبری است و برای سیاه نمایی کردن در فضای موجود استفاده می شود؛ چه لزومی دارد یک استاد باید در مورد سیاست های کلان دانشگاهی اطلاع دقیقی داشته باشد؟! اگر قرار است کسی درباره این موضوع اطلاع رسانی کند، رئیس دانشگاه و معاون آموزشی دانشگاه است.
خبرسازی های ایلنا شاید در نگاه اول غرض ورزانه نباشد؛ اما اهداف آن زمانی مشخص می شود که سایت مردمک ضمن پیگیری این سوژه خبری؛ در خبر خود به حرف های موسوی در تیرماه سال 89 مبنی بر اینکه: «این حمله ها و انتقادها به علوم انسانی یادآور تجربه حکومت های تمام خواه اروپای شرقی و شوروی سابق (حکومت استالین) است.» اشاره کرد.حرف و نقل های ناشی از این خبر با سخنان رئیس دانشگاه علامه و بیانیه وزارت علوم پایان یافت؛ اما این تجربه را برای مسئولین امر به دنبال داشت که زین پس با اطلاع رسانی درست و به موقع، حتی المقدور از برخی خبرسازی ها و شایعه پراکنی ها جلوگیری کنند.

 

منبع: / روزنامه / کیهان ۱۳۹۰/۵/۲۲

نظر شما