مدت زمان داوری و پذیرش مقاله در مجلات علمی یکی از دغدغه‌های اصلی پژوهشگران است. این زمان می‌تواند بسته به نوع مجله، کیفیت مقاله، و فرآیندهای داخلی مجله متفاوت باشد. در ادامه، راهکارها و نکاتی برای آگاهی از مدت زمان داوری و پذیرش مقاله ارائه شده است.

۱. بررسی تاریخ‌های درج‌شده در مقالات قبلی مجله

• بهترین روش برای تخمین مدت زمان داوری و پذیرش مقاله در یک مجله، بررسی مقالات منتشرشده در شماره‌های قبلی آن مجله است.
• اکثر مجلات معتبر، تاریخ‌های زیر را در متن مقالات منتشرشده قید می‌کنند:
  • تاریخ دریافت مقاله (Received Date)
  • تاریخ اصلاح مقاله (Revised Date)
  • تاریخ پذیرش مقاله (Accepted Date)
• با بررسی این تاریخ‌ها، می‌توانید میانگین مدت زمان داوری و پذیرش مقالات در آن مجله را تخمین بزنید.

۲. مراجعه به وب‌سایت رسمی مجله

• بسیاری از مجلات علمی در بخش راهنمای نویسندگان (Author Guidelines) یا سوالات متداول (FAQs)، اطلاعاتی درباره فرآیند داوری و مدت زمان آن ارائه می‌دهند.
• برخی مجلات حتی بازه زمانی مشخصی (مثلاً ۳ تا ۶ ماه) را برای داوری و اعلام نتیجه مشخص می‌کنند.

۳. ارتباط با سردبیر یا دفتر مجله

• اگر اطلاعات دقیقی در وب‌سایت مجله پیدا نکردید، می‌توانید با ارسال یک ایمیل مودبانه به سردبیر یا دفتر مجله، درباره مدت زمان تقریبی داوری سوال کنید.
• نکته: بهتر است این سوال را قبل از ارسال مقاله بپرسید، زیرا ارسال مکرر ایمیل پس از سابمیت مقاله ممکن است تأثیر منفی بر روند داوری بگذارد.

۴. توجه به نوع مجله (Open Access یا Traditional)

• مجلات دسترسی آزاد (Open Access) معمولاً فرآیند داوری سریع‌تری دارند، زیرا برای انتشار مقالات هزینه دریافت می‌کنند و تمایل دارند مقالات بیشتری منتشر کنند.
• مجلات سنتی (Traditional) که رایگان هستند و مقالات را با دقت بیشتری بررسی می‌کنند، معمولاً فرآیند داوری طولانی‌تری دارند.

۵. عوامل مؤثر بر مدت زمان داوری

چند عامل می‌تواند بر مدت زمان داوری و پذیرش مقاله تأثیر بگذارد:

۵.۱. کیفیت مقاله:

• مقالات با کیفیت بالاتر معمولاً سریع‌تر به داوران ارسال می‌شوند و فرآیند داوری کوتاه‌تری دارند.

۵.۲. اعتبار نویسنده:

• نویسندگانی که در ژورنال‌های معتبر سابقه انتشار مقاله دارند یا در داوری مقالات آن ژورنال مشارکت کرده‌اند، ممکن است از اولویت بیشتری برخوردار شوند.

۵.۳. تعداد مقالات در صف داوری:

• اگر مجله با حجم زیادی از مقالات ارسالی مواجه باشد، ممکن است فرآیند داوری طولانی‌تر شود.

۵.۴. انتخاب داوران:

• گاهی اوقات انتخاب داوران مناسب و دریافت پاسخ از آن‌ها زمان‌بر است، به‌ویژه اگر داوران اولیه از داوری مقاله انصراف دهند.

۶. صبر و حوصله در فرآیند داوری

• فرآیند داوری مقالات علمی معمولاً زمان‌بر است و نیازمند صبر و حوصله است.
• ارسال ایمیل‌های مکرر به سردبیر یا دفتر مجله برای پیگیری وضعیت مقاله، نه‌تنها کمکی به تسریع فرآیند نمی‌کند، بلکه ممکن است تأثیر منفی بر روند داوری داشته باشد.

۷. اولویت‌بندی مقالات توسط ادیتورها

• ادیتورهای مجلات معمولاً مقالات با کیفیت بالاتر را در اولویت قرار می‌دهند.
• اگر دو مقاله همزمان به یک مجله ارسال شوند، مقاله‌ای که از نظر علمی قوی‌تر باشد، زودتر به داوران ارسال می‌شود.

۸. استفاده از تجربیات دیگران

• می‌توانید از تجربیات سایر پژوهشگران یا همکارانی که قبلاً مقاله‌ای در آن مجله منتشر کرده‌اند، درباره مدت زمان داوری و پذیرش مقاله اطلاعات کسب کنید.
• همچنین، در برخی وب‌سایت‌ها و انجمن‌های علمی، پژوهشگران تجربیات خود را درباره فرآیند داوری مجلات مختلف به اشتراک می‌گذارند.

۹. ابزارهای آنلاین برای بررسی مدت زمان داوری

• برخی وب‌سایت‌ها و ابزارهای آنلاین وجود دارند که اطلاعاتی درباره مدت زمان داوری مجلات مختلف ارائه می‌دهند.
• یکی از این وب‌سایت‌ها “SciRev” است که پژوهشگران می‌توانند تجربیات خود از فرآیند داوری مجلات مختلف را در آن ثبت کنند.

میانگین مدت زمان داوری در مجلات مختلف

• مجلات معتبر بین‌المللی: معمولاً ۳ تا ۶ ماه برای داوری اولیه زمان می‌برند.
• مجلات داخلی یا منطقه‌ای: ممکن است فرآیند داوری کوتاه‌تری (۱ تا ۳ ماه) داشته باشند.
• مجلات با دسترسی آزاد: معمولاً سریع‌تر هستند و ممکن است در عرض ۱ تا ۲ ماه نتیجه داوری را اعلام کنند.

جمع‌بندی

برای آگاهی از مدت زمان داوری و پذیرش مقاله در یک مجله:

1. تاریخ‌های درج‌شده در مقالات قبلی مجله را بررسی کنید.
2. به وب‌سایت رسمی مجله مراجعه کنید.
3. در صورت نیاز، با سردبیر یا دفتر مجله ارتباط برقرار کنید.
4. از تجربیات دیگر پژوهشگران استفاده کنید.
5. صبور باشید و از ارسال ایمیل‌های مکرر خودداری کنید.

با رعایت این نکات، می‌توانید اطلاعات دقیقی درباره مدت زمان داوری و پذیرش مقاله در مجلات مختلف به دست آورید و فرآیند انتشار مقاله خود را بهتر مدیریت کنید.