در بین بنگاههای انتشاراتی جهان دونام بین سایر عناوین می درخشد. مؤسسه انتشارات دانشگاه آکسفورد و نشر پنگوئن در زمره مؤسساتی هستند که هر کتابخوانی بی شک نام آنها را شنیده است. انتشارات دانشگاه آکسفورد در بریتانیا و توسط دانشگاه آکسفورد بنا نهاده شد و نشر پنگوئن در آنسوی اقیانوس اطلس، در ایالات متحده سر برآورد.
در سایت اینترنتی دانشگاه آکسفورد، زمان آغاز به کار آکسفورد همزمان با آغاز انقلاب تکنولوژی اطلاعاتی در اواخر قرن 15 ذکر شده است. منظور از فناوری اطلاعاتی در اینجا ظهور اولین ماشین های چاپ ساده است. اولین کتاب منتشره از سوی دانشگاه آکسفورد به سال 1548 باز می گردد. این کتاب تنها دو سال پس ازتاسیس اولین بنگاه انتشاراتی انگلستان توسط کاکستون منتشر شد.
به رغم این شروع زود هنگام صنعت نشر آکسفورد در سالیان بعد رشدی لاک پشت وار و آرام داشت.در این سالهای رکود که حدود یک قرن به طول انجامید تنها تعدادی محدودی کتاب توسط واحد انتشاراتی دانشگاه آکسفورد منتشر شد. موسسه انتشاراتی دانشگاه اکسفورد در سال 1558 و با اخذ مجوز فعالیت انتشاراتی از کمیته استار (که نظارت بر فعالیتهای انتشاراتی را بر عهده داشت) آغاز به کار کرد.
با کسب نظر موافق چارلراول پادشاه انگلستان در همان سالها که با وساطت اسقف اعظم لاود انجام شد دانشگاه آکسفورد اجازه یافت در همه زمینه ها و حیطه ها نسبت به چاپ کتاب اقدام کند. اولین هیأت اعزامی آکسفورد به خارج از انگلستان برای بررسی چگونگی فعالیت این مؤسسه در خارج از خاک برتانیا، در سال 1633 از لندن خارج شد.
در واقع فعالیتهای انتشارات دانشگاه اکسفورد از قرن هفدهم میلادی دامنه ای فراملیتی پیدا کرد. در اواسط قرن هجدهم دانشگاه آکسفورد مجوز چاپ انحصاری نسخه انجیل مورد تأیید شاه جیمز را بدست آورد. انحصار چاپ این انجیل طی دودهه بعد به منبع در آمد پر سودی برای انتشارات دانشگاه آکسفورت تبدیل شد و انتشار این انجیل بود که موجبات گسترش انتشارات دانشگاه آکسفورد و شکل گیری زیر شاخه های این مجموعه را فراهم آورد.
با تمرکز انتشارات آکسفورد بر تولید و عرضه کتاب های فرهنگی و آموزشی با مخاطب عمومی فعالیت این بنگاه در خارج از انگلستان به شدت گسترش پیدا کرد. اولین دفتر خارجی آکسفورد در سال 1896 در ایالات متحده تأسیس شد. این دفتر نمایندگی در ابتدا صرفا برای فروش انجیل های چاپ انگلستان دایر شد، اما در دهه 1920 این شاخه نشر و عرضه کتاب را آغاز کرد.
اولین کتاب غیر داستانی انتشارات دانشگاه آکسفورد در آمریکا "زندگینامه سر ویلیام اوسلر" نام داشت که در سال 1963 برنده جایزه پولیتزر شد. از آن پس شش جایزه پولیتزر دیگر و جوایز متعدد ملی و محلی نیز در زمره افتخارات کسب شده توسط انتشارات آکسفورد شاخه ایالات متحده است. امروز شاخه آمریکای شمالی انتشارات آکسفورد در زمینه تولید و عرضه کتاب پس از واحد مرکزی در رتبه دوم قرار دارد.
انتشارات دانشگاه آکسفورد طی سی سال گذشته تحولات بسیاری به خود دید. نمایندگی‌‏های جدیدی دایر شد که از زلاند نو تا کانادا را در بر گرفت. آکسفورد وارد دنیای چاپ مدرسه و انتشار کتاب های ویژه آموزش زبان انگلیسی شد و دیری نپائید که لغت نامه ها و کتاب های مرجع آکسفورد در تمامی جهان مورد توجه قرار گرفت.
همگام باآکسفورد مؤسسه انتشاراتی پنگوین نیز طی سالیان اخیر به یکی از مهمترین و کار آمد ترین بنگاههای انتشاراتی جهان تبدیل شد.هر چند این مؤسسه قدمتی کمتر از دو سده دارد اما امروز به غول انتشاراتی جهان تبدل شده است. آغاز به کار پنگوئن به سال 1838 باز می گردد. در آنسال جورج پالمرپوتنام و جان ویلی شرکت کوچک انتشار و توزیع کتاب ویلی و پوتنام را در نیویورک دایر کردند.
این همکاری یک دهه به طول انجامید اما در سال 1848 شرکت ویلی و پوتنام منحل شده و به جای آن شرکت پوتنام برادوی سر برآورد. این شرکت با انتشار کتابهای واشنگتن ایروینگ , ادگارآلن پوو , ناتالی هاتوون, ساموئل تیلور و سایر نویسندگان کار خود را آغاز کرد. کمتر از دو دهه بعد این شرکت به پسران پوتنام تغییر نام داد.
سال 1872 جرج پوتنام مؤسس شرکت در گذشت و پسرانش مدیریت این شرکت را بر عهده گرفتند و در سال 1884 تئودور روز ولت جوان, کسی که بعدها رئیس جمهور ایالات متحده شد به شرکت پوتنام پیوست. او در سالهای بعد چند کتاب برای این شرکت نگاشت که همگی با فروش نسبتاً خوبی مواجه شد. "جنگ دریایی 1812" و "غلبه بر غرب" در زمره این کتاب ها بود. پسران پوتنام در سال 1930 در موسسه انتشاراتی منتون و بالچ ادغام شد. تنها 5 سال بعد آلن لین اول جلد از مجموعه ده جلدی کتابهای جلد مقوایی و ارزان قیمت پنگوئن را در لندن منتشر کرد و یکسال بعد شرکت پنگوئن آغاز به کارکرد. این شرکت در اولین سال فعالیت خود سه میلیون جلد کتاب فروخت.
اوایل همان سال شرکت پسران پوتنام با شرکت کوارد مک نان در لندن قرار داد همکاری دو جانبه امضا کرد و بر این اساس کتاب های منتشره همزمان در انگلستان و ایالات متحده عرضه شد. از این پس گروه پنگوئن که ائتلافی از شرکتهای بزرگ انتشاراتی انگلیسی و آمریکایی است آغاز به کار کرد و نسبت به تأسیس زیر مجموعه های جدید اقدام کرد.
انشارت BOOK PUFFIN که از بزرگترین ناشران کتاب های مخصوص کودکان است از بطن پنگوئن زاده شد. در سالهای بعد شعبات پنگوئن در تمامی کشور های اروپایی, استرالیا, هند وآفریقای جنوبی دایر شد. واگذاری شرکت انتشاراتی برکلی هوس در سال 1965 به پسران پوتنام موجب گسترش بیش از بیش فعالیت این شرکت و گروه پنگوئن شد. با مرگ آلن لین از بزرگترین سهام داران پنگوئن در سال 1970 این مجموعه به مالکیت مؤسسه انتشاراتی پیرسون لانگ کن در آمد. در سال 1975 گروه پنگوئن با مؤسسه انتشاراتی وایکینگ آمریکا که ازمعتبر ترین ناشران آمریکای شمالی بود ادغام شد و گروه پنگوین امروز که کماکان از بزرگترین ناشران جهان است، پا به عرصه حیات گذاشت.

منبع: / خبرگزاری / ایلنا ۱۳۸۲/۲/۱۲