جامعه شناسی خانواده یکی از حوزه های مغفول در جامعه شناسی ایران است که بی شک نیاز به تحقیق و توجه بیشتری دارد. خانواده از محورهای اساسی در جامعه است که به تامین نیازهای مختلف آدمی کمک می کند. محبت، عاطفه، تجربه، آموزش، دینداری، اجتماعی کردن و جامعه پذیری، آشنایی و نهادینه کردن قانون و اخلاق و هنجارها و ارزشها و... همه از طریق خانواده است و از سوی دیگر نقش نهادها و سازمانها و هنجارهای اجتماعی در خانواده و خانواده دوستی و استحکام خانواده نیز امری مهم است.
در ایران ما علیرغم تاثیر فراوانی که خانواده می تواند در تربیت و جامعه پذیری فرد و در واقع اصلاح و پیشرفت همه جانبه جامعه داشته باشد و با وجود این که خانواده، دین، سنت و جامعه ارتباط عمیق و پیچیده و تو در تویی با یکدیگر دارند، بعضا مسئله خانواده از دید محققین اجتماعی غافل مانده است؛. تجربه و تحقیقات اجتماعی ثابت کرده است که تربیت غلط در خانواده، خانواده نامستحکم، خانواده طلاق و... در انواع ناهنجاری های اجتماعی نقش مستقیم و بسزایی دارد.
امروز که در حال بازگشت به خانه بودم، در پیاده رو دو مادر را دیدم که دست کودکان خردسالشان را گرفته بودند و می رفتند، یکی از بچه ها خیلی گریه می کرد و نق می زد و دیگری ساکت بود... مادر بچه ای که ساکت بود به آن مادر گفت: یک خورده دعواش کن یا یک کتکی بهش بزن تا ساکت بشه! (معلوم شد چرا دیگری ساکت است!!) اما مادر اولی گفت: اینقدر زدمش ولی ساکت نمی شه! اینقدر با مشت تو کله اش کوبیدم ولی حالیش نمیشه!! دیگه مادر اولی اینجا دلش سوخت و گفت: حالا تو کله اش نزن!.......... این یک جور تربیت کردن!
چند روز قبل بچه ای را دیدم که با پدر و مادرش سوار تاکسی شدند و بچه داشت گریه می کرد، وقتی پدر خواست برود، زار و داد و بیداد بچه بلند شد! بالاخره پدر مجبور شد و سوار شود و به راننده گفت: من را یک کم جلوتر پیاده کن. این بچه خیلی به من عادت کرده! ما را از کار و زندگی انداخته! وقتی تاکسی نگهداشت و پدر می خواست پیاده شود، باز گریه بچه بلند شد و مادر به دروغ گفت: بابات می خواد برات پفک بخره و بالاخره با وجود گریه شدید بچه، پدر پیاده شد و مسیر را برگشت..... این هم یک طرز دیگر تربیت (لوس) کردن!
یک خانواده دیگر هم می شناسم که مذهبی بودند و آنقدر در مورد فرزندشان سختگیری می کردند که حق کار کردن با آلات موسیقی و گوش کردن به نوار و... را نداشت و نماز جماعت و دعایش ترک نمی شد! و امروز روزی نیست که نماز بخواند و البته مشروب خوردن و... از سوی او ترک نمی شود! و چه سخت است تحمل اینها برای آن خانواده و پدر سخت گیر! و چه جالب نشان از تربیت غلط و نتیجه گیری منفی دارد!
القصه، به نظر می رسد علیرغم این که در عصر مدرن و در جوامع مدرن، تاثیر و کارکردهای خانواده کمتر از قبل شده اما هنوز هم یکی از مهم ترین نهادهای اجتماعی است که در حیات شخصی و اجتماعی هرکس در هرجا و هر زمان نقش حیاتی دارد و می تواند داشته باشد. سالهاست که برخی از فروپاشی خانواده دم می زنند همانطور که از اضمحلال دین دم زده اند و هیچ یک نه تنها محقق نشده، گرچه اعتبار آن در بسیاری از جوامع غربی افزون شده است. با این وجود در ایران کتابهایی هم در باره جامعه شناسی خانواده منتشر شده، اما به نظر می رسد فعالیت محققین اجتماعی در این زمینه آن گونه که باید نیست و بررسی آثار مثبت و منفی خانواده در جامعه پذیری های ما و انحرافات اجتماعی از امور فراموش شده می باشد.

منبع:  سایت  باشگاه اندیشه ۱۳۸۷/۰۱/۱۹به نقل از: http://khodayeman.blogfa.comصفحه اینترنتی مرتبطhttp://khodayeman.blogfa.com/post-178.aspxنویسنده : سید علی ناظم زاده