همراه با شبکه، همگام با شور تشکلهاى غیر دولتى زنان(1)
سابقه تأسیس «NGO» و یا همان سازمان غیر دولتى به طور رسمى در ایران زیاد نیست هر چند فعالیتهاى مردمى به صورت سنتى در جهت رفع نیازهاى دیگران در زمینههاى مختلف سابقه دیرینهاى در کشور دارد.
سازمان غیر دولتى حرکتى خودجوش و داوطلبانه است که با رویکردى ارزشى و انساندوستانه و موضوعاتى متنوع با هدف خدمت به جامعه شکل مىگیرد و غیر حکومتى، غیر اقتصادى و غیر سیاسى بودن از ویژگىهاى بارز آن است. البته غیر حکومتى بودن به معناى ضد حکومتى بودن نیست. غیر سیاسى بودن نیز بدین معناست که تشکل مانند احزاب، رفتار سیاسى نداشته باشد. غیر اقتصادى بودن هم به این مفهوم است که اگر تشکلى غیر دولتى سوددهى داشته باشد، آن سود به خزانه تشکل واریز مىشود تا صرف خدمات و فعالیتهاى عامالمنفعه گردد.
شبکه چیست؟
با این حساب تشکل غیر دولتى تنها بر مبناى ازخودگذشتگى و حسّ خدمت افرادى شکل مىگیرد که خواهان خدمترسانى به جامعه و ساماندهى آن هستند. شبکه ارتباطى سازمانهاى زنان که توسط جمعى از زنان نخبه و مدیر اداره مىشود، شامل گروهى از همین سازمانهاست که با مدیریت زنان و یا با موضوعات مربوط به زنان به منظور اهداف و فعالیتهاى مشترک گرد هم آمدهاند تا خلأ توزیع و پخش اطلاعات را پر کنند و با تعامل با دیگر سازمانها باعث رشد سازمان غیر دولتى زنان شوند.
آمار نشان از آن دارد که تا سال 83 در کل، 6914 سازمان غیر دولتى زنان در کشور تأسیس شده است که مجوز فعالیتهاى خود را از وزارت کشور (استاندارىها، فرماندارىها)، نیروى انتظامى، سازمان ملى جوانان، سازمان بهزیستى، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکى، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى و سازمان حفاظت محیط زیست دریافت کردهاند. زمینه فعالیت این سازمانها هم به ترتیب فراوانى، مالى و قرضالحسنه، نیکوکارى و خیریه، فرهنگى، حمایتى، آموزشى، محیط زیست، بهداشت و درمان، علمى و پژوهشى، مذهبى، توانبخشى، اجتماعى، آسیبدیدگان اجتماعى، هنرى، ورزشى، گردشگرى، ادبى و... بوده که بیشتر آنها حوزه فعالیتشان در شهرستان محل تأسیس و سپس استان، و بعد سطح ملى و بینالمللى است.
قابل ذکر است عمدهترین منبع تأمین هزینه این سازمانها نیز کمکهاى مردمى و سازمانهاى غیر دولتى، فروش کالا، انجام خدمات، حق عضویت اعضا، و در نهایت برخى کمکهاى دولتى و کمکهاى سازمانهاى بینالمللى است.
قابل توجه است که برخى از این تشکلها داراى کتاب، گاهنامه، فصلنامه، ماهنامه، هفتهنامه و یا روزنامه هستند؛ همان طور که خود شبکه ارتباطى نیز داراى ماهنامهاى با عنوان «سبا» است که تا پایان سال گذشته هیجده شماره از آن چاپ شده بود.
از 6914 سازمان غیر دولتى زنان در کشور، حدود 400 تشکل عضو شبکه اطلاعاتى هستند که بهمن ماه سال 1384 پس از کسب مجوز رسمى شبکه، به عنوان شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان، در کیش گرد هم آمده و با انتخاب شوراى مرکزى و بازرسان به شبکه رسمیت دادند.
هر چند قبلاً شبکه در سال 74 با عنوان تعاونى و با مدیریتى متفاوت تأسیس شده بود. در حال حاضر علاوه بر شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان، شبکهاى دیگر نیز متشکل از برخى تشکلها وجود دارد. بعضى از تشکلها نیز در هر دو شبکه عضو مىباشند.
با این حال اولین مجمع سالانه شبکه با حضور اعضاى شوراى مرکزى و حدود 300 عضو شبکه و حضور سه خانم در مقام معاون وزیر، مشاوران زن وزرا، معاونین و مشاورین زن استاندارىها، مدیر کل امور بانوان شهردارى تهران، برخى اعضاى شوراى اسلامى شهر تهران و مشهد و خانم «لاله افتخارى» نماینده تهران در مجلس شوراى اسلامى و دیگر میهمانان شبکه در سالن تالار نور شهر مشهد برگزار شد.
خانم دکتر «شهلا حبیبى» رئیس شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان که با تلاش بسیار سعى در بهتر برگزار شدن اجلاس داشت، هدف از برگزارى این اجلاس را تحقق اساسنامه شبکه و ماندگارى و رسمیت بخشیدن به شبکه ارتباطى در قالب قانون دانست.
وى تدوین برنامه جامعى براى شبکه را در دستور کار خود قرار داده است که برخى از آنها در اجلاس جامه عمل به خود گرفت.
خانم «محترم جمالى» رئیس ستاد برگزارى اجلاس نیز در خصوص اهداف برگزارى مجمع عمومى اعلام کرد تنظیم نهایى سیاستهاى کلان و برنامه جامع فعالیتهاى اعضاى شبکه، همچنین اعلام کلیات نحوه شکلگیرى شبکه اشتغال و کارآفرینى و نیز انتخابات شبکه استان خراسان به همراه ارائه گزارش فعالیتهاى انجام شده، متناسب با مجمع عمومى سالانه و راهاندازى شبکههاى خیریههاى بانوان کشور از جمله برنامههاى نشست است.
سیاستهاى شبکه تصویب شد
در اولین مجمع سالانه شبکه پس از اینکه اعضاى شبکه از عملکرد شوراى مرکزى در سال گذشته مطلع شدند، رئوس سیاستهاى فعالیت ده ساله و راهکارهاى سه ساله شبکه توسط اعضا تصویب شد.
دفاع از کرامت انسانى زن و جایگاه محورى وى در خانواده بر مبناى تعالیم اسلامى؛ افزایش نقش زنان در صحنههاى مختلف اجتماعى، سیاسى، فرهنگى و اقتصادى؛ ارتقاى آگاهى و دانش زنان جامعه و افزایش قابلیتها و توانایىهاى آنان؛ تحقق عدالت جنسیتى و ایجاد فرصتهاى برابر و ارتقاى شاخصهایى از قبیل آموزش، سلامت، تأمین غذا، اشتغال، افزایش درآمد و مبارزه با فساد؛ تقویت نهاد خانواده و افزایش توجه به نقش سازنده زنان در خانواده و جامعه؛ فراهم آوردن محیط مناسب رشد فکرى و علمى زنان؛ ارتقاى کیفیت زندگى، افزایش سلامت و تأمین اجتماعى زنان؛ از جمله اهداف بلندمدت ده ساله شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان است که با تحقق این اهداف انتظار مىرود زنان جامعه نقش و جایگاه واقعى خود را در عرصههاى مختلف اجتماعى با توجه به تعالیم اسلام و فرهنگ ایرانى به دست آورند.
اما جهت تدوین برنامه سه ساله شبکه بر اساس روش علمى، مراحل زیر تا به حال انجام شده است: شناخت وضعیت موجود سازمانهاى عضو شبکه با استفاده از گزارش ملى سازمانهاى غیر دولتى زنان؛ بررسى برنامههاى سوم و چهارم توسعه کشور در جهت شناخت ظرفیتها و قابلیتهاى برنامههاى مذکور؛ استخراج چشمانداز و اهداف شبکه بر اساس اهداف اساسنامه شبکه و برنامههاى دولت و سازمانهاى بینالمللى؛ اخذ نظر در خصوص فرصتها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف شبکه جهت تحقق اهداف استخراج شده در قالب پرسشنامه؛ تدوین سیاستهاى سه ساله شبکه بر اساس نظرات جمعآورى شده، ارائه سیاستهاى تدوین شده اولیه به کمیته کارشناسى و اصلاح و ویرایش سیاستها بر اساس نظر کمیته.
همچنین چهار مرحله دیگر نیز در دستور کار شبکه است که هنوز کاملاً عملى نشدهاند. تصویب سیاستهاى مورد تأیید کمیته که در مجمع عمومى اعضاى شبکه مورد بررسى قرار گرفت؛ اخذ نظر در خصوص راهکارهاى اجرایى تحقق سیاستهاى سه ساله از کلیه اعضا در قالب پرسشنامه؛ تدوین راهکارهاى اجرایى برنامه بر اساس نظرات اعضا و کمیته کارشناسى؛ و ابلاغ راهکارهاى نهایى به کلیه اعضا جهت اجرا.
در این اجلاس پس از تشکیل چهار کمیته، اعضاى شبکه در قالب این کمیتهها با ارائه حداقل سه راهکار اجرایى مشخص و روشن، که قابل اجرا توسط شبکه و سازمانهاى عضو باشد، سیاستهاى مربوطه را اصلاح و تصویب کردند.
«کمیته اصلاح ساختار و تشکیلات» سیاستهاى اولیه زیر را بررسى و اصلاح کردند.
سیاست (1): شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان مکلف است با همکارى سازمانهاى عضو در چارچوب اهداف اساسنامه خود اصول مشترک سازمانهاى غیر دولتى زنان را تدوین و ابلاغ کند. این اصول باید منجر به تقویت ارتباط بین سازمانهاى عضو گردد.
سیاست (2): به منظور جلب مشارکت هر چه بیشتر زنان جامعه جهت عضویت و فعالیت در سازمانهاى غیر دولتى، شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان با همکارى سازمانهاى عضو موظف است نسبت به توسعه ارتباط مستمر با آحاد زنان جامعه اقدام کند.
سیاست (3): در راستاى سازماندهى و بهبود ساختار ارتباطى بین شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان و سازمانهاى عضو، شبکه ارتباطى موظف است با بهرهگیرى از دانش روز مدیریتى اقدام به اصلاح ساختار سازمانى شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان کند. بدین منظور یکى از طبقهبندهاى زیر مورد توجه مىباشد: منطقهاى، استانى، موضوعى.
در جهت تقویت ارتباط درونگروهى بین سازمانهاى عضو، سرگروههاى هر گروه (منطقهاى، استانى یا موضوعى) موظفند فعالیتها و امور عامالمنفعه مشترک بین اعضاى خود را تعریف و اجرا نمایند. هر سرگروه موظف است در ابتداى هر سال، برنامه سالانه خود را جهت هماهنگى به شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان اعلام کند.
سیاست (4): شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان به منظور بسط و گسترش ارتباط بین سازمانهاى عضو موظف است ابزارهاى ارتباطى را شناسایى و تقویت کند. بدین منظور گسترش و بهبود سایت اینترنتى شبکه ارتباطى به گونهاى که کلیه سازمانهاى عضو بتوانند اهداف توانایىها و نیازهاى خود را مطرح کنند در سال اول برنامه در دستور کار شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان قرار خواهد گرفت.
سیاست (5): کلیه سازمانهاى عضو شبکه به منظور شناسایى مشکلات عمومى زنان در جامعه و خانواده و ارائه راهکارهاى حل مشکلات مزبور، کار گروه خانواده تشکیل دهند. شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان مسئول پیگیرى تشکیل کار گروههاى مزبور و اقدامات آنان مىباشد.
«کمیته آموزش و تبلیغات» نیز این سیاستها را مورد ارزیابى قرار دهند.
سیاست (6): به منظور گسترش آموزشهاى مورد نیاز زنان اعضاى سازمانهاى عضو، شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان موظف است برنامه جامع آموزشى سازمانهاى مزبور را تدوین و جهت اجرا، حتىالامکان با استفاده از تخصصهاى موجود در سازمانهاى عضو، ابلاغ کند.
سیاست (7): به منظور بسط و گسترش دورههاى آموزشى براى زنان، شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان موظف است از طریق مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهورى و یا عضویت در ستاد هماهنگى آموزشهاى فنى و حرفهاى زمینه استفاده از امکانات دولتى را فراهم سازد.
سیاست (8): شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان موظف است زمینه لازم جهت ایجاد تعامل بیشتر سازمانهاى عضو با انجمنهاى اولیا و مربیان و سایر سازمانهاى مرتبط به منظور استفاده از امکانات مدارس جهت آموزش زنان را فراهم آورد.
سیاست (9): به منظور ارتقاى سطح دانش و مهارت اعضا، شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان موظف است ضمن ارتباط گسترده با مراکز دانشگاهى اقدامات زیر را به عمل آورد:
1- فراهم کردن زمینه آموزش اعضاى سازمانهاى عضو در مراکز فنى و حرفهاى، دانشگاهها و مراکز آموزش عالى.
2- پیشنهاد ایجاد و توسعه رشته مدیریت سازمانهاى غیر دولتى در دانشگاهها و مراکز آموزش عالى.
3- طراحى دورههاى آموزش عالى ویژه زنان به منظور اشتغالزایى.
سیاست (10): شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان با همکارى سازماندهى عضو موظف است به منظور برقرارى ارتباط مستمر با علما و مراکز دینى با استفاده از ابزارهایى همچون برگزارى سمینارها، همایشها، پژوهشهاى دینى و دیدارهاى مشترک در جهت تبیین نقش سازنده زنان در جامعه و منزلت زنان در دین اسلام اقدام کند.
سیاست (11): به منظور ارتقاى فرهنگ عمومى نسبت به حقوق زنان و نقش آنان در جامعه و شناساندن اهداف و فعالیتهاى سازمانهاى غیر دولتى به آحاد مردم و مسئولان، شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان موظف به انجام اقدامات زیر است:
- ارتباط مستمر با رسانه ملى و رسانههاى تخصصى.
- انجام پژوهشهاى دینى، علمى فرهنگى و تاریخى با تأکید بر سازمانهاى غیر دولتى زنان.
- کمک به ایجاد کتابخانه تخصصى سازمانهاى غیر دولتى.
- تهیه و تنظیم گزارش سالانه از فعالیتها و عملکرد سازمانهاى غیر دولتى عضو.
- توسعه کمى و کیفى نشریه تخصصى سبا.
- راهاندازى خبرگزارى سازمانهاى غیر دولتى.
سیاست (12): به منظور تبیین نقش زن در خانواده، شبکه ارتباطى با همکارى سازمانهاى عضو موظف است از طرق مختلف اقدامات ترویجى فرهنگى به عمل آورد. محورهاى اصلى فعالیتهاى تبلیغى فرهنگى شبکه ارتباطى به قرار زیر مىباشد:
1- نقش زن در ارتقا و سلامت خود، خانواده و جامعه.
2- نقش زن در رشد و شکوفایى استعداد فرزندان.
3- نقش زن در اقتصاد خانواده و ارزش اقتصادى فعالیتهاى خانهدارى.
4- نقش سازمانهاى غیر دولتى زنان در افزایش مشارکت زنان در عرصههاى مختلف اجتماعى.
«کمیته بازنگرى قوانین و مقررات» نیز این سیاستها را بررسى کرد.
سیاست (13): با توجه به تکلیف دولت مبنى بر تهیه لایحه حمایت از ایجاد و گسترش سازمانهاى غیر دولتى، نهادهاى مدنى و تشکلهاى زنان، شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان موظف است با همکارى سازمانهاى عضو، پیشنهادهایى با محورهاى زیر جهت درج در لایحه مزبور تهیه و به دولت اعلام کند:
1- توانمندسازى زنان متناسب با نیازهاى جامعه.
2- افزایش فرصتهاى شغلى زنان.
3- ارتقاى کیفیت زندگى زنان و افزایش باورهاى عمومى نسبت به شایستگى آنان.
4- تقویت و تحکیم نهاد خانواده.
5- رفع خشونت علیه زنان.
6- گسترش ورزش بین زنان و افزایش امکانات ورزشى ویژه زنان.
7- شناسایى حقوق اساسى زنان.
سیاست (14): با توجه به تکلیف دولت مبنى بر تهیه طرح جامع کنترل و کاهش آسیبهاى اجتماعى، شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان موظف است با همکارى سازمانهاى عضو، طرح جامع کنترل و کاهش آسیبهاى اجتماعى زنان را با توجه به محورهاى زیر تهیه و جهت اعمال به دولت پیشنهاد کند:
1- ارتقاى سطح سلامت و بهداشت روانى زنان.
2- گسترش خدمات مددکارى براى زنان آسیبپذیر.
3- تقویت بنیان خانواده.
4- گسترش و بسط روحیه نشاط، شادابى، تعمیق ارزشهاى دینى و هنجارهاى اجتماعى.
5 - تقویت نقش سازمانهاى غیر دولتى در کنترل آسیبهاى اجتماعى زنان.
6- توانمندسازى زنان سرپرست خانوار.
7- تلاش در تأمین آزادى و امنیت لازم براى رشد سازمانهاى غیر دولتى در زمینه صیانت از حقوق زنان.
سیاست (20): شبکه ارتباطى موظف است در راستاى شناسایى نقاط قوت و خلأ قانونى در رابطه با حقوق زنان در خانواده و جامعه کارگروههاى حقوقى با استفاده از متخصصین سازمانهاى عضو و حقوقدانان خارج از شبکه ارتباطى تشکیل دهد. وظایف این کار گروه عبارت است از:
1- بررسى دقیق قوانین و مقررات موضوعه و شناسایى خلأهاى قانونى موجود.
2- ارائه راهکارهاى رفع موانع و مشکلات حقوقى در قالب لوایح و طرحهاى قانونى.
3- تدوین و پیشنهاد لایحه جامع سازمانهاى غیر دولتى.
«کمیته افزایش مشارکت زنان و تعامل با سازمانهاى داخلى و بینالمللى» آخرین کمیتهاى بود که تشکیل شد و دیگر سیاستهاى برنامه سه ساله را مورد بررسى قرار داد. این سیاستها عبارت بودند از:
سیاست (15): به منظور مشارکت سازمانهاى غیر دولتى در سیاستگذارى، برنامهریزى و اجراى سیاستهاى مزبور، شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان موظف به اقدامات زیر مىباشد:
- تلاش در ایجاد مرکز هماهنگى با سازمانهاى غیر دولتى در دستگاههاى دولتى مطابق ماده 140 برنامه چهارم توسعه.
- تلاش در کسب مقام مشورتى از دستگاههاى ملى.
- تلاش در کسب مقام مشورتى از دستگاههاى بینالمللى.
- تشکیل سازمان نظام تشکلهاى غیر دولتى.
سیاست (16): به منظور توسعه عدالت اجتماعى زنان، شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان موظف است راهکارهاى لازم جهت حفظ حقوق زنان و رفع تبعیض و ظلم از آنان را شناسایى و به مراجع ذىربط ارائه کند و پیگیرىهاى لازم را جهت اعمال و اجراى آن صورت دهد.
سیاست (17): به منظور تعامل فعال با نمایندگان بخصوص نمایندگان زن در مجلس شوراى اسلامى و شوراهاى اسلامى شهر و روستا و همچنین تعامل با سایر مراکز تصمیمگیرى، شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان با همکارى سازمانهاى عضو از طریق تدوین فعالیتهاى عامالمنفعه مشترک و یا هر طریق دیگر، مشارکت هر چه بیشتر آنان را جهت حل مشکلات زنان جامعه جلب نماید.
سیاست (18): با توجه به کسب مقام مشورتى شبکه در سازمان ملل متحد و نظر به لزوم ایجاد تعامل، گفتگو و همکارى با ساز و کارهاى بینالمللى حقوق بشر در جهت تحقق اهداف شبکه، شبکه ارتباطى سازمانهاى غیر دولتى زنان موظف است به منظور جلب حمایت آنان در ابعاد زیر اقدام مؤثر به عمل آورد:
1- انتقال و انعکاس فعالیتهاى انجام گرفته توسط شبکه به سازمانهاى بینالمللى.
2- تجزیه و تحلیل فرآیندهاى بینالمللى حقوق بشر در چارچوب اهداف شبکه.
3- ارائه مشورت کارشناسى و مؤثر به سازمانهاى بینالمللى به ویژه شوراى حقوق بشر.
4- تأثیرگذارى بر فرایند مفهومسازى و هنجارسازى سازمان بینالمللى حقوق بشر.
5 - تأثیرگذارى بر فرآیند نظارتى سازمانهاى بینالمللى حقوق بشر.
6- بهرهبردارى از ظرفیتها و فرصتهاى موجود در سازمانهاى بینالمللى حقوق بشر.
7- ایجاد ارتباط و تعامل متوازن با سازمانهاى غیر دولتى و سایر سازمانهاى داراى مقام مشورتى.
سیاست (19): به منظور کمک به ایجاد امنیت اقتصادى زنان خانهدار، شبکه ارتباطى با همکارى سازمانهاى عضو موظف است پیگیرىهاى لازم را جهت تحقق کامل نظام بیمه خاص براى حمایت از زنان سرپرست خانوار و زنان خانهدار به عمل آورد.
با تشکیل این چهار کمیته و به عضویت در آمدن اعضاى شبکه در هر کدام از کمیتهها و ارائه راهکارهایى براى اجراى هر سیاست، خانمها «شکوه نوابىنژاد»، «صادقى» و «حکیم شوشترى» و آقاى «ضرغامى» به عنوان کارشناسان و مسئولان کمیتهها گزارشى از بندهاى اصلاحى و راهکارهاى اعضا ارائه دادند.
پاى سخن سخنرانان اجلاس
آقاى «محمدزاده» استاندار خراسان رضوى با حضور در میان اعضاى شبکه گفت: «دولت باید در جهت شفاف کردن و حمایت از تشکلها اهتمام ورزد. تشکلها امروزه در برنامه چهارم توسعه، ضرورتى در جهت نظام
ادارى شناخته شدهاند. تشکلها، ساختارهاى مکمل ساختار ادارى، کارآفرین، فعال و اثرگذار هستند. مراقبت از رویکردهاى اصلى، حرکت غیر انتفاعى، جامعیت و گستردگى فعالیت جزو لوازمات تشکلهاست. امروزه 8500 تشکل در کل کشور فعال است. این تشکلها باید با ارائه راه حل و پیشنهادات و برنامهریزى و راهکارهاى عملى این باور را در دولت ایجاد کنند که مىتوانند مسئولیتپذیر باشند و وکالت دولت را بر عهده داشته باشند.»
وى در خصوص تشکلهاى زنان افزود: «هر وقت به موضوع زن از دید الهى توجه شده است، شاهد حرکتى در جهت توسعه، اعتدال و شکوفایى بودهایم. جاهلیت سنتى با زنده به گور کردن دختران و جاهلیت مدرن با فمینیسم و برهنگى، چهره زن را مخدوش کردهاند. این دو جاهلیت هر دو تعارض و شورش را تبلیغ مىکنند ولى این شورش براى زنان ایران قابل اعتماد نیست. انقلاب اسلامى خودباورى و حضور ارزشها و حضور
زنان در صحنههاى اجتماعى را فراهم آورد. زن ایرانى نشان فخر ایران و کشورهاى اسلامى است. خودباورى شاخص اصلى زنان است.
روشنفکران زن را ضعیفه مىانگارند ولى مطالعات نشان داده است زنان صبورتر از مردان هستند و بیشتر از آنان تحمل سختى و تلاش دارند، روحیه مقاومت در آنها بیشتر است و این طور نیست که اگر قدرت بدنى مردان بیشتر باشد، نشانه برترى آنهاست.»
مهندس «بصیرىپور» رئیس شوراى اسلامى شهر مشهد نیز در سخنان خود گفت: «مؤسسات مردمنهاد با وجود محدودیتهایى در مکان و بودجه، زحماتشان پنهان است و اطلاعرسانى در مورد آنها نشده است در صورتى که مردم باید با آنها آشنا شوند. این مؤسسات باید توسط دولت و مردم حمایت شوند تا نقش آنان در توسعه اجتماعى روشن شود. در واقع باید راه استفاده از تسهیلات دولتى براى این تشکلها فراهم شود.
دکتر «علائىفر» ریاست اداره حقوق بشر وزارت امور خارجه، سخنران بعدى بود که در مورد چگونگى رفتار سازمانهاى غیر دولتى در سطح ملى و بینالمللى سخن گفت و افزود سازمانهاى غیر دولتى یکى از ارگانهاى مدیریت جهانى هستند.
وى گفت: «استفاده استعمارى و کالایى از زن از مواردى است که جزو بردگى معاصر مىباشد و خشونت علیه زنان محسوب مىشود. تشکلهاى غیر دولتى زنان باید بتواند مفهوم این گونه خشونت را علیه زن در جهان جا بیندازد تا کشورهاى غربى متوجه این موضوع شوند.»
دکتر «ضرغامى» عضو شبکه ارتباطى و کارشناسى سازمان مدیریت و برنامه در مورد واگذارى کارهاى دولت به شبکههاى غیر دولتى گفت: «براى انتقال امور دولتى به بخش خصوصى حرکتهایى شروع شده است تا فعالیتهاى اقتصادى و اجتماعى از بخش دولتى به بخش غیر دولتى منتقل شوند. سازمانهاى غیر دولتى نیز در این میان باید قابلیتهاى خود را آشکار کنند.»
دکتر «زهره طیبزاده» مشاور رئیس جمهور و رئیس مرکز امور زنان و خانواده با ارسال پیامى به نشست عمومى شبکه ارتباطى «سازمانهاى مردمنهاد» (سمن) در مشهد گفت: «امروز زمان آن فرا رسیده که سمنهاى زنان در کلیه حرکتهاى منسجم از قالبهاى حمایتى دولتى فراتر روند و به صورت نهادهاى بالغ و مستقل راه خود و کشور را به سوى توسعه هموار کنند.
امروزه ملت ایران از بحث نقش نهادها و تشکلهاى غیر دولتى در ساختار توسعه عبور کرده است و آنچه باید به آن پرداخت چگونگى تعمیق، تثبیت و گسترش اثر آن در توسعه نظام است چرا که توسعه پایدار و برگشتناپذیر و همه جانبه تنها و تنها و تنها با تعریف ایفاى نقش مردم در روند آن قابل انجام است.
ما عقیده داریم براى توسعه همه جانبه نظام اسلامى و دستیابى واقعى به مفاهیمى از قبیل عدالت اجتماعى، محرومیتزدایى و غیره، گام نخست این حرکت باید از سوى مردم و براى مردم و با تقویت از سوى نظام اسلامى شکل گیرد.
دولت به مجموعه تشکلهاى غیر دولتى به عنوان همراه، یارىدهنده و تسریع کننده انجام تکالیف بزرگ کشور مىنگرد که به دلیل تعدد و فارغ بودن از حجم سنگین و بزرگ ساختار دولتى، توانایى حرکت جهشى و سریع در جهت رسیدن به اهداف نظام را داراست... زنان در جامعه اسلامى ایران نه فقط به عنوان نیمى از پیکر جامعه، بلکه به عنوان محور فرهنگساز و پیشگامان حرکتهاى اصیل و مردمى و به دور از منافع مادى و جناحى عمل کردهاند و با توجه به پیشینه تاریخى تشکلهاى مردمى و غیر رسمى زنان در قالب خیریهها به یارى محرومان و مستضعفان شتافتهاند و سابقه عملکردشان تنها به چند سال اخیر و در قالب فعالیت در سمنها محدود نمىشود... ما امیدواریم با وجود مشکلات فرهنگى اقتصادى، اجتماعى که بر سر راه سمنهاست، شاهد حرکت فعال و نظاممند آنها به سمت ارتقاى کیفى که با برنامهریزى و عزم جدى امکانپذیر است، باشیم.»
«مریم بهروزى» دبیر کل جامعه زینب (س)، نیز گفت: «زنان غربى یک قرن است که به خاطر دست یافتن به حقوقشان هشتم مارس را روز زن اعلام کردهاند آن هم در صورتى که هنوز حقکشىهایى نسبت به آنان اعمال مىشود و هنوز نتوانستهاند به تمام حقوق خود دست یابند؛ در حالى که پیامبر اکرم (ص) چهارده قرن قبل تحت فرامین الهى حقوقى را به زنان اعطا کرده است. آن هم در زمانى که حتى زن را آدم نمىدانستند. زن در اسلام در مقام دختر بودن، همسر بودن و مادر بودن ارزشمند است. چیزى که غرب ادعا مىکند به زنان داده است، اسلام چهارده قرن قبل کاملتر آن را به زن اعطا کرده است.
در انگلیس که حقوق زن و مرد را برابر کردند هنوز هم در بوق و کرنا مىدمند، ولى مثل زمان جاهلیت، اول زن را موجودى در خدمت مرد خواستند. ما مىتوانیم با متفکرین دنیا به رقابت بپردازیم و ثابت کنیم که اسلام توجه بسیارى به زن قائل شده است. ارزشمند بودن زن در اسلام او را به عرصه حضور مىآورد، که زن مىتواند، و زن مىسازد. نمونه تربیت اسلام در زن هم حضرت فاطمه زهرا (س) و حضرت زینب (س) است که حتى در یک مقطع خاص توانستند به خاطر ایجاد تحول و با اتصال زنجیره انبیا با امامت، قیام کنند.
فرق ما با متفکرین غربى در این است که آنان اگر زن را به جاى مرد بگذارند مىگویند کار مهمى کردهاند در حالى که ما زن را اگر درست در جاى خودش بگذاریم مىگوییم کار خوبى کردهایم. زن در جاى خودش بسیار والاست، زن اگر جاى مرد قرار بگیرد جایگاهى مسخ شده دارد و نمىتواند در آن جایگاه موفق شود.»
وى در ادامه در مورد تشکلهاى زنان گفت: «ما باید حیطه خودباورى را گسترش دهیم. در هر استان و شهرستانى باید نیازهاى زنان توسط خودشان بررسى شود و «NGO»هاى زنان افزایش پیدا کند تا هر آنچه زنان به آن احتیاج دارند توسط همین انجمنها برآورده شود. باید این انجمنها با همدیگر و با احزاب سیاسى تعامل داشته باشند تا بتوانند در تحولات اجتماعى تأثیرگذار شوند. باید تعداد زنان نماینده مجلس و شوراهاى شهر افزایش یابد و این امکانپذیر نیست مگر اینکه در سطح کلان به مدیریت زنان بیندیشیم.»
بازرسان شبکه انتخاب شدند
اعضاى پانزده نفرى شوراى مرکزى شبکه ارتباطى در اجلاس کیش براى سه سال انتخاب شده بودند ولى بازرسان هر سال در نشست عمومى مجدداً از سوى اعضا تغییر کرده و دو نفر دیگر براى بازرسى یک سال دیگر انتخاب مىشوند. جالب توجه هم اینجاست که پس از نامزد شدن افراد بسیارى دوباره خانمها «پریسا اردلان» و «عاطفه پهلوان» که در اولین سال، بازرس شبکه بودند توانستند توسط اکثریت اعضا، دوباره رأى بیاورند و براى سال دوم به عنوان بازرس شبکه ایفاى نقش کنند.
دکتر «پریسا اردلان» که سابقه تدریس در چندین دانشگاه را دارد کارشناس و مسئول امور خانواده در سازمان علوم پزشکى شهر سارى است، در حال حاضر به عنوان یکى از مؤسسان، مشاور و پزشک در «انجمن دوستداران بهزیستى» و «گل یاس» که در حال خدماتدهى به مردم و بچههاى بىسرپرست است، فعالیت مىکند. او که به مددکاران و دختران بىسرپرست مشاوره رایگان ارائه مىکند در زمینه کارآفرینى آنان نیز فعال است.
دکتر «اردلان» در مورد انگیزه کاندید شدن براى بازرسان شبکه گفت: «سال اول توسط یکى از دوستان متوجه اجلاس کیش شدم و به عنوان یک کارشناس به اجلاس رفتم و براى آشنایى بیشتر با شبکه و کنجکاوى که داشتم تصمیم گرفتم کاندیدا شوم ولى بعد با توجه به مشغولیتهاى بسیارى که داشتم حس کردم نمىتوانم براى بازرسى وقت بگذارم ولى با اینکه مردد بودم به طور اتفاقى اسمم در کاندیدها رفت و رأى آوردم ولى در دوره دوم واقعاً معتقد به کار شبکه بودم و با وجود همان مشغولیتهاى همیشگى، قبول کردم که کاندید شوم و مثل سال گذشته براى حضور در جلسات شوراى مرکزى از سارى به تهران رفت و آمد داشته باشم.
نگاه من همیشه نگاه بازرسى است. سعى مىکنم امانتدارى را رعایت کنم و با هماهنگى و همت دیگر اعضا بتوانیم مداخله درستى در امور زنان کشور داشته باشیم. من به شخصه چشمانداز خوبى براى شبکه مىبینم و شبکه مىتواند با هدایت شبکههاى زیرمجموعه و با ارائه خدمات بیشتر توانمندىهاى زن را شکوفاتر کند.
بازرس وظیفه بررسى با نگاهى تیزبین را دارد تا شبکه از اهدافش دور نیفتد. وظیفه ما این است کارى براى آنهایى که بعد از ما مىآیند انجام دهیم. زنانى که پایشان را از محیط خانه بیرون مىگذارند و تصمیم مىگیرند در مسائل اجتماعى مداخله کنند باید به قدمهایشان اهمیت داد. شبکه موظف است در مورد توانمندسازى این زنان و مدیران انجمنها و احقاق حقوق زنان در مجامع بینالمللى کارى انجام دهد. زنان ایران مىخواهند پلکانهاى ترقى را طى کنند و اگر در جایگاه مدیریتى قرار بگیرند هیچ وقت به شخص خودشان نمىاندیشند. جایگاه به انسان هویت نمىدهد بلکه انسان به آن جایگاه هویت مىبخشد.
مدیران نیز باید در سازمانهاى خود زنان نخبه را شناسایى و افتخار کنند که این زنان کارشناس در اداره آنها کار مىکنند نه اینکه زنان از امکانات شخصى خودشان هزینه کنند تا اثبات نمایند که قدرتى فراتر از آنچه تصور مىشود، دارند.»
«عاطفه پهلوان» دیگر بازرس شبکه که مدیر «انجمن مهرورزان توانا» در گرگان است در مورد انجمن خود گفت: «انجمن ما در سال 81 با هدف آموزش و توانمندسازى زنان و پیشگیرى از اعتیاد، ایدز و هپاتیت و رعایت بهداشت عمومى بر پا شد. کار ما در محلات حاشیهاى شهر گرگان است. با ایجاد جلسات مذهبى در میان مردم اعتماد آنها به ما جلب شده و ما نیز نیازهاى اهالى را مىسنجیم و با استفاده از نیروى کار داوطلبانه اعضا و با حضور پزشکان، کارشناسان و مشاوران رایگان، همایش بر پا کرده و در مورد آسیبهاى اجتماعى به زنان اطلاعرسانى مىکنیم.»
خانم «پهلوان» که دو دوره نایب رئیس مجمع مشورتى استان گلستان بوده، اضافه کرد: «گلستان یکى از استانهایى است که به جز استان تهران، مجمع مشورتى دارد و 60 تشکل زنان این استان را زیر پوشش فعالیتهاى خود قرار داده است.»
مجمع تشکلهاى غیر دولتى زنان گلستان چهار سال قبل به منظور توسعه کمى و کیفى تشکلهاى زنان در این استان تشکیل شده و قصد دارد کارگاههاى آموزشى در جهت توانمندسازى تشکلها در استان برگزار کند.
ادامه دارد...
منبع: ماهنامه پیام زن 1386 شماره 182، اردیبهشت ۱۳۸۶/۰۲
نویسنده : مریم بصیرى
نظر شما