دکتر سید محمود شریعت، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های علمی ایران و پدر علم بهداشت محیط ایران، در سال ۱۳۱۶ در شهر قم متولد شد. او با فعالیت‌های علمی، آموزشی و پژوهشی گسترده خود، نقش مهمی در پایه‌گذاری و توسعه رشته بهداشت محیط در ایران ایفا کرد.

زندگی و خانواده

دکتر شریعت در خانواده‌ای مذهبی و سرشناس در قم به دنیا آمد.

• پدر: مرحوم آیت‌الله سید محمد شریعت، یکی از معتمدین معروف قم، که علاوه بر تحصیلات حوزوی و تدریس، شغل عطاری داشت.
• مادر: از خانواده‌ای مذهبی و دختر امام جمعه قدیم قم بود.

تحصیلات

دکتر شریعت تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در قم به پایان رساند:

• ابتدایی: مدرسه باقریه (گوشه مدرسه فیضیه)
• دبیرستان: دبیرستان حکیم نظامی قم (دیپلم طبیعی)

تحصیلات عالی:

• دانشکده داروسازی دانشگاه تهران (۱۳۳۲):
  او در رشته داروسازی پذیرفته شد و طی ۵ سال این رشته را به پایان رساند، اما به دلیل مشکلات مالی، تخصص دانشگاهی خود را ناتمام گذاشت.
• دکتری تخصصی (Ph.D):
  پس از خدمت سربازی، او به‌عنوان مربی در دانشکده داروسازی مشغول به تدریس شد و سپس برای ادامه تحصیل به دانشکده Tulane آمریکا رفت و موفق به اخذ دکترای تخصصی در بهداشت محیط شد.
• دیپلم فوق دکتری (ارزیابی زیست‌محیطی):
  در سال ۱۳۷۲ از دانشگاه ویلز انگلستان دیپلم فوق دکتری در ارزیابی زیست‌محیطی دریافت کرد.

فعالیت‌های علمی و شغلی

تجربیات شغلی:

• مربی در دانشکده داروسازی، دانشگاه تهران (۱۳۳۹)
• استادیار در دانشکده بهداشت (۱۳۴۵-۱۳۵۲)
• دانشیار دانشکده بهداشت (۱۳۵۲-۱۳۶۳)
• استاد دانشکده بهداشت (۱۳۶۳-۱۳۸۰)

سمت‌های مدیریتی و اجرایی:

• مدیر گروه بهداشت محیط: از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۵
• سرپرست آزمایشگاه‌های بهداشت محیط: از ۱۳۴۵ تا ۱۳۸۰
• مشاور عالی بهداشت محیط: سازمان جهانی بهداشت (۱۴ سال)
• عضو کمیته‌ها و شوراهای تخصصی:
  • کمیته برنامه‌ریزی درسی ستاد انقلاب فرهنگی
  • کمیته ملی بلایای طبیعی
  • کمیته انسان و محیط (یونسکو)
  • بورد تخصصی بهداشت محیط

نقش در توسعه بهداشت محیط در ایران:

• دکتر شریعت پس از بازگشت به ایران، متوجه کمبودهای جدی در حوزه بهداشت محیط شد. او تلاش کرد تا این رشته را در ایران پایه‌گذاری کند.
• در سال ۱۳۶۵، رشته بهداشت محیط از حشره‌شناسی پزشکی جدا شد و به‌صورت یک رشته مستقل در دانشگاه‌ها تدریس شد.
• او همچنین پیشنهاد ایجاد مقطع فوق‌لیسانس در رشته بهداشت محیط را ارائه داد و دروس تکمیلی این رشته را طراحی کرد.

آثار و تألیفات

دکتر شریعت آثار متعددی در زمینه بهداشت محیط و علوم زیستی از خود به یادگار گذاشته است. برخی از مهم‌ترین آثار او عبارتند از:

1. آب‌های مناطق کویری کاشان و آب‌های کردستان
2. انرژی در آسیا و برزیل
3. میکروب و آنتی‌بیوتیک‌ها
4. واژه‌نامه بهداشت

ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی

دکتر شریعت علاوه بر دستاوردهای علمی، به‌عنوان فردی اخلاق‌مدار، متواضع و متعهد شناخته می‌شد. او به آموزش و تربیت دانشجویان اهمیت ویژه‌ای می‌داد و همواره تلاش می‌کرد تا دانش خود را در اختیار نسل‌های آینده قرار دهد.

افتخارات و میراث علمی

• پدر علم بهداشت محیط ایران:
  دکتر شریعت به‌عنوان بنیان‌گذار و توسعه‌دهنده این رشته در ایران شناخته می‌شود.
• مشاور سازمان جهانی بهداشت:
  او به مدت ۱۴ سال به‌عنوان مشاور عالی بهداشت محیط در این سازمان فعالیت کرد.
• تأسیس و گسترش رشته بهداشت محیط:
  تلاش‌های او منجر به ایجاد و توسعه این رشته در دانشگاه‌های ایران شد.

جمع‌بندی

دکتر سید محمود شریعت، با تلاش‌های بی‌وقفه خود در حوزه بهداشت محیط، نقش مهمی در ارتقای سطح سلامت و محیط‌زیست ایران ایفا کرد. او نه تنها به‌عنوان یک دانشمند برجسته، بلکه به‌عنوان یک معلم متعهد و انسان اخلاق‌مدار، الگویی برای نسل‌های آینده محسوب می‌شود.