پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1399
پدیدآور: نادیا مهردادیان
استاد راهنما: سجاد موذن
استاد راهنما: رضا رحیم نیا 
استاد مشاور: ملیحه باباخانی
دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، دانشکده معماری و شهرسازی
چکیده

یکی از دغدغه‌های اصلی در فضای معماری و شهرسازی امروز، موضوع حفظ بناهای ارزشمند تاریخی، به عنوان نمادی از هویت شهر است. آسیاب کهک واقع در یکی از محله‌های غربی شهر تهران، نمونه‌ای از این بناهاست که به عنوان شاهدی بر دوره‌ای از زیست تهران قدیم، انعکاسی از یک اثر ارزشمند در بستر تاریخ است. اگرچه امروزه سیر توسعه‌ی شهر تهران و تغییر کاربری‌های اطراف در زمان تقریبی50 سال، موجب متروک و محجور ماندن بنا و خدشه‌دار شدن اصالت و یکپارچگی آن شده و با کاهش کیفیت فضایی و حیات اجتماعی، محیط نامناسبی را به وجود ‌آورده است. این در حالیست که اگر این بنا همچنان حیات اجتماعی و اقتصادی خود را حفظ کند و بستر زندگی افراد در عصر حاضر باشد، ارزشی دو چندان خواهد یافت. به همبن جهت توجه به بنایی وقفی که از اوایل دوره قاجار با یک کاربری منحصر به فرد در محله‌ای امروزی در وضع موجود باقی مانده، طریقه حفاظت و بازگرداندن آن به زندگی و همچنین معرفی و شناساندن آن به مردم، به عنوان مساله اصلی مطرح شده است. هدف از پژوهش ارائه طرحی جدید بر پایه حفاظت و اصالت محوری، در ترکیب با بنای تاریخی و توجه به زمینه شهری موجود و ایجاد یک کل زنده و مطلوب است. این مطالعه‌ با رویکرد کیفی، از نوع کاربردی بوده و داده‌های آن از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی گرد‌آوری شده است. به منظور شناخت و حفظ بنا نیز تاریخ تهران، تاریخ آسیاب‌ها و قنات‌های آن، عکس‌ها و نقشه‌های هوایی تهران قدیم و جدید و همچنین پرونده ثبتی بنا مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. از این رو در جهت برگرداندن زندگی به آسیاب کهک و به طور کلی حفاظت از بنای تاریخی، ایجاد پیوند میان بنا با ساختار شهر، احیا و بازگرداندن زندگی به آن با توجه به انتظارات جامعه و افزودن ساختارهای جدید در زمینه-ی تاریخی، ارائه طراحی میان‌افزا جهت باززنده‌سازی به عنوان بهترین گزینه شناخته شده است. در ارائه طرح با در هم بافتن نو و کهنه، فضا به مکانی مناسب برای زندگی تبدیل شده که هم نشان از گذشته و هم هویت امروز است. با تزریق عملکرد جدید و هماهنگ با بنای مورد نظر نیز از طریق گردشگری زمینه‌های بازدید و رشد اقتصادی فراهم شده است.