دکتر فرزانه معززی خنده روی یزدی

چکیده
مشارکت اجتماعی در کنار دیگر سرمایه‌ها فرایند پیش‌بینی‌شده در برنامه‌ها را تسهیل و امکان تحقق اهداف را فراهم می‌سازد. سنجش مشارکت اجتماعی فی‌نفسه عملی معطوف به ساخت سرمایه اجتماعی بوده است و خانواده بنیادی‌ترین گروه و خاستگاهی که جوانان با آن در ارتباطند در شکل‌گیری سرمایه اجتماعی آنان بسیار حائز اهمیت است. نظریه‌هایی که چارچوب نظری را می‌سازند، تلفیقی از نظریه‌های سرمایه اجتماعی بعد مشارکت اجتماعی بوردیو و نظرات خانواده‌گرایی بود. هدف این تحقیق «تاثیر مشارکت اجتماعی بر خانواده‌گرایی در بین جوانان شهر تهران» با روش پیماییشی و از نوع توصیفی و تبیینی می‌باشد. جامعه آماری کلیه جوانان بالای 18  تا 29 ساله شهر تهران در سال 1397- 1396  می‌باشند. برآورد حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر از پنج نقطه شهر تهران بود. نمونه‌گیری به ‌صورت خوشه ای و تصادفی در پنج نقطه شهر تهران بود. در این تحقیق از دو پرسشنامه خانواده‌گرایی و مشارکت اجتماعی که روایی و پایایی آنها  توسط ضریب الفای کرونباخ 83/0سنجیده شد. به‌منظور تفسیر یافته‌ها از ضرایب رگرسیونی استاندارد شده یعنی بتا استفاده شد و مشارکت اجتماعی با ضریب 194/0 بر خانواده‌گرایی اثر داشت. در نهایت می‌توان نتیجه گرفت رابطه بین متغیر مشارکت اجتماعی و خانواده‌گرایی معنی‌دار مثبت و مستقیم می‌باشد.

Effect of Social participation on Familyism of Youth in Tehran 
Social partnerships, with other funds, facilitate the process envisioned in the programs and enable the goals to be achieved. Measuring social participation in itself has been a practical approach to building social capital, and the family is the most fundamental group and the origin with which young people relate is very important in shaping their social capital. Theories that form the theoretical framework were a combination of theories of social capital after Bourdieu's social participation and theories of familyism . The statistical population includes all young people over 18 to 29 years old in Tehran in the year 1396-97. Estimation of sample size using Cochran formula was 382 out of five points in Tehran. Sampling was clustered and random at five points in Tehran. In this study, two questionnaires of family orientation and social participation, the validity and reliability of which were measured by Cronbach's alpha coefficient of 0/83. In order to explain the interpretations, standardized regression coefficients, such as beta, were used and social participation with a coefficient of 0.44 had an effect on familyism. Finally, it can be concluded that the relationship between the variable of social participation and familyism has a positive and direct meaning.
                
کلمات کلیدی: مشارکت اجتماعی، خانواده¬گرایی، حمایت خانوادگی، افتخار و شرافت خانوادگی، مطیع خانواده بودن
Keywords: Social participation, Family orientation, family support, Family Honor and Honor, Obeying family

مقدمه و بیان مسئله
مشارکت اجتماعی یکی ازموًلفه های سرمایه اجتماعی بشمار می آید در اینجا  به تعریف مفهوم مشارکت اجتماعی پرداخته می شود. «هانتیگتون» و «نلسون » در تعریف خود از مفهوم «مشارکت اجتماعی» با تاکید بر دو رهیافت کلی «منفعت گرایانه» و «جامعه گرایانه » به عنوان دو رویکرد اصلی مشارکت جویی افراد، ضمن توضیح پیرامون رهیافت «جامعه گرایانه» و توجه آن به موضوع «خیر عمومی» بیان می دارند: 
«درمورد مشارکت دو نوع رهیافت کلی وجود دارد. در یک سنت کلی نظری مشارکت در سازمان های اجتماعی یا سیاسی صرفأ وسیله ای برای تحقق اهداف دیگر (معمولا علائق جزئی وفردی) درنظرگرفته می شود، به این معنی که هدف اصلی دستیابی به فایده های اقتصادی یا کسب منزلت بالاتر اجتماعی – اقتصادی یا قدرت (در معنایی ابزارگرایانه ) است. در این سنت نظری بطور کلی (امراقتصادی) تقدم دارد. ایشان بدنبال حداکثر ساختن فایده های مادر و کم کردن زحمات و صدمات می باشند و فعالیت اجتماعی یا سیاسی وسیله ای برای تاًمین نیازها و دستیابی به بهره مندی و رفاه بیشتر مادی است. سنت فکری دوم در بر گیرنده نظریه هایی است که به اصالت عمل اجتماعی و اهمیت امر سیاسی اعتقاد دارند. در این نظریه ها مشارکت در فعالیت اجتماعی و سیاسی، فی النفسه هدف محسوب می شود و از طریق آن توانایی ها و خلاقیت های انسان به عنوان موجودی عقلانی و ارتباط جو فعلیت می یابد. در این نظریه ها مشارکت در سیاست و در فعالیت سازمان های اجتماعی وظیفه شهروند فعال است و نه صرفأ وسیله ای برای تامین نیازها و منافع شخصی یا کسب فایده»(افروغ، 1387: 39).
با توجه به تعریف فوق الذکر، مفهوم مشارکت های اجتماعی را می توان بدین صورت تعریف نمود: کنش جمعی، داوطلبانه، سازمان یافته و هدفمند گروهی از افراد یک جامعه، به منظور کسب «خیر عمومی» از طریق اثر گذاری بر سیاست ها وتصمیم گیری های مدیریتی مجموعه مدیریت حاکم بر جامعه مذکور در اشکال مختلف اجتماعی.
اولین عامل و مهمترین ابزار جامعه پذیری افراد یـک جامعـه، «خـانواده » اسـت، زیـرا اجتماعی شدن افراد از خانواده شروع می‌شود. نـوزاد انسـانی در خـانواده رشـد و نمـو می کند؛ رفتارهای اجتماعی، هنجارها و ارزش ها را می‌آموزد و یاد می‌گیرد که چگونه بـا دیگران تعامل داشته باشد. بنابراین هویت انسانی  در خانواده شکل می گیـرد. حـال اگـر خانوادهای دچار اختلال و نابسامانی باشد و کارکرد و نقش اصـلی خـود یعنـی تربیـت و پرورش را از دست بدهد، فرایند جامعه پذیری  به خوبی انجام نمیشود. در این وضعیت، فردی که وارد عـرصه های مختلف اجتماعی شده است دچار بحـران  هویـت  می‌شود و نمی تواند خود را با ارزش های پذیرفته شده جامعه همنوا و نقش خـود را بـه خـوبی ایفـا کند. بنابراین خانواده یکی از عوامل مؤثر در ساختار هویت یابی جوانان و هدایت رفتـاری آنان است. خانواده به عنوان یک اجتماع طبیعی منشأ اصلی ظهور هنجارهـای اجتمـاعی است. از تزکیب کمیت و کیفیت روابط بین والدین و فرزندان سرمایه اجتماعی خانواده ایجاد می‌شود(شارع پور، 1383: 19).
خانواده‌گرایی  یکی از مهمترین ارزش های وابسته به هر فرهنگی  که به الگویی از سازمان اجتماعی اشاره می کند و به عنوان بخشی از یک نگاه سنتی جامعه است که بر نگرش های وفاداری، اعتماد و همکاری در بین گروه خانواده تاکید می کند. خانواده‌گرایی سازه ای است که ماهیت جمع گرایی  و جهت گیری افراد نسبت به آسایش، وفاق و رفاه اعضای خانواده را نشان می دهد. خانواده‌گرایی به دسته ای از نگرش ها اطلاق می شود که روابط خانواده را برای زندگی شخصی و اجتماعی، رشد احساس وظیفه در بین اعضای خانواده و همچنین این عقیده که بچه داشتن، لازمه ای برای تحقق اجتماعی و فردی است، را مورد تأکید قرار می دهد(کارلسون و همکاران، 1378: 57). طی چند دهه گذشته فرسایش شدیدی در سرمایه اجتماعی  موجود برای جوانان هم در درون خانواده و  هم بیرون آن روی داده است. در خانواده رشد سرمایه انسانی بسیار زیاد شده به طوری که سطح تحصیلات دائماً در حال افزایش است، ولی به موازات رشد سرمایه انسانی، سرمایه اجتماعی که شاخص برجسته آن حضور بزرگسالان در خانه و میزان گفتگو در مورد موضوعات اجتماعی، فرهنگی، علمی، اقتصادی و سیاسی بین والدین و فرزندان است کاهش یافته است. در اجتماع، میزان فرسایش و نابودی سرمایه اجتماعی به مراتب بیشتر بوده است. غیبت پدر از خانواده و اخیراً غیبت مادر از خانواده و ورود او به بازار کار، مترادف با کاهش مشارکت والدین در خانواده بوده است. به علاوه جامعه شدیداً در معرض تهاجم فردگرایی قرار گرفته که براساس آن منافع فردی بر مصالح جمعی تقدم یافته است(شارع پور،17:1383). اگر چه همبستگی و ارتباطات نزدیک منشأ اعتلای اجتماعی است، ولی پیوندها و روابط مستحکم در داخل یک گروه در بعضی موارد باعث کاهش میزان اعتماد اعضای آن گروه به افراد خارج از گروه و کاهش همکاری مؤثر با آنها می‌شود. این گروه ها ممکن است هیچ وقت احساس مسئولیت اجتماعی نداشته باشند(فوکویاما،126:1385).
خانواده حلقه اتصال و انسجام فرهنگ و نظم اجتماعی و در واقع نهادی است که مسؤلیت سامان بخشیدن به سلامت اخلاقی جامعه را بر عهده دارد. غایت عملکرد خانواده پرورش افرادی است که به لحاظ اجتماعی شایسته، به لحاظ روانی متعادل و از نظر رفتاری سازگار باشند. تراکم 35 درصدی جمعیت کشور در گستره سنی 29-15 سال به عنوان جمعیت فعال جامعه یک مزیت نسبی است، اما چنانچه از این فرصت و مزیت به درستی استفاده نشود فرصت ها به تهدیدات جدی تبدیل خواهد شد. بنابراین، سیاستگذاری و برنامه ریزی برای این بخش از جمعیت از مهمترین اولویت ها محسوب می‌شود. در این میان، مشارکت اجتماعی در کنار دیگر سرمایه ها فرایند پیش بینی شده در برنامه ها را تسهیل و امکان تحقق اهداف را فراهم می سازد. می‌توان اذعان داشت که سنجش مشارکت اجتماعی فی‌النفسه عملی معطوف به ساخت سرمایه اجتماعی بوده و می‌تواند به اعضای اجتماع برای بازاندیشی مسائل محلی کمک کند تا تصمیم‌های بهتری برای برنامه‌ریزی بگیرند و انسجام اجتماعی بیشتر ایجاد کنند. همچنین، سنجش مشارکت اجتماعی می‌تواند بخشی از یک فرایند تغییر فرهنگی برای ورود این پدیده در برنامه‌های حکومت و بخش خصوصی باشد. علاوه بر آن، حمایت سیاسی برای سرمایه‌گذاری در سرمایه اجتماعی را سبب خواهد شد تا مبنایی منسجم برای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی گردد. از سوی دیگر هم سنجش مشارکت اجتماعی، رهیافت متفاوتی را برای سنجه‌های معمول کنش فراهم می‌سازد تا اعضای جامعه از تغییرات اجتماع خود آگاه شوند. از این رو مسئله تحقیق این است که مشارکت اجتماعی بر خانواده‌گرایی جوانان چه تاثیری دارد؟
پژوهش حاضر با هدف کلی «تاثیر مشارکت اجتماعی بر خانواده‌گرایی در بین جوانان شهر تهران» انجام گرفت. از ضرورت های این پژوهش رابطه مشارکت اجتماعی با مشکلات اجتماعی است که در حوزه خانواده مطرح است. افزایش مشکلاتی در جامعه همچون سست شدن روابط خانوادگی، ناسازگاری ها وتضاد خانوادگی با مسئله کمبود سرمایه اجتماعی رابطه متقابل دارد. مشارکت اجتماعی در خانواده باعث فراهم آوردن شبکه حمایت برای اعضای خانواده می‌شود. بنابراین اهمیت و ارزش پژوهش حاضر دراین است که، با رویکردی جامعه شناختی، تاثیر مشارکت اجتماعی بر خانواده را در جهت جلوگیری از استهلاک سرمایه اجتماعی و تقویت آن  در جوانان مورد بررسی قرار داده تا بتوانیم راه رسیدن به اهداف کلان در سطح جامعه را، هموار ساخته و بر بسیاری از بحران های اجتماعی فایق آیم.
پیشینه مطالعاتی
نتایج پژوهش امامی و همکاران(1396)، با عنوان، بررسی رابطه سرمایه فرهنگی و خانواده گرایی در بین ساکنان شهر اصفهان، نشان داد که افراد با سرمایه فرهنگی بالاتر به دنبال سبک زندگی انتخابی خود بوده و نوعی فردگرایی در این گونه افراد قابل ملاحظه می باشد و روابط معکوسی بین سرمایه فرهنگی و خانواده گرایی وجود دارد. سفیری و شایسته(1394) در پژوهشی با عنوان، بررسی رابطه سرمایه اجتماعی خانواده با سلامت اجتماعی جوانان، نشان دادند که سلامت اجتماعی به عنوان تلقی افراد از کیفیت رابطه شان با دیگران، همنوعان و اجتماع اطراف تعریف و از شاخص های کیفیت زندگی محسوب می شود. نتایج پژوهش رجبی و عباسپور(1392)، در خصوص بررسی پایایی و روایی نسخه فارسی مقیاس خانواده¬گرایی، به این نتیجه رسیدند که، خانواده¬گرایی به عنوان یکی از مهمترین ارزش های وابسته به فرهنگ و بخشی از نگاه سنتی جامعه که بر نگرش های وفاداری، اعتماد و همکاری در بین گروه خانواده تأکید می نماید. بررسی پایایی و روایی مقیاس خانواده¬گرایی برای استفاده¬های پژوهشی می تواند شروع مناسبی برای ورود این سازه به حوزه فرهنگی جامعه ایران باشد. 
لیتیا شارما (2014)، تحقیقی با عنوان، تأثیر سرمایه خانواده و سرمایه اجتماعی بر کارآفرینی جوانان - مطالعه ایالت اوتاراکند ، هند، را با هدف تفسیرچگونگی سه شکل سرمایه خانوادگی یعنی، سرمایه مالی خانواده، سرمایه انسانی مرد خانواده و سرمایه انسانی خانواده بر قصد انتخاب شغلی دانش آموزان دبیرستان های دانشگاه اوتاراکند هند، انجام داده است. نتایج این تحقیق وجود رابطه مثبت بین خانواده و سرمایه مالی و تحصیلات عالی دانشجویان را نشان می دهد. یافته های این مطالعه بر وجود تأثیر قابل توجهی از شبکه سرمایه اجتماعی دانشجویان در اهداف شغلی آنها، به خصوص در انتخاب کارآفرینی به عنوان یک انتخاب شغلی تأکید دارد. نتایج پژوهش کولینز  و همکاران (2014)، با عنوان «تعارض کار- خانواده مادران و غنی‌سازی: ارتباط با کیفیت فرزند پروری و رابطه زن و شوهر»، نشان دهنده  وجود ارتباط پیش بینی شده بین تعارض کار- خانواده، غنی‌سازی و شاخص‌های کیفیت فرزند پروری و روابط زوجین حمایت بود و وجود رابطه بین این متغیرهای را مورد تأیید قرار می‌داد. 
سلواراجان  و همکاران (2013) پژوهشی با عنوان «حمایت اجتماعی و تعارض کار- خانواده: آزمون مدل اثرات غیر مستقیم» انجام دادند. این پژوهش در بررسی اول، تأثیرات حمایت همسر و حمایت سرپرست را بر تعارض کار- خانواده در دو نمونه بزرگ مورد سنجش قرار داد. در بررسی دوم یک مدل توسعه یافته از حمایت اجتماعی که دربرگیرنده حمایت عمومی و حمایت ویژه کار- خانواده است مورد سنجش قرار گرفت و رابطه غیر مستقیم این دو نوع از حمایت بر تعارض کار- خانواده آزمایش شد. نتایج برای مطالعه اول از دامنه متقابل اثرات غیر مستقیم مدل حمایت می‌کند و نتایج مطالعه دوم دامنه متقابل اثرات غیرمستقیم سیستم‌های حمایت اجتماعی ویژه کار- خانواده را مورد حمایت قرار می‌دهد. راثی و باراث  (2012) در پژوهشی با عنوان «تعارض کار- خانواده و رضایت شغلی و خانوادگی: اثر واسطه ای حمایت اجتماعی درمیان پرسنل پلیس»، به این نتایج دست یافتند که تعارض خانواده- کار و تعارض کار- خانواده با رضایت شغلی و رضایت خانوادگی همبستگی منفی دارد. حمایت اجتماعی همکاران نیز جهت تعدیل کردن رابطه تعارض کار- خانواده و خانواده- کار با رضایت خانوادگی ارتباط دارد.  تازن  و همکاران (2011) در تحقیقی تحت عنوان "نقش جنسیت و تأثیر آن در چشم¬انداز زنان شهر کرجی پاکستان"، نشان دادند که علی رغم اینکه نقش نابرابر جنسیتی پدیده ای ایستا در ساختار های تبلوریافته جامعه تصور می¬شد و معمولا با محدودیت¬های جدی و عدم استقلال مواجه می¬شدند، دستیابی به سطوح بالاتر آموزش و پرورش برای زنان و  مردان به عنوان عامل مهمی برای تغییر تلقی می¬شود. علاوه بر این، رسانه¬های جمعی نقش مثبتی در حمایت از زنان می¬توانند ایفا کنند.
نتایج پژوهش بورک  و همکاران(2010)،  با عنوان، بررسی رابطه فعالیت در شبکه های اجتماعی و سلامت اجتماعی، نشان می دهد که فعالیت در شبکه ها از طریق افزایش سرمی اجتماعی به افزایش سلامت اجتماعی می انجامد. از دیگر تحقیقاتی که در حوزه سرمایه اجتماعی و خانواده گرایی صورت گرفته است می توان به تحقیقات زیر برای مطالعه بیشتر اشاره نمود،( لوسادا  و همکاران ، 2008، شوارتز  2007، بایرون  2005، کاتان ،2002، آرمسترانگ ،2002، نوریس ،2003، اوزبرن ،2003، استون و هیگوز ،2002 و نوریس،2001). 
پیشینه نظری
بوردیو «سرمایه اجتماعی» را حاصل جمع منابع بالقوه و بالفعی می داند که از شبکه های بادوام روابط کم بیش  نهادینه شده افراد بدست می آید. به عبارت ساده تر منابعی که از عضویت در یک گروه حاصل می شود. شبکه‌ای که هر یک از اعضای خود را از پیشتیبانی سرمایه جمعی برخودار می کند و آنان را مستحق اعتبار می‌سازد. این روابط ممکن است فقط در حالت عملی، در مبادلات مادی و یا نمادین وجود داشته باشند، حجم سرمایه مورد تملک  یک فرد به اندازه شبکه پیوندهایی بستگی دارد که او می تواند به طرزی موثر بسیج کند و مضافاً وابسته است به حجم سرمایه (اقتصادی، فرهنگی، یا نمادین) در تصرف کسانی که وی با آنان مرتبط است(بوردیو، 1986: 146-147). به عقیده بوردیو، خانواده گرایی یکی از مهمترین ارزش های وابسته به فرهنگ است که به الگویی از سازمان اجتماعی اشاره می کند و به عنوان بخشی از نگاه جامعه است که بر نگرش های وفاداری، اعتماد و همکاری در بین گروه خانواده تاکید می کند. خانواده گرایی سازه ای است که ماهیت جمع گرایی و جهت گیری افراد نسبت به آسایش، وفاق و رفاه اعضای خانواده را نشان می دهد(رجبی و عباس پور، 1392: 26).
کلمن اولین کسی بود که به بررسی مفهومی سرمایه اجتماعی و عملیاتی کردن آن پرداخت او در تحلیل و تبیین سرمایه اجتماعی به جای توجه به ماهیت و محتوای آن به کارکرد آن توجه کرده است. به اعتقاد کلمن « سرمایه اجتماعی شی واحدی نیست بلکه تنوعی از هستی‌های گوناگونی است که دو ویژگی مشترک دارند: همگی آنها شامل جنبه‌ای از یک ساختار اجتماعی هستند و همگی کنش‌های معین افرادی که در درون این ساختار هستند را تسهیل می‌کنند»(کلمن، 1390: 462). جیمز کلمن، سرمایه اجتماعی را بخشی از ساختار اجتمـاعی مـی دانـد کـه ایـن بعـد از سـاختار اجتماعی شامل تکالیف و انتظارات، مجاری اطلاع رسانی، هنجارها و ضمانت اجراهای کارآمد است(تنهایی و حضرتی،1388: 47-48). رابرت پاتنام عالم سیاسی آمریکایی از دیگر صاحب نظران است که در دهه‌های اخیر در رواج اندیشه سرمایه اجتماعی نقش بسزایی داشته است تا جایی که رویکرد وی ‌در باب سرمایه اجتماعی رویکردی غالب محسوب شده و رویکرد« معیار» نامیده می‌شود. وی مفهوم سرمایه اجتماعی را فراتر از سطح خرد به کار می‌گیرد و به چگونگی کارکرد سرمایه اجتماعی در سطح منطقه‌ای و ملی و نوع تاثیرات سرمایه اجتماعی بر نهادهای دموکراتیک و در نهایت توسعه اقتصادی علاقه‌مند است(توسلی، 1391: 15). از نظر فوکویاما، سرمایه اجتماعی بر پایه ارزش‌ها و هنجارهای مشترک در یک اجتماع و هم‌چنین بر تمایل به جایگزینی منافع شخصی با منافع گسترده‌تر استوار است. ارزش مشترک به بازیگران اجازه می‌دهد که به یکدیگر اعتماد کنند و بر پایه همین اعتماد به فرد امکان می‌دهد تا با دیگران معاشرت کنند و از این طریق به ظهور سرمایه اجتماعی می‌انجامد(نوابخش و فدوی، 1387: 5). 
در این پژوهش به بررسی نظریه های پیرامون خانواده و خانواده گرایی نیز پرداخته شده است. از نظر پارسونز، ایجاد و دوام همبستگی خانوادگی، رابطه عاشقانه بین زن و شوهر است و همسرگزینی آزاد به دور از دخالت‌های خانواده و بر اساس تمایلات احساسی، شرط ضروری برای این نوع رابطه است. بنا به نظر پارسونز، وجود عشق رمانتیک به عنوان عامل اصلی ازدواج، باعث ایجاد محیطی صمیمی و سرشار از عشق و علاقه در رابطه زن و شوهر و والدین و فرزندان خواهد شد و این محیط برای اجتماعی کردن صحیح و مناسب کودکان ضروری است و هم‌چنین در شکوفایی و تکامل استعدادها و علائق بزرگ‌سالان نیز نقش مهمی دارد(اعزازی، 1389: 96). در نظر رنه کونیک، صمیمیت مشخصه ی اساسی و غیر قابل تفکیک خانواده است و همین صفت آن را از سایر گروه های اجتماعی متمایز می سازد چرا که همین صمیمیت است که می تواند شخصیت کودکان را شکل دهد.به زعم کونیک در اثر صنعتی شدن کارکردهای عمده خانواده مانند کارکرد اقتصادی، آموزشی، نگهداری از سالخوردگان وگذران اوقات فراغت به سازمان های دولتی واگذار شده است و خانواده در دوران نوین قادر گشته است که به کارکرد اصلی و اولیه خود یعنی رشد شخصیت اجتماعی فرهنگی کودکان بپردازد(همان: 45).
مدل نظری پژوهش 
مدل تحقیق برگرفته از نظریه سرمایه اجتماعی پیر بوردیو و نظریه خانواده‌گرایی است که قصد دارد روابط میان متغیرهای مستقل و وابسته را به صورت شکل نمایش دهد.

فرضیه اصلی
به نظر می رسد مشارکت اجتماعی بر خانواده‌گرایی جوانان  شهر تهران تاثیر دارد.
روش تحقیق
بر اساس سوالات، اهداف تحقیق و تئوری¬های مورد استفاده، رویکرد روش¬شناختی این تحقیق اثبات¬گرایانه است که به دنبال شناخت و برقراری نظمی در جامعه و روابط اجتماعی است. روش تحقیق پیمایش و ابزار جمع¬آوری اطلاعات (تکنیک تحقیق) پرسشنامه است. به لحاظ معیار زمان، این پژوهش از نوع مقطعی بوده و به لحاظ معیار ژرفایی از نوع پهنانگر است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه جوانان بالای 18  تا 29 ساله شهر تهران در سال 1397- 1396  می باشند. که تعداد آنها برابر آمار اخذ شده از مرکز آمار ایران 1367682  می باشد. در این تحقیق از دو پرسشنامه استفاده می‌شود، اول پرسشنامه خانواده‌گرایی که روایی و پایای آن در تحقیقات دیگر سنجیده شده است و دوم پرسشنامه سرمایه اجتماعی مولفه مشارکت اجتماعی آن که با توجه به نیاز تحقیق حاضر از چندین پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی مولفه مشارکت اجتماعی آن که در تحقیقات دیگر روایی و پایایی آنها سنجیده شده است، پرسشنامه جدید طراحی شد تا روایی و پایایی آن در تحقیق حاضر مورد بررسی قرار گیرد.
روش نمونه گیری در تحقیق حاضر از نوع طبقه ای و احتمالی ساده است. ابتدا از میان 22 گانه شهر تهران 5 منطقه بعنوان طبقه از شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز انتخاب شده و پس از آن در هر منطقه با مراجعه به منازل این دو ناحیه از هر منطقه به شکل تصادفی پرسشنامه ها در میان جوانان18- 29 ساله خانواده ها توزیع می‌شود. . برآورد حجم نمونه برای هر جامعه مذکور بر اساس فرمول کوکران 382 نفر برآورد شد. روش تجزیه و تحلیل داده¬ها به کمک نرم افزار پیشرفته آماری SPSS  و لیزرل انجام گرفت. جهت بررسی فرضیات تحقیق از آزمون تحلیل مسیر و آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.
تعریف نظری مشارکت اجتماعی مفهوم مشارکت های اجتماعی را می توان بدین صورت تعریف نمود:کنش جمعی، داوطلبانه، سازمان یافته وهدفمند گروهی از افراد یک جامعه، به منظور کسب «خیر عمومی » از طریق اثر گذاری بر سیاست ها وتصمیم گیری های مدیریتی مجموعه مدیریت حاکم بر جامعه مذکور دراشکال مختلف اجتماعی.
تعریف عملیاتی مشارکت اجتماعی: تا چه حد داوطلب شرکت درانجام  امور خانه خود هستید؟ چقدر با اعضای خانواده و خویشان و دوستان خود برای تفریح به پارک، کوه یا باغ می روید؟ چقدر با خویشان ودوستان خود رفت و آمد می کنید؟ چقدر به ملاقات بزرگترهای فامیل می روید ؟ چقدر در تصمیم گیری در مسائل خانواده مشارکت دارید؟ چقدر ار قوانینی که خانواده برای گذاشته پیروی می کنید؟ در صورت بروز مشکل در خانواده، همه اعضا باید در حل مشکل مشارکت کنند؟ در انجام کارهایتان چقدر با هم کلاسی هایتان مشورت می کنید؟ در تصمیم گیری هایتان چقدر با هم دانشگاهی ها مشورت می کنید؟ به نظر شما تا چه حد کار گروهی و شراکتی اختیار و آزادی را از انسان می گیرد؟ تا چه میزان به شرکت در گروه های ورزشی دانشگاه علاقه دارید؟
سوالات خانواده‌گرایی 
جدول(1) مولفه¬ها و سوالات مربوطه به هر مولفه
مولفه ها    سوالات مربوط به هر مولفه
حمایت خانوادگی
(ساختاری)    فرزندان باید با حمایت از برادران و خواهران کوچکتر از خود، به پدر و مادرشان کمک کنند، مثلاً در انجام تکالیف به آنها کمک کنند، در مراقبت از آنها به پدر و مادر کمک کنند و غیره
    هر فردی باید در نزدیکی خانه والدینش زندگی کند و به طور مرتب اوقاتی را با آنها سپری کند.
    اگر اعضای خانواده گسترده، مثل عمو، دایی، خاله، عمه به کمک نیاز دارند، هر فردی باید همیشه از آنها حمایت کند، حتی اگر لازم باشد فداکاری بزرگی کند.
    هر فردی باید زمانی که به کمک نیاز دارد، به خانواده¬اش تکیه کند.
    فرزندان باید بدون داشتن چشمداشت از والدین، به اهل خانواده کمک کنند.
    والدین سالخورده و مسن باید با فرزندان و بستگان خود زندگی کنند.
    فرزندان باید تا وقتی که ازدواج نکرده اند، با والدین خود زندگی کنند.
افتخار و شرافت خانوادگی
(نگرشی)    اگر فردی کاری را انجام دهد که باعث بی آبرویی خانواده اش شود، باید احساس شرمندگی کند.
    از هر فردی انتظار میرود که همیشه از آبرو و شرافت خانوادگی خود دفاع کند، بدون توجه به این که چه عواقبی را به دنبال دارد.
    فرزندان کمتر از 18 سال همیشه باید به حرف والدین خود گوش دهند.
مطیع خانواده بودن(رفتاری)    هر فردی باید اوقاتی را که با بستگان و خویشاوندانش می گذراند، ارزشمند بداند.
    حتی اگر والدین و پدربزرگ - مادربزرگ نظرات متفاوتی داشته باشند، باید با احترام زیادی با آنها رفتار شود
    هر فرد باید گاهی اوقات با خانواده و بستگانش فعالیتهایی مثل غذا خوردن، بازی کردن و با هم به جایی رفتن را انجام دهد.
    حتی اگر فرزندان معتقد باشند که والدین شان اشتباه می کنند، باید بدون هیچ سؤالی از والدین خود اطاعت کنند.
    هر فرد باید به خاطر خانواده¬اش آدم خوبی باشد.
    حتی اگر برادران و خواهران بزرگتر نظرات متفاوتی با ما داشته باشند، باید با احترام زیادی با آنها رفتار شود.

یافته¬های تحقیق
با توجه به یافته های پژوهش سیمای پاسخگویان به شرح ذیل است:
توزیع پاسخگویان بر حسب جنسیت 51.6 درصد پاسخگویان مرد و48.4 درصد زن بودند. با توجه به نتایج به دست آمده از سن پاسخگویان؛ بیشترین افراد  پاسخگو (43.7 درصد) در گروه سنی 22-25 سال قرار داشتند و کمترین افراد (19.1 درصد) در گروه سنی26-29 سال قرار داشتند. با توجه به نتایج به دست آمده از میزان تحصیلات بیشترین افراد پاسخگو (62.3 درصد) دارای مدرک کارشناسی و کمترین افراد (3.9 درصد) دارای مدرک زیر دیپلم بودند. با توجه به نتایج به دست آمده از شغل پاسخگویان بیشترین افراد  پاسخگو (53.4 درصد) دانشجو بودند و کمترین افراد (9.9 درصد) دارای سایر مشاغل. با توجه به نتایج به دست آمده از میزان تحصیلات پدر بیشترین افراد  پاسخگو (48.4 درصد) دارای مدرک کارشناسی بودند و کمترین افراد (5.0درصد) دارای مدرک زیر دیپلم. با توجه به نتایج به دست آمده از تحصیلات مادر بیشترین افراد پاسخگو (37.7 درصد) دارای مدرک کارشناسی بودند و کمترین افراد (3.4 درصد) دارای مدرک زیر دیپلم.
بررسی آماره های توصیفی متغیرهای تحقیق
جدول (2) بررسی آماره های توصیفی متغیرهای تحقیق
متغیرها    میانگین    انحراف استاندارد
حمایت خانوادگی    19.394    5.725
افتخار و شرافت خانوادگی    8.797    2.789
مطیع خانواده بودن    16.957    5.119
خانواده‌گرایی    45.442    12.06
مشارکت اجتماعی    31.502    6.796

با توجه به جدول 1-مشاهده می‌شود میانگین حمایت خانوادگی (19.394)، افتخار و شرافت خانوادگی (8.797)،  مطیع خانواده بودن (16.957)، خانواده‌گرایی (45.442)،  مشارکت اجتماعی (31.502)،  می باشد.
آزمون کولموگروف ـ اسمیرنوف به منظور تعیین نرمال بودن یا نبودن توزیع داده‌ها استفاده می‌شود
جدول (3) آزمون کولموگروف ـ اسمیرنوف برای سنجش توزیع داده‌ها
متغیرها    Z    Sig
حمایت خانوادگی    1.099    0.179
افتخار و شرافت خانوادگی    1.215    0.104
مطیع خانواده بودن    1.333    0.057
مشارکت اجتماعی    1.173    0.128
براساس جدول(2-)، برای هر یک از متغیرهای تحقیق مقدار sig به‌دست آمده بیشتر از 0.05 است، به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که توزیع داده‌ها در این پرسشنامه نرمال بوده است و باید از آزمون‌های پارامتریک برای سنجش داده‌ها استفاده کرد.
جدول (4) آزمون همبستگی پیرسون
متغیرها    حمایت خانوادگی    افتخار و شرافت خانوادگی    مطیع خانواده بودن
مشارکت اجتماعی    0.58**    0.592**    0.723**
            

با توجه به جدول مقابل رابطه بین متغیر مشارکت اجتماعی و خانواده‌گرایی در سطح اطمینان 99% معنی دار می باشد. با توجه به مثبت بودن علامت ضریب همبستگی می توان گفت رابطه بین متغیرها مثبت و مستقیم می باشد. مقدار ضریب همبستگی بین متغیرهای مشارکت اجتماعی با حمایت خانوادگی، افتخار و شرافت خانوادگی، مطیع خانواده بودن به ترتیب برابر است با 0.58، 0.592 و 0.723 می باشد. 
بررسی فرضیه تحقیق
در مدل معادلات ساختاری روابط علی بین متغیر وابسته و متغیرهای قابل مشاهده آزمون می‌شوند که اگر شاخص‌های برازندگی مدل تایید شود، از آن می توان برای آزمون فرضیه‌ها در مورد وجود رابطه علی بین متغیرهای موجود استفاده کرد. نمودار (4) مدل نهایی در حالت تخمین را نشان می دهد. 
با توجه به خروجی نرم افزار لیزرل مقدار x^2/df  محاسبه شده‌ برای مدل برابر 83/2 می باشد. همچنین میزان RMSEA برای مدل فرضیه اصلی برابر 071/0 می باشد. همچنین مدل های اندازه گیری در حالت تخمین استاندارد میزان تاثیر هر کدام از متغیرها و یا گویه ها را در توزیع واریانس نمرات متغیر یا عامل اصلی نشان می دهد. جدول 20-4 مقدار کای دو را نشان می دهد.
جدول (4) شاخص کای اسکوئر مدل
کای اسکوئر    درجه آزادی    کای دو/درجه آزادی    سطح معنی دار
18/215    76    83/2    0.000

نمودار (1) تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم مدل نهایی در حالت تخمین استاندارد
ضرایب مثبت نشان دهنده این است که ارتباط بین متغیرها مستقیم می باشد و ضرایب منفی نشان دهنده این است که ارتباط بین متغیرها معکوس است. مشاهده می‌شود میزان تاثیر مشارکت اجتماعی بر خانواده‌گرایی برابر 6/0 می باشد. همان طور که مشاهده می‌شود متغیر مشارکت اجتماعی میزان اثر گذاری بر خانواده‌گرایی عبارتند از :
مشارکت اجتماعی ←  6/0= β

نمودار (2) تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم مدل نهایی در حالت معناداری پارامتر
با توجه به نمودار 2 مشاهده می‌شود مقدار آماره t برای تمام متغیرها خارج از بازه (1.96 ، 1.96-)  است بنابراین  با اطمینان 95% می توان گفت روابط معنی دار هستند. 
برآورد وزن های رگرسیونی استاندارد مدل تحلیل مسیر
جدول 5-برآورد ضرابی رگرسیونی استاندارد شده را نشان می دهد که همان بار عاملی هایی هستند که بر روی مدل یا ضرائب نیز نوشته شده اند. ضرائب استاندارد بیان می کند که به طور مثال یک واحد انحراف استاندارد تغییر در متغیر مشارکت اجتماعی باعث 6/0 انحراف معیار تغییر در متغیر خانواده‌گرایی  می گردد
جدول (5) برآورد ضرایب رگرسیونی استاندارد مدل
تاثیر مستقیم متغیر مستقل بر متغیر وابسته    ضریب اثر
مشارکت اجتماعی ←  خانواده‌گرایی    6/0

ضرائب رگرسیونی براورد شده در جدول 5-نشان دهنده موثر بودن یا نبودن هر مولفه است. در ستون اول مقدار ضریب برآورد شده، سپس خطای استاندارد، آماره t و در نهایت سطح معنی داری گزارش شده است. همان طور که در جدول مشاهده می‌شود، با توجه به اینکه مقدار قدر مطلق t بیشتر از 96/1 بدست آمد و مقدار سطح معنی داری کمتر از 05/0 می باشد، بنابراین ضرائب اثر در سطح اطمینان 95% معنادار بوده است.
جدول (6) برآورد ضرایب رگرسیونی مدل
مسیر    ضریب اثر    خطای انحراف استاندارد    T_Value 
(نسبت بحرانی)    معناداری    نتیجه
مشارکت اجتماعی ←  خانواده‌گرایی    6/0    06/0    86/10    0000/0    تایید

مجذور ضریب همبستگی چندگانه(R^2) متغیر وابسته در مدل معادلات ساختاری
جدول 6-مجذور ضریب همبستگی چندگانه را نشان می دهد. که برای متغیر خانواده‌گرایی در مدل برابر  35/0  می باشد. این بدان معناست که 35% از تغییرات متغیر خانواده‌گرایی توسط متغیر مشارکت اجتماعی تبیین می‌شود .
پاسخ به فرضیه پژوهش
به نظر می رسد مشارکت اجتماعی بر خانواده‌گرایی جوانان شهر تهران تاثیر دارد.
بر طبق نتـایج به دست آمده از ضریب مسـیر 6/0 و آماره t  86/10 که در نمودار 1-4 و 2-4 مشـخص شده است در سطح اطمینان 95 درصد مشارکت اجتماعی بر خانواده‌گرایی جوانان شهر تهران تاثیر دارد زیرا مقدار آماره t خارج از بازه (1.96 ، 1.96) است. با توجه به ضریب مسیر می‌توان گفت که مشارکت اجتماعی بر خانواده‌گرایی اثر مثبت و معنادار دارد، زیرا ضریب مسیر به دست آمده برای این متغیرها مثبت می‌باشد. 
مدل پژوهش

بحث و نتیجه گیری
نتیجه¬ای که از تحقیق گرفته شد، از مهمترین ارزش ها در حوزه خانواده که به موضوع روابط بین اعضای خانواده، احساس تعلق و حمایت عاطفی از اعضای خانواده می پردازد و بر نگرش های وفاداری، اعتماد و همکاری در بین اعضای خانواده تاکید دارد، خانواده¬گرایی است. خانواده گرایی که از مهمترین ارزش های وابسته به هر فرهنگی است، به نگرش های وفاداری، اعتماد و همکاری در بین اعضای خانواده تاکید می¬کند. خانواده¬گرایی می تواند عاملی در ارتباط با احساس امنیت و همچنین اعتماد و کسب هویت خانوادگی فرد محسوب گردد که سلامت روانی افراد را بهبود می بخشد. در واقع خانواده¬گرایی منابع فرهنگی در اختیار فرد قرار می دهد که در آسان سازی شرایط دشوار زندگی و کاهش تاثیرات منفی وضعیت اجتماعی و اقتصادی بسیار موثر است. پیکره خانواده بر احساس تعلق نسبت به آن بنا شده است، احساسی که افراد را وادار می کند تنها منافع خود را در نظر نگیرند بلکه منافع جمعی را ملاک عمل قرار دهند و در شرایط گوناگون علاوه بر منافع فردی خود به مصالح کلی خانواده نیز نظر داشته باشند، در این حالت افراد در تمامی فعالیت های یکدیگر سهیم می شوند و این نوع فعالیت ها نقش مهمی در استحکام و بقای خانواده دارد. در این پژوهش نشان داده شد که خانواده¬گرایی در بین جوانان شهر تهران همچنان از اهمیت بالایی برخوردار است. جوانان به حمایت¬های اجتماعی خانواده نیازمند هستند. جوانان به اعضای خانواده خود بیشتر از سایرین اعتماد می¬کنند و جوانان مشتاق این هستند که در امور مربوط به خانواده مشارکت نموده و در تصمیم-گیری¬های خانواده اظهار نظر نمایند. همان طور که نتایج تحقیق نشان می¬دهد مشارکت اجتماعی بر خانواده¬گرایی و ابعاد آن شامل نگرشی، رفتاری و ساختاری تاثیر مثبت و مستقیم دارد میزان تاثیر مشارکت اجتماعی بر خانواده‌گرایی برابر 0.66 بوده است.
فقیهی فرهمند و همکاران(1390) پژوهشی برای بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی با امنیت خانواده تحقیقی انجام دادند. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که تمامی ابعاد سرمایه اجتماعی باسلامت اجتماعی رابطه معناداری دارند. شباهت هر دو تحقیق در آن است که سرمایه اجتماعی و مشارکت اجتماعی آن با موضوع خانواده سنجیده شده است و سرمایه اجتماعی با موضوع خانواده در رابطه است و بر آن تاثیر می¬گذارد. کاشانی(1396) در پژوهشی با عنوان نقش خانواده و روابط خویشی بر سلامت اجتماعی جوانان به نتایجی مشابه با نتایج پژوهش حاضر دست یافته است. از شباهت های هر دو تحقیق می¬توان گفت که داشتن روابط گرم و صمیمی در میان اعضای خانواده سبب ارتقاء همبستگی، مشارکت، پذیرش، شکوفایی و انطباق اجتماعی جوانان می‌شود که همگی اینها جزو سرمایه اجتماعی محسوب می شوند. در این نتیجه گیری هر دو تحقیق همسو هستند.
در جمع¬بندی پایانی می¬توان گفت جوانان شهر تهران همچنان خانواده را به عنوان یک امر جدی اجتماعی تلقی نموده که برای حفظ و بقای آن باید تلاش نمود. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می‌دهد که سرمایه اجتماعی جوانان در خانواده پائین‌ رو به متوسط است. در ابعاد و مؤلفه‌ها هم در مشارکت؛ انسجام و اعتماد اجتماعی ضعیف‌تر و اما در حمایت اجتماعی قوی‌تر است. با توجه به وضعیت سرمایه اجتماعی جوانان در خانواده و پویا بودن آن به ویژه در تفاوت‌هایی که میان ابعاد مختلف وجود داشته، می‌توان در جهت تقویت پیامدهای مثبت آن گام برداشت، از یک‌ سو جهت‌گیری‌های سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها را معطوف به ابعاد ضعیف‌تر نمود و از سویی دیگر پیوند میان عناصر سنتی – حمایت اجتماعی – و  خانواده‌گرایی در ابعاد ساختاری، نگرشی و رفتاری ایجاد کرد. این مهم با تلاش‌هایی در راستای تقویت پنداشت‌ها و نگرش‌های مثبت نسبت به وضعیت موجود و آینده جامعه و ایجاد فرصت‌ها و بسترهای جدید با بسط جامعه مدنی در قالب برنامه‌های جامع میسر خواهد شد. در مجموع به منظور تقویت مشارکت اجتماعی جوانان، سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ضروری بنظر می‌رسد. 
پیشنهاد می¬گردد با توجه به نتایج فرضیه تحقیق در رابطه با مشارکت اجتماعی بر خانواده‌گرایی جوانان موارد زیر مورد توجه خاص قرار گیرند:
    هر کسی به تناسب پایگاه و جایگاهش در نظام خانواده از حقوق و وظایفی برخورداراست. اعضای خانواده به ویژه جوانان باید نسبت به نقش ها و وظایف مورد انتظار، کاملاً جامعه پذیر و اجتماعی شده باشند. اگر آنها آگاهی لازم و وقوف از نقش ها نداشته باشند، در مقام عمل پاسخگو نبوده و در نتیجه مشارکت شکل نمی‏گیرد. 
    عدم اعتماد کافی و گاهی بی اعتمادی و بدبینی، میزان مشارکت اعضای خانواده را به شدت کاهش می‏دهد.
    برای ایجاد مشارکت بین اعضای خانواده ایجاد نظام فرهنگی مناسب ضروری است. بدین سبب باید نظام فرهنگی موجود را به نظام فرهنگی مطلوب و آرمانی نزدیک کرد.

منابع
اعتمادی فرد، سید مهدی.(1392). بررسی جامعه شناسانه اعتماد سیاسی –اجتماعی دانشجویان در ایران(با تأکید بر تحلیل ثانویه چند پیمایش ملی، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره ششم، شماره 3: 54-27.
اعزازی، شهلا.(1389). جامعه شناسی خانواده با تاکید بر نقش ساختار وکارکرد خانواده در دوران معاصر، چاپ هفتم، تهران: روشنگران.
افروغ، عماد (۱۳87). خرده فرهنگ¬ها، مشارکت و وفاق اجتماعی. فصلنامه نقد و نظر، 2 (7 و 8)، 157-171. 
امامی، پریرخ؛ هاشیمیان فر، سید علی؛ حقیقتیان، منصور. (1396). بررسی رابطه سرمایه فرهنگی و خانواده گرایی در بین ساکنان شهر اصفهان، فصلنامه علمی پژوهشی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، سال یازدهم، شماره دوم: 184-165.
تنهایی، حسین ابوالحسن؛ حضرتی صومعه، زهرا. (1388). بررسی نظری پژوهش های سرمایه اجتماعی در جامعه ایران،فصلنامه علم رفتاری پاییز 1388 , دوره  1 , شماره  1 : 52-29.
توسلی، غلامعباس. (1391). نظریه‌های جامعه شناسی، چاپ هیجدهم، تهران: سمت.
رجبی، غلامرضا؛ عباس پور، ذبیح الله. (1392). بررسی پایایی و روایی نسخه فارسی مقیاس خانواده گرایی. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، شماره 14، سال چهارم، زمستان 1392: 41 – 26.
سفیری، خدیجه؛ شایسته، سولماز. (1394). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی خانواده با سلامت اجتماعی جوانان، فصلنامه مطالعات اجتماعی، شماره 11: 56-42.
شارع پور، محمود. (1383). ابعاد و کارکردهای سرمایه اجتماعی و پیامدهای حاصل از فرسایش آن، انجمن جامعه شناسی ایران.
شیانی، ملیحه؛ موسوی، میر طاهر؛ مدنی قهفرخی، سعید. (1388). سرمایه اجتماعی جوانان در ایران، مجله جامعه شناسی ایران، مقاله 3، دوره 10، شماره 3: 84-57.
فقهی فرهمند، ناصر؛ زنجانی، سعید. (1390). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی با امنیت خانواده، مجله مطالعات جامعه شناسی، شماره 10 : 112-99.
فوکویاما، فرانسیس (1385). پایان نظم (بررسی سرمایه اجتماعی و حفظ آن). (غلام‌عباس توسلی، مترجم) تهران: حکایت قلم نوین.
کاشانی، طاهره. (1396). نقش خانواده و روابط خویشی بر سلامت اجتماعی جوانان، پژوهش های معنوی.
کاکاوند، اکرم. (1388). بررسی عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی جوانان با تاکید بر نقش خانواده،  فصلنامه علمی و پژوهشی جامعه شناسی تاریخی ، دوره  1 - شماره  2 : 113-89.
کلمن، جیمز. (1390). بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه منوچهر صبوری، چاپ سوم، تهران: نشر نی.
کارلسون، جان، اسپری، لن، ولویس، جودیث (1378)، خانواده درمانی (شکوه نوابی‌نژاد، مترجم). تهران، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات خانواده انجمن اولیا و مربیان.
نوابخش، مهرداد؛ فدوی، جمیله. (1387). بررسی ابعاد سرمایة اجتماعی و نقش آن در توسعة شهری، پژوهشنامة علوم اجتماعی، شمارة 3: 47-25.
Armstrong, D. (2002), “Pathways into and out of crime: Risk resilience and diversity, Economic and Social Research Council. www. Shef. Ac. Uk/Pathways-into –and out-Crime.
Bourdiea,P.(1986),"The Forms of Capital,in J.G.Richardson (ed),Hand book of Theory and Research for the Sociology of Education,New York,London,Green wood press.
Burke, Moire, Marlow, Cameron, and Lento, Thomas. )2010(. Social Network Activity and Social Well- Being. Springer, 101: 44-89.
Byron, W. & Ete. (2005). "Family violence across the life span", California: Terry Hendrix.p:25.
Catan, L. (2002), “Youth, citizenship, Social Chang”, Economic and Social Research Council, www.TSA.Uk.com/YCSC/Index. html.
Collins, R.; & S. Coltrane; (2014). Work-Family Conflict - Mother's Family and Enrichment: Relationship to Parenting Quality and Couple Relationship, Sociology of marriage and the family; Nelson-Hill.
Lalit Sharma.(2014). Impact of family capital & social capital on youth entrepreneurship – a study of Uttarakhand state, India, Sharma Journal of Global Entrepreneurship Research:2-18.
Losada, A., Knight, B. G., Márquez-González, M., Montorio, I., Etxeberría, I., & Peñacoba, C. (2008). Confirmatory factor analysis of the familism scale in a sample of dementia caregivers. Aging and Mental Health, 12(4), 504-508.
Norris, P(2001) Making Democracies work : Social and civic Engagement in 47 Societies Est/Eureresco Conference on Social Capital.Exter university Septenber 15-20.
Norris, P(2003) A Transutlautic divide? Socisl Capital  in United State and Europe  with J.paris Keynote at the Europen Social Survey Launch Conference Brussels,November 25-26.
Osburn,I(2003)Social Capital:A rural Perspective , yoyth studies Australia.
Rathi, P. T., & Barath, E. M. (2012) Work-Family Conflict and Job Satisfaction and Family: The Intermediate Effect of Social Support among Police Personnel. Psychological Bulletin, 116387-411.
Schwartz, C, &, Shthj, RMB. (2007) the application of family-orientation among ethnic groups. Child Abuse & Neglect. 28(1): 167-80.
Selvarajan, T.T. Cloninger, P.A. & Singh, B. (2013) "Social Support and Work– Family Conflict: A Test of an Indirect Effects Model", Journal of Vocational Behavior, 83: 486-499.
Stone, W. & Hughes, J. (2002) “ Measuring Social Capital: Towards a standardized approach”, Australian Institute of family studies, paper presented at the AESI Conference, Wollongong, Australia [online] www. aes.asn.au.
Taezan, E. J. (2011). The Role of Gender and its Influence on Women's Perspective in Karaj, Pakistan. Neuroscience and Behavioral Reviews, 30376-389.