آغاز دورانی جدید در روابط چین و ترکیه
دو کشوری که مدتها یکدیگر را نادیده میگرفتند، از امروز دوران جدیدی از همکاریها را آغاز میکنند. در ملاقات سران چین و ترکیه در روز جمعه (۸ اکتبر) در آنکارا بستهای از قراردادهای اقتصادی به امضا میرسد.
ون ژیابائو نخست وزیر چین روز جمعه (۸ اکتبر / ۱۶ مهر) در یک سفر رسمی به ترکیه وارد آنکارا شد. در پی ملاقاتی که وی با رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه داشته است، قراردادهای متعددی به امضای نمایندگان طرفین رسیدهاند.
حجم مبادلات بازرگانی و سرمایهگذاریها میان دو کشور قرار است گسترش یابد. در این سفر رسمی نخست وزیر چین به ترکیه قراردادهایی در زمینهی سرمایهگذاری در حوزههای انرژی، حمل و نقل و فنآوری ارتباطات به امضا خواهند رسید.
مناسبات میان دو کشور در گذشته بارها رو به تیرگی گراییده بود، به ویژه در رابطه با اعتراض ترکیه نسبت به سرکوب اقلیت ترکتبار اویغور در چین. پس از آنکه دولت چین در تابستان ۲۰۰۹ در استان سینکیانگ که منطقهی اسکان اویغورهاست، ناآرامیها را به شکل خونینی سرکوب کرد، رجب طیب اردوغان از «قتلعام قومی» سخن راند.
ربیه قدیر، یک فعال سرشناس حقوق بشر و اویغور تبعیدی در آمریکا، دولت آنکارا را در رابطه با دعوت از ون ژیابائو به ترکیه مورد انتقاد قرار داده است.
انتقاد واشنگتن نسبت به همکاری نظامی چین و ترکیه
جناحهای دیگری نیز هستند که نسبت به نزدیکی میان چین و ترکیه به دیدهی تردید مینگرند. رزمایش مشترک نیروهای هوایی دو کشور در منطقهی هوایی آناتولی در ماه سپتامبر، دولت آمریکا را ناخشنود ساخت، زیرا ترکیه یکی از متحدان پراهمیت ناتو محسوب میشود.
ناخشنودی واشنگتن از این نظر است که ترکیه برای اجرای رزمایشهای نظامی مشترک از اسرائیل دیگر دعوت نمیکند، ولی در عوض به چین روی آورده است.
از سوی دیگر واشنگتن از دولت ترکیه خواسته است به هنگام رزمایش هوایی مشترک با چین جنگندههای مدرن اف۱۶ را آشیانههای خود خارج نکند، تا به چینیها فرصت دستیابی به فنآوری نظامی آمریکا داده نشود.
هرچند که این نخستین رزمایش مشترک هوایی دو کشور است، ولی همکاریهای نظامی میان چین و ترکیه از پیشینه برخوردار است. در سال ۱۹۹۶ چین اعلام آمادگی کرد فنآوری تولید موشکهای کوتاهبرد را در اختیار ترکیه بگذارد.
بر اساس توافقنامهی سال ۱۹۹۹، سربازان چینی و ترکیهای میتوانند متقابلا در دانشکدههای نظامی دو کشور آموزش ببینند.
از آنجا که ترکیه خود را به کشورهای دیگری همچون جمهوری اسلامی ایران نیز نزدیک کرده، این امر میتواند به تنشهای مداوم، به ویژه با واشنگتن دامن بزند.
هدف اصلی ترکیه گسترش روابط اقتصادی است
هدف اصلی رهبری آنکارا از نزدیکی به چین، نه همکاریهای نظامی، بلکه گسترش مناسبات اقتصادی و افزودن بر پهنهی شبکهی شرکای تجاری است.
اگرچه حجم مبادلات بازرگانی میان دو کشور از یک میلیارد دلار در سال ۲۰۰۰ به ۱۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۰۸ رسیده، ولی حجم سرمایهگذاری ترکیه در چین زیر ۱۰۰ میلیون دلار است.
از سوی دیگر ترکیه علاقهای وافر به فنآوری چین در حوزهی انرژی، به ویژه انرژی هستهای دارد.
چین سالانه ۵۰ میلیون جهانگرد به سراسر جهان گسیل میکند که فقط ۹۰ هزار نفر آنها وارد ترکیه میشوند. حال قرار است تمام این تناسبها تغییر کند.
انصراف از واحد پولی دلار در مناسبات تجاری
به گزارش خبرگزاری فرانسه، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه پس از دیدار با همتای چینی خود اظهار داشت که بر اساس توافقی که صورت گرفته است، مناسبات بازرگانی دوجانبه با دو واحد پولی لیر ترکیه و یوآن چین صورت خواهند گرفت.
ترکیه پیش از این یک چنین توافق مشابهی را نیز با روسیه و ایران داشته است.
اردوغان افزود که حجم مبادلات بازرگانی و اقتصادی دو کشور از حدود ۱۷ میلیارد به ۵۰ میلیارد دلار افزایش یافته است.
به دلیل همین گسترش روابط، آنکارا سال ۲۰۱۲ را سال چین در ترکیه اعلام کرده که با برگزاری برنامههای فرهنگی متنوع و جذاب توأم خواهد بود. سال پس از آن نیز پکن سال ترکیه در چین اعلام کرده است.
منبع: / خبرگزاری / دویچه وله
نظر شما