سیستم تولید بهنگام (JIT) یک سیستم مدیریت تولید است که بر اساس تولید و تحویل محصولات و خدمات در زمان نیاز مشتری و بدون اتلاف منابع است. JIT بر بهبود بهره وری، کاهش هزینه ها، بهبود کیفیت و افزایش رضایت مشتری تمرکز دارد.
استقرار سیستم تولید بهنگام در سازمان های صنعتی می تواند مزایای زیادی را به همراه داشته باشد، از جمله:

کاهش هزینه های تولید
بهبود کیفیت محصولات و خدمات
افزایش بهره وری
کاهش اتلاف منابع
افزایش رضایت مشتری

با این حال، استقرار سیستم تولید بهنگام نیز می تواند چالش برانگیز باشد. برخی از موانع استقرار سیستم تولید بهنگام در سازمان های صنعتی عبارتند از:

عدم درک صحیح از مفهوم JIT
عدم وجود حمایت مدیریت ارشد
عدم وجود فرهنگ مناسب در سازمان
عدم وجود زیرساخت های مناسب
عدم وجود نیروی کار ماهر

برای استقرار موفق سیستم تولید بهنگام در سازمان های صنعتی، لازم است که این موانع شناسایی و برطرف شوند. برخی از اقداماتی که می توان برای این منظور انجام داد عبارتند از:

آموزش کارکنان در مورد مفهوم JIT
ایجاد حمایت مدیریت ارشد
ایجاد فرهنگ مناسب در سازمان
ایجاد زیرساخت های مناسب
جذب نیروی کار ماهر

استقرار سیستم تولید بهنگام یک فرآیند تدریجی است که نیاز به زمان و تلاش دارد. سازمان هایی که به طور جدی به دنبال استقرار JIT هستند، باید برای غلبه بر موانع و دستیابی به مزایای این سیستم آماده باشند.
در ادامه، به بررسی برخی از موانع استقرار سیستم تولید بهنگام در سازمان های صنعتی به طور مفصل می پردازیم.
عدم درک صحیح از مفهوم JIT
یکی از مهم ترین موانع استقرار سیستم تولید بهنگام، عدم درک صحیح از مفهوم JIT است. بسیاری از مدیران و کارکنان در سازمان ها، مفهوم JIT را به درستی درک نمی کنند و تصور می کنند که این سیستم صرفاً یک روش برای کاهش موجودی است. در حالی که JIT یک سیستم مدیریتی جامع است که بر بهبود بهره وری، کاهش هزینه ها، بهبود کیفیت و افزایش رضایت مشتری تمرکز دارد.
برای غلبه بر این مانع، لازم است که کارکنان سازمان در مورد مفهوم JIT آموزش ببینند. این آموزش باید توسط کارشناسان خبره در زمینه JIT ارائه شود و باید بر مفاهیم اساسی JIT، مزایای JIT و چالش های استقرار JIT تمرکز داشته باشد.
عدم وجود حمایت مدیریت ارشد
حمایت مدیریت ارشد یکی از عوامل کلیدی موفقیت در استقرار سیستم تولید بهنگام است. اگر مدیریت ارشد از JIT حمایت نکند، کارکنان نیز انگیزه ای برای مشارکت در استقرار این سیستم نخواهند داشت.
برای جلب حمایت مدیریت ارشد، لازم است که مزایای JIT برای سازمان به طور واضح و مستند بیان شود. همچنین، لازم است که یک برنامه اجرایی برای استقرار JIT تهیه شود و این برنامه به تأیید مدیریت ارشد برسد.
عدم وجود فرهنگ مناسب در سازمان
برای استقرار موفق سیستم تولید بهنگام، لازم است که فرهنگ سازمانی مناسب باشد. این فرهنگ باید بر همکاری، مشارکت و بهبود مستمر تمرکز داشته باشد.
اگر فرهنگ سازمانی مناسب نباشد، کارکنان ممکن است با استقرار JIT مقاومت کنند و این امر می تواند روند استقرار را با مشکل مواجه کند.
برای ایجاد فرهنگ مناسب در سازمان، لازم است که از آموزش و ارتباطات استفاده شود. همچنین، لازم است که مدیریت ارشد رفتارهایی را که با فرهنگ JIT سازگار هستند، تشویق کند.
عدم وجود زیرساخت های مناسب
برای استقرار سیستم تولید بهنگام، لازم است که زیرساخت های مناسب وجود داشته باشد. این زیرساخت ها شامل سیستم های اطلاعاتی، تجهیزات و فضای فیزیکی مناسب است.
اگر زیرساخت های مناسب وجود نداشته باشد، استقرار JIT می تواند دشوار یا غیرممکن باشد.
برای ایجاد زیرساخت های مناسب، لازم است که یک برنامه سرمایه گذاری تهیه شود و این برنامه به تأیید مدیریت ارشد برسد.
عدم وجود نیروی کار ماهر
برای استقرار سیستم تولید بهنگام، لازم است که نیروی کار ماهر وجود داشته باشد. این نیرو باید بتواند با روش های جدید تولید و مدیریت آشنا باشد.
اگر نیروی کار ماهر وجود نداشته باشد، استقرار JIT می تواند منجر به کاهش بهره وری و افزایش هزینه ها شود.
برای ایجاد نیروی کار ماهر، لازم است که کارکنان در مورد روش های جدید تولید و مدیریت آموزش ببینند. همچنین، لازم است که از ابزارها و فناوری های مناسب برای آموزش استفاده شود.