یشنهاده کارشناسی ارشد 1396
پدیدآور: رعنا قریب چوبری 
استاد راهنما: دکتر بهمن اکبری
دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد رشت

چکیده

امروزه ناتوانی های یادگیری بزرگ ترین مقوله آموزش ویژه است. بیشتر از نیمی از همه دانش آموزانی که در مدارس عمومی برای دریافت آموزش ویژه شناسایی می شوند به ناتوانی یادگیری مبتلا هستند. کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری، گروه ناهمگونی را شکل می دهند. وجه اشتراکی که در بین همه ی آن ها وجود دارد این است که همه ی آن ها در یادگیری دروس مدرسه مشکل دارند. ناتوانی یادگیری تقریباً همیشه به افت تحصیلی منجر می شود. طبق تعریف انجمن ناتوانی های یادگیری، اختلالات یادگیری آسیب در یک یا چند فرایند روان شناختی لازم برای درک و فهم یا استفاده از زبان، نوشتار یا گفتار است که ممکن است خود را در شکل توانایی ناقص برای گوش دادن، تفکر، تکلم، خواندن، هجی کردن یا انجام محاسبات ریاضی نشان دهد. افراد مبتلا به ناتوانی یادگیری، در نوعی ناکامی تحصیلی و اجتماعی مشترک هستند. آنان آن چه را که دیگران با همان سطح هوشی، به انجام می رسانند، قادر نیستند انجام دهند و برای پیشرفت تحصیلی، به آموزش های ویژه نیاز دارند. کودکان دارای ناتوانیهای یادگیری در مقایسه با کودکان عادی مشکلات رفتاری و اجتماعی هیجانی مختلفی دارند. این مشکلات عبارتند از: سطوح بالای طرد از سوی همسالان و تنهایی، سطوح بالای افسردگی و اضطراب، مشکلات جسمانی بیشتر، سطوح پایین منابع مقابله ای، سطوح پایین خودکارآمدی، و رفتارهای گوشه گیرانه دانش آموزان دارای ناتوانیهای یادگیری زمانی که از سوی همسالان تحت فشار قرار میگیرند، به جای رفتارهای جامعه پسند دست به رفتارهای ضداجتماعی می زنند(ال یاگن،2010). حافظه کاری، فضای کاری ذهنی است که برای دستیابی به جواب در تکالیف شناختی پیچیده به گواه، تنظیم کردن و پردازش فعال اطلاعات می پردازد. به سخن دیگر، حافظه کاری، سیستم فعال و پویایی است که برای اندوختن و دستکاری موقتی اطلاعات و انجام تکالیف شناختی پیچیده مانند یادگیری، استدلال، ادراک و تفکر به کار می رود(لدنی فرد و همکاران،1395). ملتزر(2011) نیز بیان می کند که افراد با ناتوانی یادگیری در کارکردهای اجرایی از جمله سازماندهی، برنامه ریزی، اولویت بندی جزییات متعدد، دسترسی به اطلاعات حافظه کاری، تغییر راهبردها و خود ارزیابی دچار اشکال هستند. پژوهشهای متعددی نشان داده اند افراد مبتلا به ناتوانی های یادگیری در حافظه عملکرد ضعیفی دارند(واتکینز،2010). انعطاف پذیری شناختی به عنوان ویژگی عمده ی شناخت انسان توصیف شده است و به توانایی فرد برای در نظر گرفتن همزمان بازنمایی های متناقضی از یک شیء یا یک رویداد اشاره دارد. به طور کلی، توانایی تغییر آمایه های شناختی به منظور سازگاری با محرکهای در حال تغییر محیطی، عنصر اصلی در تعاریف عملیاتی انعطاف پذیری شناختی است(دنیس و وندروال،2010).امروزه از روش های بسیاری در کمک به کودکان با اختلالات یادگیری و ارتقا توانایی های آن ها بهره برده می‌شود که از جمله این موارد می توان به بازی درمانی اشاره کرد. بازی درمانی یکی از روش های موثر در درمان مشکلات رفتاری و روانی کودکان است. بازی درمانی رفتاری - شناختی که جزء روش های مستقیم بازی درمانی است، تکنیک های سنتی بازی درمانی را با تکنیک های رفتاری - شناختی ترکیب کرده است. به علاوه کازدین(2000) معتقد است که یکی از مهم ترین مزایای بازی درمانی شناختی- رفتاری نسبت به دیگر اشکال باز ی درمانی، این است که اهداف و روش های درمانی کاملاً اختصاصی یافته دارد. چنین رویکردهایی امکان تعیین اهداف درمانی روشن و واضحی را فراهم می سازد و روش های خاص دستیابی به این اهداف را پیش بینی می کند.