کارشناسی ارشد 1400
پدیدآور: ملیکا کنجدی 
استاد راهنما: جواد امین خندقی 
استاد مشاور: سهند خیرآبادی
موسسه آموزش عالی فردوس، دانشکده هنر

چکیده

در زندگی ما انسان‌ها، شناختِ شخصیتِ افراد یکی از راه‌های برقراری ارتباط با دیگران می‌باشد؛ به همین دلیل هرچه شناختِ بهتری از شخصیتِ خود و دیگران داشته باشیم می‌توانیم ارتباطات بهتری را رقم بزنیم و تاثیر بهتری در زندگی یکدیگر بگذاریم. علم روان‌شناسی در سده‌های اخیر کمک بسیار زیادی در شناخت و بیانِ ویژگی‌های شخصیتی هر فرد داشته است؛ از این رو در پژوهش حاضر با رویکرد روان‌شناسانه و بهره‌گیری از نظریاتِ روان‌شناسِ مطرحی به نام آلفرد آدلر که به مباحثی چون: احساس حقارت، علاقه اجتماعی، سبک زندگی و تلاش برای رسیدن به کمال مطلوب می‌پردازد، به تحلیلِ توصیفیِ شخصیت‌پردازی در سه فیلم از کارگردان شناخته شده ایران، داریوش مهرجویی پرداختیم؛ زیرا هنر سینما یکی از سرگرمی-هایی است که در کنار پُر کردن اوقات فراغت، می‌تواند تجربیاتی را نیز به مخاطبانش بیاموزد. یک فیلم این کمک را به ما می-کند که بتوانیم شخصیتِ یک فرد را از زوایای متفاوتی بررسی کنیم و اطلاعات جزئی‌تری از زندگی او داشته باشیم. هر شخصیتی که در یک فیلم می‌بینیم می‌تواند نمونه بیرونی نیز داشته باشد و ویژگی‌های آن را در خود و یا اطرافیانمان مشاهده کنیم. به همین جهت در این پژوهش از طریق مشاهده، فیش‌برداری و توصیف به تحلیلِ شخصیت‌هایِ سه فیلمِ لیلا، هامون و مهمان مامان پرداخته شد و در نتیجه مشاهده کردیم که فیلم‌های داریوش مهرجویی از شخصیت‌های متفاوتی تشکیل شده است که هر کدام روحیات، افکار و شرایط زندگی گوناگونی دارند و هر شخصیت سبک زندگی متفاوتی را برای خود رقم می‌زند. اکثر شخصیت‌ها در این سه فیلمِ داریوش مهرجویی دارای احساس حقارت هستند و تنها عده‌ای از آنها که از علاقه اجتماعی بالایی برخوردار بودند توانستند در مسیر رشد و پیشرفت قرار گیرند. در هرکدام از این سه فیلم شخصیت‌ها یا از ویژگی‌هایِ شخصیتیِ مشابهی برخوردار بودند و یا مشکلات مشابهی داشتند که هر کدام بتوانند در شرایط یکسانی دست به تصمیم‌گیری بزنند و سرنوشت متفاوتی را برای خود بسازند؛ و در نهایت ویژگی دیگری که در اکثر شخصیت‌هایِ این سه فیلم دیده می‌شود تلاشِ آنها برای رسیدن به خواسته‌هایِ خود است، حتی اگر در نهایت موفق نشوند.