پژوهشگر: رسول سعادت
استاد راهنما: دکتر احمد شعبانی
استاد مشاور: دکتر عاصفه عاصمی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان استنادات صورت گرفته از مقالات مجلات پایگاه ISI Web of Science به مجلات پایگاه DOAJ در طول سال های ۲۰۰۸ – ۲۰۰۳ انجام شده است، و در آن میزان استناداتی که مجلات در حوزه های پنج گانه (هنر و علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم پایه، فنی و مهندسی، و علوم بهداشت و پزشکی) در پایگاه DOAJ از پایگاه ISI Web of Science دریافت کرده اند مورد بررسی قرارگرفته، و همچنین معناداری تفاوت بین میزان استنادات صورت گرفته به مجلات پایگاه DOAJ بر حسب حوزه های پنج گانه مذکورتبیین می گردد. در این پژوهش که از روش کتابسنجی و فن تحلیل استنادی بهره جویی شده، داده ها از طریق ابزارCited Reference Search در پایگاه ISI Web of Science گردآوری شده، و استنادات صورت گرفته به هر مجله از طریق همین ابزار مورد شمارش قرارگرفته است، آّنگاه استنادات اختصاص یافته به مجلات به نرم افزار Microsoft Word انتقال یافته و در مرحله بعد تعداد استنادات بر روی برگه های مجزایی بر حسب حوزه ها و موضوعات گوناگون یادداشت گردید. داده های پژوهش با کمک نرم افزار ۱۶ SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، و ابتدا با استفاده از فراوانی، درصد، میانگین، و انحراف معیار، به شرح یافته های پژوهش اقدام گردیده، و برای ترسیم نمودارها از نرم افزار Microsoft Excel ۲۰۰۳ استفاده شده است، سپس با استفاده از آزمون مجذور خی (۲χ) معناداری تفاوت بین میزان استنادات صورت گرفته به مجلات پایگاه DOAJ برحسب حوزه های پنج گانه مذکور مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق نمونه گیری صورت نگرفته و درواقع نمونه همان جامعه و مجلات انگلیسی زبان پایگاه DOAJ        می باشد. در نهایت، با بررسی ۲۹۵۳ عنوان مجله  از بین ۳۷۲۸ عنوان، مشخص شد که در مجموع به ۳۲۱ عنوان مجله (۸۷/۱۰ درصد) استناد شده و تعداد کل استناداتی که به این مجلات اختصاص یافته، ۱۹۰۵۰ استناد با میانگین ۴۵/۶ استناد برای هر مجله و انحراف معیار ۶/۱۳۶۳ می باشد. در این میان، حوزه علوم پایه با ۶۵۷ عنوان مجله و ۱۰۱۱۶ استناد (۱/۵۳ درصد)، حوزه علوم بهداشت و پزشکی با ۶۸۰ عنوان مجله و ۵۹۶۵ استناد (۳۱/۳۱ درصد)، حوزه فنی و مهندسی با ۴۴۳ عنوان مجله و ۱۴۳۶ استناد (۵۴/۷ درصد)، حوزه علوم اجتماعی با ۵۱۹ عنوان مجله و ۸۳۲ استناد (۳۷/۴ درصد)، و حوزه هنر و علوم انسانی با ۶۵۴ عنوان مجله و ۷۰۱ استناد (۶۸/۳ درصد)، به ترتیب به عنوان حوزه های اول تا پنجم از لحاظ میزان استناد شناخته شدند. با توجه به این موارد مشخص شد که میزان گرایش به مجلات دسترسی آزاد در موضوعات حوزه علوم پایه نسبت به مجلات در چهار حوزه دیگر و نیز میزان گرایش به این مجلات در حوزه های علوم پایه و علوم بهداشت و پزشکی در حالت کلی تفاوت چشمگیری با موضوعات حوزه هنر و علوم انسانی و علوم اجتماعی دارد. هر چند مقایسه موضوع به موضوع داخل حوزه ها در مواردی خلاف این امر را نشان داد. از طرفی، نتایج آزمون مجذور خی حاکی از این نکته است که تفاوت معناداری از لحاظ میزان استنادات بین حوزه های پنج گانه مذکور وجود دارد.