موضوع : پژوهش | کتاب

حق حیوان، خطای انسان: درآمدی به فلسفه اخلاق و حقوق حیوانات

کتاب «حق حیوان، خطای انسان» نوشته تام ریگان، فیلسوف اخلاق و یکی از بنیان‌گذاران جنبش حقوق حیوانات، به تازگی توسط نشر کرگدن و با ترجمه بهنام خداپناه منتشر شده است. این کتاب به بررسی جایگاه حقوق حیوانات در فلسفه اخلاق پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه این موضوع می‌تواند زندگی روزمره ما را تحت تأثیر قرار دهد.

آیا حیوانات از حقوق اخلاقی برخوردارند؟

تام ریگان در این اثر به یکی از اساسی‌ترین پرسش‌های فلسفه اخلاق می‌پردازد: آیا حیوانات از حقوق اخلاقی برخوردارند؟ پاسخ به این پرسش، تأثیرات عمیقی بر شیوه زندگی ما دارد:

اگر حیوانات حقوقی نداشته باشند، هیچ‌یک از شیوه‌های بهره‌کشی انسان از آن‌ها، مانند پرورش برای خوراک، استفاده در آزمایشگاه‌ها یا شکار برای پوست، اصولاً خطا نیست.
اما اگر حیوانات حقوقی داشته باشند، تمام این اشکال بهره‌کشی، اصولاً خطا هستند و باید متوقف شوند.

ریگان معتقد است که نظریه اخلاقی که حقوق حیوانات را به رسمیت می‌شناسد، از لحاظ عقلی و اخلاقی رضایت‌بخش‌تر از نظریه‌هایی است که این حقوق را انکار می‌کنند.

تام ریگان: پدر حقوق حیوانات

تام ریگان، فیلسوف اخلاق و استاد دانشگاه کارولینای شمالی، یکی از پیشگامان جنبش حقوق حیوانات در جهان است. او در سال ۱۹۸۳ با انتشار کتاب «دفاع از حقوق حیوانات»، دیدگاه‌های متقاعدکننده‌ای درباره حقوق حیوانات ارائه کرد و در مقابل منتقدان، از جمله در کنگره آمریکا و پارلمان بریتانیا، از مواضع خود دفاع کرد.

ریگان، که در خانواده‌ای از طبقه کارگر در پیتزبورگ بزرگ شده بود، در دهه سوم زندگی خود دچار تحولی درونی شد. او با الهام از کتاب «داستان تجربیات من با راستی» اثر مهاتما گاندی، به این نتیجه رسید که خشونت علیه حیوانات، همانند خشونت علیه انسان‌ها، غیرقابل توجیه است.

تحولی انقلابی در حقوق حیوانات

تام ریگان در گفت‌وگویی که پیش از مرگش انجام داده، به تغییرات عمیق در نگرش جهانی نسبت به حقوق حیوانات اشاره می‌کند:

در دهه ۱۹۷۰، هیچ دانشگاهی در آمریکا مبحثی به نام حقوق حیوانات تدریس نمی‌کرد.
اما امروزه، تقریباً تمام دانشگاه‌ها این موضوع را به‌عنوان یکی از مباحث فلسفه اخلاق بررسی می‌کنند.

این تحول، که از فیلسوفان و متفکران آغاز شد، به تدریج به حوزه‌های دیگری مانند حقوق، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و مطالعات دینی گسترش یافت.

نگاه ریگان به حقوق حیوانات: از باغ‌وحش تا کشتارگاه‌ها

ریگان معتقد بود که باید قفس‌های باغ‌وحش و سیرک‌ها خالی شوند و حیوانات دیگر به‌عنوان کالا یا ابزار مورد استفاده قرار نگیرند. او بر این باور بود که تغییر در نگرش انسان‌ها نسبت به حیوانات، می‌تواند تحولی عمیق در رفتار و اخلاقیات ما ایجاد کند.

چرا این کتاب مهم است؟

کتاب «حق حیوان، خطای انسان» نه‌تنها به پرسش‌های فلسفی درباره حقوق حیوانات پاسخ می‌دهد، بلکه تأثیر این حقوق را بر زندگی روزمره ما بررسی می‌کند. از تغییر در رژیم غذایی گرفته تا انتخاب لباس، این کتاب نشان می‌دهد که چگونه نظریه‌های اخلاقی می‌توانند به عمل تبدیل شوند.