کارشناسی ارشد 1393
پدیدآور: نسرین شیخ حسن 
استاد راهنما: محمد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ستاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ 
استاد راهنما: مهران‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مهاجر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌
دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا - پژوهشکده فرهنگ و هنر
چکیده

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تاریخ هنر هر کشوری هویت و روح ملی مردمان آن کشور را مشخص می‌کند. مطالعه‌ی تاریخ هنر، ضمن شناخت عمیق آن موجب شناخت نقاط قوت برهه‌های زمانی تأثیر گذار را شده که می‌توانیم با ادغام با خلاقیت فردی، اثر هنری‌ای با هویت ملی خلق کنیم. برای شناخت عمیق‌تر و دقیق‌تر تاریخچه‌ی عکاسی ایران، تاریخچه‌ی عکاسی شهرهایی که ورود عکاسی به آن سریع‌تر بوده، می-بایست مورد بررسی قرار گیرند. به دلیل وجود حرم حضرت معصومه (س) و بودن در مسیرهای راههای ارتباطی مهم در زمان قاجار، بسیاری از عکاسان درباری به شهر قم سفر کرده و از آن عکاسی نموده‌اند. از اینرو قم از شهرهایی بوده که عکاسی به آن سریع‌تر از دیگر شهرها وارد شده است. برای بررسی این تاریخچه‌ی عکاسی می‌بایست این مسائل مورد بررسی قرار گیرند: برای نخستین بار عکاسان فرنگی از این شهر عکاسی نموده یا عکاسان درباری و نیز هر کدام از این عکاسان چه تصویری از این شهر ارائه نموده‌اند؟ مسئله‌ی مهم دیگر این است که مردم قم چه برخوردی با این اختراع کرده و چگونه از آن استفاده نموده‌اند؟ سپس می‌بایست سیر تحول عکاسی در این شهر مورد پژوهش قرار گیرد. از این رو برای پژوهش در تاریخچه‌ی عکاسی این شهر با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و تحقیقات میدانی، عکاسی قاجار و پهلوی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. با جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها مشخص شد که عکاسان درباری ابتدا از این شهر عکاسی نموده‌اند و تغییرات ساختاری و سیاسی و اجتماعی شهر موجب شد مردمی که فرمانبردار حاکم بودند به شهروندی دارای حق و حقوق اجتماعی تبدیل شوند. از این به بعد است که قمیان دارای اعتماد به نفس شده و از خود عکس می‌انداختند. عکاسخانه‌ها روز به روز بیشتر شدند و به مرور زمان عکاسی در ارکان مختلف زندگی مردم وارد شد.