درست یک‌روز پس از آنکه سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره کننده ارشد هسته‌ای کشورمان به پکن رفته بود، باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا هم از کاخ سفید با هو جین‌تائو رهبر چین تماس تلفنی برقرار کرد و از او خواست برای تشدید تحریم علیه ایران همکاری کند.
«پی. جی. کرولی» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا قبل از این تماس تلفنی به خبرنگاران گفته بود که موضوع ایران در نشست ماه جاری در واشنگتن مطرح خواهد شد و اوباما از هوجینتائو مستقیما خواهد خواست اقدامات را تشدید کند.
کاخ سفید هم با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که اوباما در تماس یکساعته خود بر همکاری دو کشور برای اطمینان از اینکه ایران به تعهدات بین المللی‌اش عمل می کند تاکید کرده است.
هر چند برخی منابع خبری از موافقت چین با بررسی موضوع تحریم کشورمان خبر داده‌اند. با این وجود رسانه‌های غربی اذعان دارند طرح تشدید تحریم‌ها علیه ایران به دیوار چین برخورد کرده است و حتی اگر چینی‌ها با تحریم موافقت کنند از تندی قطعنامه احتمالی خواهند کاست و تن به یک قطعنامه تند علیه ایران نخواهند داد.
چین تنها کشور از اعضای گروه 1+5 است که همچنان نسبت به فشارهای علیه کشورمان مقاومت کرده و در صدد راه حلی مسالمت آمیز در این باره است. ولی در این میان واشنگتن با رایزنی‌های فشرده در صدد متقاعد سازی چین برای صدور قطعنامه جدید علیه ایران است.
اینکه پکن با خواسته های آمریکا موافقت کند یا نه باید به رابطه اقتصادی چین با ایران و همچنین میزان تاثیرپذیری از این نوع رابطه جستجو کرد.
درباره اینکه چرا چینی‌ها با تحریم ایران مخالفند، حرف‌های زیادی زده شده از جمله اینکه بعضی‌ها معتقدند وابستگی 11 درصدی به نفت ایران مانع حمایت پکن در تحریم ایران است. طبق گزارشات منتشر شده چین روزانه 408 هزار بشکه نفت از ایران وارد می‌کند و یکی از دریافت‌کنندگان خط لوله گاز موسوم به صلح خواهد بود، اما چین بیش از 3 برابر این مقدار را از عربستان وارد می‌کند. از سوی دیگر تجارت چین با ایران در سال 2009 بالغ بر 27 میلیارد دلار بود؛ ترازی تجاری که تنها یک درصد تجارت خارجی چین را تشکیل می‌دهد.
همچنین پکن به واسطه اهمیت صدور مستقیم حجم قابل ملاحظه‌ای از کالاهای مصرفی خود به ایران و صادرات غیرمستقیم کالا از دیگر کشورها از یک سو و تامین حجم بالایی از نیازهای انرژی از ایران از سوی دیگر برای حفظ مناسبات دوجانبه با تهران اهمیت زیادی قائل است.
این دو موضوع نشان دهنده عمق وابستگی اقتصاد چین و ایران است. البته تنها مناسبات رو به رشد ایران و چین صرفا توجیهاتی از جنس انرژی و اقتصاد نیست چرا که چین و ایران جدای از روابط اقتصادی و بازرگانی روابطی از جنس سیاست و امنیت هم دارند که چین برای آن اهمیتی فراتر از تجارت ارزش قائل است. در واقع چین از نفوذ بیشتر آمریکا در خاورمیانه ناخشنود است بر همین اساس پکن انتظار دارد در حوزه ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی خاورمیانه که قدرت اول اقتصادی است، قدرت اول سیاسی و امنیتی نیز باشد.
این مهم شدن وقتی عملی می شود که هر از چند گاهی با تصمیمات آمریکا محالفت کند و موضوع ایران بهترین فرصت برای چین است. به عبارتی چینی‌ها تلاش می‌کنند از منزوی شدن در مساله هسته‌ای ایران اجتناب کنند و از سوی دیگر قصد دارند تحریم‌ها علیه ایران را تا حد امکان در روند تاخیری قرار دهند تا اهمیت خود را در خاورمیانه دو چندان کنند.

منبع: / خبرگزاری / ایسکانیوز ۱۳۸۹/۰۱/۱۵