منبع: سایت مثبت 1

آنچه در این مقاله میخوانید:

در جهان امروزی بیشترین تلاش انسان‌ها پرداختن به دانش و تخصص فنی مورد نیاز برای یافتن، ارزیابی و بکارگیری اطلاعات است. ما در جامعه ای زندگی می‌کنیم که روز به روز بر اطلاعات آن افزوده می‌شود.

ذخیره سازی و اشتراک اطلاعات به وسیله فناوری، قابلیت در دسترس بودن اطلاعات را افزایش داده است.

بنابراین گسترش روز افزون اطلاعات که به موجب آن آلودگی اطلاعات، بشر را در یک سردرگمی عمیق قرارداده است; به همین منظور تنها راه برای رفع سریع چنین مشکلی یادگیری مهارت‌های سواد اطلاعاتی است.

مفهوم سواد اطلاعاتی چیست؟

توانایی دستیابی و ارزیابی و استفاده از اطلاعات منابع گوناگون است.

• فرد باسواد اطلاعاتی کسی است که اطلاعات دقیق و درست مبنای تصمیم گیری درست است;
• نیازبه اطلاعات را تشخیص دهد;
• طراحی سؤالات بر مبنای نیاز اطلاعاتی;
• منابع اطلاعاتی مورد نیاز را به درستی تشخیص دهد;
• اطلاعات را ارزیابی کند;

درمرحله آخر اطلاعات را برای هدف مشخص شده استفاده کند و موجب به وجود آمدن اطلاعات جدیدتری شود.

سواد اطلاعاتی به مهارت‌های فناوری اطلاعات وابسته است. فرد باسواد از نظر فناوری اطلاعات قادر است تا رایانه‌ها، نرم افزارهای کاربردی، پایگاه‌های داده را برای انجام امور گوناگون مربوط به تحصیل، حرفه و کارهای شخصی خود به کار گیرد.

به همین منظور کسانی که مایل هستند تا مهارت‌های سواد اطلاعاتی یاد بگیرند ابتدا باید مهارت‌های تکنولوژیکی مربوطه را کسب کنند.

توجه داشته باشید که سواد اطلاعاتی شامل تولید محتوا، ارتباطات، تجزیه و تحلیل، جستجوی اطلاعات و ارزشیابی آن می‌باشد در صورتی که فناوری اطلاعات به فهم عمیق فناوری و استفاده ماهرانه از آن می‌پردازد. سواد اطلاعاتی شروع کننده و توسعه دهنده یادگیری مادام العمر است از طریق قابلیت‌هایی که فناوری‌ها فراهم آورده اند.

همه چیز درباره سواد اطلاعاتی

استانداردهای سواد اطلاعاتی

مأموریت اصلی مؤسسات آموزش عالی، تربیت یادگیرندگان است.

دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی باید در طول دوره‌ها و دروس دانشگاهی به دانشجویان به عنوان عضوی از جامعه و همچنین شهروندان مطلع بیاموزند که چگونه یاد بگیرند.

سواد اطلاعاتی توان دانشجویان را در ارزیابی، مدیریت و استفاده از اطلاعات افزایش می‌دهد.

فناوری‌های اطلاعاتی نیز به فراگیر کمک می‌کند تا فارغ از محدودیت‌های زمانی و مکانی به یادگیری بپردازد.

برای سنجش میزان سواد اطلاعاتی افراد لازم است تا استانداردهایی تعیین گردد. یکی از استانداردهای تعیین شده برای سنجش سواد اطلاعاتی (استانداردهای قابلیت سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی) است.

استاندارد اول

دانشجو با سواد اطلاعاتی باید بتواند ماهیت و گستره اطلاعات و نیاز اطلاعاتی خود و هم چنین انواع منابع اطلاعاتی را با فرمت های گوناگون مشخص کند.

دانشجو با سواد اطلاعاتی باید هزینه‌ها و فواید حاصل از اطلاعات موردنیاز را در نظر بگیرد.

استاندارد دوم

دانشجو با سواد اطلاعاتی مناسب‌ترین روش‌های جستجو و نظام‌های بازیابی اطلاعات را برای دستیابی به اطلاعات موردنیاز انتخاب می‌کند.

استاندارد سوم

دانشجو با سواد اطلاعاتی، اطلاعات و منابع آن‌ها را به طور نقادانه ارزشیابی می‌کند و اطلاعات انتخاب شده را با نظام ارزشی قبلی خود تلفیق می‌کند.

استاندارد چهارم

استاندارد چهارم از اطلاعات تازه و پیشین برای تولید محصول و یا عملکرد جدیدی استفاده می‌کند.

استاندارد پنجم

دانشجو با سواد اطلاعاتی بسیاری از موارد اخلاقی، قانونی و اقتصادی مربوط به اطلاعات و فناوری اطلاعات را متوجه می‌شود.

سواد اطلاعاتی قدرت دسترسی مؤثر به اطلاعات با ارزش، آگاهی

از چگونگی سازماندهی دانش و اطلاعات، روش‌های مختلف جستجو، توان تشخیص مشکل و بکارگیری کارآمدترین اطلاعات برای رفع آنها است. در دهه ی گذشته سواد اطلاعاتی تبدیل به یک موضوع جهانی شده و اقدامات بسیاری جهت ترویج سواد اطلاعاتی در تمام دنیا از جمله آفریقای جنوبی، چین، استرالیا، آلمان، ایرلند و کانادا انجام شده است. یکی از این فعالیت‌ها ایجاد پایگاه‌ها و وبسایت های متنوعی است که به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

1-پایگاه سواد اطلاعاتی Information litercy

ایــن پایــگاه را دســت اندرکاران ســواد اطلاعاتی انگلســتان طراحــی کرده‌اند که امکاناتــی از قبیــل تمرین حرفه ای ســواد اطلاعاتی، بازاریابی برای ســواد اطلاعاتی، تحقیقات درباره سواد اطلاعاتی، تقسیم بندی موضوعی منابع ســواد اطلاعاتی فراهم شده است.

نشانی پایگاه: www.Informationliteracy.org.uk

2- پایگاه بازار ملی سواد اطلاعاتی

National Marketing for Information literacy

این پایگاه را کتابخانة دانشگاه ایلی نیوز طراحی کرده است که ضمن معرفی انواع وب سایت‌ها، منابع و وبلاگ‌های مربوط به سواد اطلاعاتی، به معرفی افراد مشهور در این حوزه پرداخته و سازمان‌های مربوط را نیز مشخص می‌کند.

نشانی پایگاه: www.Infolit.org

3- آموزش و یادگیری سواد اطلاعاتی در کشور اسکاتلند

در این پایگاه امکاناتی از قبیل آموزش، ارزشیابی، سازماندهی و کارایی ســواد اطلاعاتی وجود دارد.

از جمله نکات جالب توجه در این پایگاه، تقسیم بندی سواد اطلاعاتی برای رده‌های سنی 11 ـ 9،4 ـ 12 و 18 ـ 15 است.

نشانی پایگاه: www.ltscotland.org.uk/informationliteracy

ترویج سواد اطلاعاتی از طریق سواد رسانه ای

امروزه فناوری رسانه‌های جمعی مدرن جامعه را به شدت تغییر داده است. به غیر از تلویزیون، فیلم، رادیو، و رسانه‌های چاپی، متخصصان بازاریابی تولید کننده اطلاعات از شبکه جهانی وب برای انتشار پیام‌های خود به مخاطبان استفاده می‌کنند.

بخش عمده ای از اطلاعات موجود در اینترنت – منبعی که اکثر مردم برای به دست آوردن اطلاعات مورد نیازشان بدان تکیه می کنند-همانند سایر رسانه‌ها، با چالش منبع اعتبار روبرو هستند.

با توجه به نبودن هیچ کنترلی بر روی بی نهایت وب سایتی که به ارائه اطلاعات در اینترنت می‌پردازند نمی‌توان صد در صد به صحت این اطلاعات ایمان کامل داشت. در نتیجه ضروری است که از سواد رسانه ای برای افزایش یادگیری مهارت‌های سواد اطلاعاتی استفاده کرد.

از نظر انجمن ملی آموزش سواد رسانه ای، سواد رسانه ای

به مجموعه ای از توانایی‌های ارتباطی، از جمله توانایی دسترسی، تجزیه و تحلیل، ارزیابی و انتقال اطلاعات در انواع مختلف، از جمله پیام‌های چاپی و غیر چاپی گفته می‌شود.

در واقع، این ویژگی افراد را به متفکران بحرانی و تولید کنندگان خالقی تبدیل خواهد کرد که طیف گسترده ای از پیام‌ها را با استفاده از تصویر، زبان، و صدا منتقل می‌نمایند.

به عبارت دیگر، این امر به کاربرد مهارت‌های سوادآموزی در پیام‌ها و تکنولوژی‌های رسانه ای اشاره دارد.