پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1393
موضوع: زمین شناسی
پدیدآور: یاور فیروزهُ 
استاد راهنما: غلامرضا لشکری‌پور 
استاد مشاور: محمد غفوری
دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم
چکیده

رسوبات مارنی در دسته خاک‌ها و سنگ‌های مسئله‌ساز طبقه‌بندی می‌شوند و در هنگام اجرای پروژه‌های عمرانی رفتار‌های مشکل‌آفرینی از خود نشان می‌دهند. شناخت این رفتار مسئله‌ساز و بررسی عوامل تأثیرگذار بر آن در درجة اول بر روند ساخت‌و‌ساز تاثیر مثبت می‌گذارد و پس از آن زمینه‌ای است برای ابداع روش‌های گوناگون جلوگیری از این رفتار مشکل‌آفرین یا کاهش آن. نمونه‌های مورد بررسی از نواحی شرقی، مرکزی و غربی حوضة قم جمع‌آوری شدند و مربوط به سازند قم هستند که از واحد‌های سنگ‌چینه‌ای شاخص دارای رسوبات مارنی در ایران مرکزی است. خاک مارنی مورد بررسی بیشتر از دانه‌هایی در اندازه سیلت تشکیل شده و بر مبنای سیستم طبقه‌بندی ‌ USCS در دستة CL و بر اساس AASHTO در دسته‌هایA-4 و A-6 قرار‌ می‌گیرد؛ این خاک از نظر شیمیایی قلیایی است و مهم‌ترین پارامتر‌های شیمیایی آن مقدار کربنات کلسیم، سولفات، کاتیون‌های کلسیم و سدیم و آنیون کلر آن است. خاک مورد بررسی از نظر پایداری در برابر فرسایش بسیار ضعیف است و دارای پتانسیل تورم، واگرایی و خورندگی است، همچنین برخلاف تصور که رفتار مارن را صرفاً تابعی از مقدار کربنات کلسیم آن می‌دانند‌ پارامتر‌هایی مانند دانه‌بندی، حدود‌‌آتربرگ، مقدار سولفات و یون‌های کلر و سدیم هم تأثیر بسیار بر رفتار مارن می‌گذارد. علاوه بر این، در نمونه‌های مورد بررسی پتانسیل واگرایی با افزایش یون سدیم روند کاهشی داشت که نشان می‌دهد سدیم اگر در ترکیب با کلر باشد نه‌تنها باعث واگرایی نمی‌شود، بلکه پتانسیل واگرایی خاک را کاهش هم می‌دهد.‌