پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1393
موضوع: جغرافیا
پدیدآور: حسین سنجری
استاد راهنما: محمود فال‌سلیمان
استاد مشاور: جواد میکانیکی
دانشگاه بیرجند، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
چکیده

کشور ما به دلیل قرارگیری در کمربند خشک عرض‌های جغرافیایی نیمکره شمالی بطور پیوسته از خشکسالی ، خشکی و کم‌آبی رنج می‌برد. هر چند حدود دو سوم از پهنه جغرافیایی کشور در عرصه مناطق خشک واقع شده، ولی در دو دهه اخیر گسترش خشکسالی وکم‌آبی تمام کشور راتحت تأثیر قرار داده است. بطوری که این مسأله از دغدغه‌های مهم سیاستگذاران و برنامه‌ریزان گردیده که، آثارمقابله با آن بوضوح در فصول مختلف برنامه‌های توسعه کشور در دو دهه اخیر مشهود است. تهیه وتنطیم روش‌های مقابله با خشکسالی وکم‌آبی و ‌تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی و اجتماعی آن نیازمند شناخت اثرات خشکسالی‌ها در پهنه‌های متفاوت جغرافیایی است‌. این تحقیق محدوده‌ای از بستر جغرافیایی شرق کشور در استان خراسان جنوبی را به عنوان پایلوت اثر سنجی آثار زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی برفضاهای روستایی را مورد بررسی قرار داده است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی ،از لحاظ روش و ماهیت توصیفی‌-تحلیلی واز لحاظ جمع آوری داده‌ها اسنادی - پیمایشی می‌باشد .جامعه آماری تحقیق را 153روستای بخش شوسف شهرستان نهبندان تشکیل می‌دهند .که از این میان 38روستا به عنوان جامعه نمونه انتخاب ، وکار پرسشگری از 262منتخب در این روستاها صورت گرفته است‌. برای تجزیه وتحلیل داده‌های مورد لزوم از نرم افزار‌های آماری SPSSوEXCEL و جهت پردازش داده‌ها از آزمونTتک نمونه‌ای‌ استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد. خشکسالی‌ در بعد زیست‌محیطی موجب افت وخشکیدن آب‌های سطحی و زیرزمینی، تخریب پوشش گیاهی، ازبین رفتن و افول حیات وحش، افزایش طوفان وگرد وخاک، در بعد اقتصادی کاهش سطح درآمد حاصل از تولید محصولات زراعی و دامی، افزایش نرخ بیکاری،وکاهش تولیدات زراعی و دامی و در بعد اجتماعی افزایش مهاجرت، افزایش فعالیتهای غیرقانونی، فقر و وابستگی بیشتر روستاییان به سازمان‌های حمایتی شده است‌. از این رو برای مقابله با پیامدهای خشکسالی باید روش‌هایی همسو با شرایط منطقه‌ای از ابعاد زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی اتخاذ نمود.